ΘΕΜΑΤΑΚΙΑ....

Υπάρχει ιδιωτικότητα στη Mπλογκόσφαιρα;

Μπορούμε να προστατέψουμε τα προσωπικά μας δεδομένα χωρίς να θυσιάσουμε την ελευθερία λόγου καί έκφρασης στο Διαδίκτυο;

Ανεβάζοντας τη ζωή μας ως υπερθέαμα σε blogs, στο Myspace, στο You Tube ή στο Facebook, εκτός από την απόλαυση της απεριόριστης ( μέχρι στιγμής) ελευθερίας έκφρασης και συναναστροφής στις ψηφιακές μας παρέες, αναλαμβάνουμε συχνά, χωρίς να το συνειδητοποιούμε πλήρως και ένα σημαντικό ρίσκο: να περιορίσουμε την ίδια την ελευθερία μας. Αντιφατικό; Το «αποτύπωμα» μας στοgoogle είναι ανεξίτηλο. Οι εξομολογήσεις προσωπικού χαρακτήρα στα blogs, οι καταναλωτικές προτιμήσεις μας, οι ιδέες που ανταλλάξαμε, οι διαδρομές στα sites, οι φωτογραφίες και τα video που ανεβάσαμε, κάθε περιστροφή μας στο δικτυακό σύμπαν, μένουν εκεί διαθέσιμες για ανάσυρση από εταιρίες εξόρυξης και εκμετάλλευσης των στοιχείων μας, αλλά και από φίλους, γείτονες, συναδέλφους, συνεργάτες ή και αντιπάλους, για κάθε θεμιτή ή αθέμιτη χρήση. Οι προσωπικές πληροφορίες, που έμεις οικειοθελώς ανεβάζουμε στο Internet, εκείνες που οι γνωστοί μας δημοσιεύουν για μας (χωρίς τη συγκατάθεση μας), μας θέτουν ξανά το δίλημμα- πώς να σταθμίσουμε δύο σημαντικές και ορισμένες φορές συγκρουόμενες αξίες, την προάσπιση της πολύτιμης ιδιωτικότητας μας και την ελευθερία του λόγου; Δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με τον Μεγάλο Αδελφό. Συνήθως στρέφουμε την προσοχή μας στο απρόσωπο κράτος και ξεχνάμε την επινοητικότητα και τις γλαφυρές ή φλύαρες αφηγήσεις των προσωπικών μας «φίλων», που μπορεί να εκθέτουν ευαίσθητα θέματα μας στο Facebook και στα προσωπικά τους blogs, καθιστώντας τα προσβάσιμα σε απροσδιόριστο αριθμό χρηστών του διαδικτύου. Οι χρήστες των social mediaδίνουν την εντύπωση οτι δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων καθώς πρώτοι οι ίδιοι τα εκθέτουν σε δημόσια θέα. Πρόσφατες έρευνες που έγιναν σε μαθητές και φοιτητές χρήστες του Facebook στις ΗΠΑ, έδειξαν οτι το 90% ποτέ δεν διαβάζει τους όρους του Facebook για της προστασία της ιδιωτικότητας (privacy policy) ενώ το 60% δήλωσε οτι δεν ανησυχεί πολύ για το θέμα αυτό. Ωστόσο μια τέτοια αποτίμηση της κουλτούρας, την νοοτροπίας και των αξιών τους, μάλλον είναι βιαστική και απλοική. Φαίνεται να έχουν μια διαφορετική αίσθηση της ιδιωτικότητας τους και την υπερασπίζονται με πάθος. Είναι θέμα βαθμού έκθσης και πρόβασης σε πληροφορίες που είναι ήδη διαθέσιμες. Μοιράζονται πλήθος πληροφοριών στα ιντερνετικά forums που συμμετέχουν αρκεί να έχουν τη δυνατότητα του σχετικού ελέγχου της διασποράς τους. Είναι ευθύνη των δημιουργών, των επιχειρηματιών, των κοινοτήτων και των χρηστών του διαδικτύου να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο αρχών και κανόνων δεοντολογίας, κοινά αποδεκτών που να βοηθούν στην εξισορρόπηση των αναπόφευκτων εντάσεων ανάμεσα στην ελευθερία του λόγου και την προστασία των προσωπικών δεδομένων, που συχνά συνεπάγεται την ενδυνάμωση των μηχανισμών ελέγχου.

Τόσο η ελευθερία του λόγου όσο και η υπεράσπιση της ιδιωτικότητας μας (και με το νέο της αναθεωρημένο περιεχόμενο της γενιάς τουgoogling) είναι προυποθέσεις για την ελεύθερη ανάπτυξη των ανθρώπων σε συνθήκες δημοκρατίας. Ας συνεχίσουμε να αναζητούμε το μέτρο της προστασίας της ελευθερίας και της προστασίας της ιδιωτικότητας σε μια εποχή που όλα είναι σε συνεχή έκθεση και σχολιασμό, ακυρώνοντας το δίλημμα που προβάλλεται όλο και περισσότερο, ζητώντας μας να διαλέξουμε ανάμεσα στην ελευθερία και την ασφάλεια. Επιλέγουμε και τα δύο.

«Επικοινωνιακά τρίκ»;

Ή, η μάχη της «Εικόνας» είναι μάχη και για την ουσία της Πολιτικής;

Τελικά, η επικοινωνία «θολώνει τα νερά» της πολιτικής ή της επιχειρηματικής δραστηριότητας, συνιστά ένα τέχνασμα που μεταμφιέζει την «πραγματικότητα» στα μάτια και την κρίση των πολιτών ή τις εκθέτει και τις ωθεί σε μεγαλύτερη δημόσια λογοδοσία;

Παίρνω άμεσα θέση και υποστηρίζω οτι η Επικοινωνία είναι ουσιαστική προυπόθεση για τη συγκρότηση του δημόσιου λόγου και την άσκηση της Πολιτικής.

Αν κάνουμε μιά πρώτη σταχυολόγηση σε δημοσιεύματα εφημερίδων (αλλά και σε τηλεοπτικά ή ραδιοφωνικά δελτία ειδήσεων) θα διαπιστώσουμε οτι δημοσιογράφοι, σχολιαστές και πολιτικοί όλων των κομάτων αναφέρονται συχνά, είτε επικριτικά είτε απολογητικά, στα λεγόμενα «επικοινωνιακά τρικ».

Μερικές ενδεικτικές αναφορές από εφημερίδες:

- «Ευαισθησία ή επικοινωνιακό τρικ;” (blogger γαι την κινητοποίηση υπέρ της blogger Αμαλίας)

-«Επικοινωνιακό τρίκ με δάκρυα μπροστά στην κάμερα (υπόθεση: Δικαστικό παρακύκλωμα/ Μπουρμπούλια)

- «Με το ΠΑΣΟΚ σε κρίση, ο Καραμανλής περίμενε περίπατο για το ασφαλιστικό...και αντεπιτίθεται με επικοινωνιακά τρικ»

-«Παπανδρέου: Το όραμα μου....μια ουσιαστική διαφορά απο κάθε επικοινωνίακό τρικ»

- «Τα επικοινωνιακά τρικ δεν κρύβουν τα προβλήματα» (εφημερίδα Ριζοσπάστης)

-«Δεν νομίζω οτι με επικοινωνιακά τρικ για τη μάχη των εντυπώσεων μπορεί να γίνει σοβαρή αντιπαράθεση» (δήλωση Ν. Κακλαμάνη ως υπ.Δήμαρχος Αθηναίων)

-« Ζητήματα ηθικής τάξης...οι παραιτήσεις των υπουργών ήταν ανέκαθεν επικοινωνιακά τρικ»

Αμφιλεγόμενος ο ρόλος που επιφυλάσσουμε για την Επικοινωνία στα δημόσια πράγματα της χώρας. Φαντάζει παντοδύναμη στην πολιτική και οικονομική ζωή, ενώ, απαξιώνετα ηθικά, ως «τρικ» και εξαπάτηση (να όμως, που γίνεται άμεσα ορατή σε όλους μας και αποδυναμώνεται).

Μας τίθεται συχνά το δίλημμα: Ουσιαστικός πολιτικός διάλογος και πολιτική αντιμετώπιση των κρίσιμων προβλημάτων ή «επικοινωνιακή διαχείριση» τους; Ασχολούμαστε με την επιφάνεια των πραγμάτων και όχι με την ουσία; Για άλλη μια φορά, αντιπαράτίθεται το «φαίνεσθαι» με το «είναι».

Είναι όμως, πραγματικό το δίλημμα αυτό; Θεωρούμε ότι η γνώση της Επικοινωνίας, η αξιοποίηση των επικοινωνιακών μεθοδολογιών και δεξιοτήτων στη διαμόρφωση του δημόσιου διαλόγου και της δημόσιας εικόνας, περιορίζουν ή ακυρώνουν την ικανότητα μας να εντοπίζουμε, να ιεραρχούμε και να επιλύουμε τα κρίσιμα προβλήματα;

Η επικοινωνία συχνά εξισώνεται και συρρικνώνεται σε έναν «χειρισμό» που κατευθύνεται από spin doctors, τεχνοκράτες της πολιτικής επικοινωνίας και του μάρκετινγκ, που υποκαθιστούν την πολιτική και τους πολιτικούς. Σύμφωνα με αυτή την οπτική, στόχος της προσφυγής στα «τεχνάσματα» της επικοινωνίας (αποφεύγεται η αναφορά σε θεωρίες, τεχνικές ή μεθοδολογίες επικοινωνίας που της προσδίδουν κύρος) είναι να αποφευχθεί το πολιτικό ή το οικονομικό κόστος της ουσιαστικής αντιμετώπισης των κρίσιμων ζητημάτων. Ενα κόστος που συνεχώς μετακυλίεται σε επόμενες γενιές.

Αυτό που με γνώση, επιμέλεια και περισσή δεξιοτεχνία σχεδιάζουμε να δείξουμε «προς τα έξω», απέναντι σε αυτό ακριβώς, καλούμαστε να λογοδοτήσουμε. Η επικοινωνία, μας εκθέτει στο βλέμμα, την κρίση και τον έλεγχο των άλλων, μας δίνει τη θέση μας στο δημόσιο χώρο. Το «τρικ» ως μέρος του πολιτικού ή του επιχειρηματικού «παιχνιδιού» δεν ακυρώνει τη σημασία της διαχείρισης του φαίνεσθαι, στην τέχνη της πολιτικής ή της διαχείρισης της άυλης σημερινής οικονομίας.

Η επικοινωνία είναι ταυτόχρονα το πεδίο της πολιτικής και οικονομικής αναμέτρησης ιδεών και των συμφερόντων, πεδίο ανταγωνισμού και συνεργασίας αλλά και ελέγχου της κάθε εξούσιας.

Η επικοινωνία, ως συμβολική αναμέτρηση διαφορετικών πολιτικών και οικονομικών αντιλήψεων για τις κρίσιμες επιλογές που έχουμε μπροστά μας, «ενσωματώνεται» στη λήψη αποφάσεων και «μετέχει» στην διαχείριση των πραγματικών συνεπειών τους. Η επικοινωνία, θα υποστηρίξω, είναι συστατικό στοιχείο της υπεύθυνης διακυβέρνησης των δημοκρατικών κοινωνιών.

Απο την πλευρά μου συνεχίζω να «συνομιλώ» με τη Μυριάμ Ρεβώ ντ’Αλλόν. Μας παροτρύνει να δεχτούμε την αλληλοτροφοδότηση του φαίνεσθαι (επικοινωνία, εικόνα, φήμη) με το είναι («πραγματικότητα»). Kλείνω το σημερινό σημείωμα με ένα δικό της εύστοχο απόσπασμα:

“Πρέπει να καταλάβουμε οτι ( η πολιτική) διεξάγεται στο επίπεδο του ορατού, στο φαίνεσθαι, και οτι ο κατεξοχήν χώρος της είναι ο χώρος της εμφάνισης. Αν η εικόνα που έχουν και μεταδίδουν οι άνθρωποι για τον εαυτό τους είναι πρωταρχικής σημασίας, αυτό συμβαίνει γιατί δρούν ενώ παράλληλα οι άλλοι τους βλέπουν, τους ακούν και τους αναγνωρίζουν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον το φαίνεσθαι- αυτό που γίνεται ορατό και ακούγεται δημοσίως απο τον άλλο και εμάς τους ίδιους- συνιστά της πραγματικότητα της πολιτικής. Ετούτη η διάσταση της ορατότητας...αποδομεί τόσο τη φαντασίωση της παντοδυναμίας των κυβερνώντων όσο και εκείνη της ριζικής αδυναμίας των κυβερνομένων....Η «πραγματική αλήθεια» της πολιτικής εξαρτάται από αυτό το φαίνεσθαι...και σε αυτό το φαίνεσθαι μπορούν πάντοτε να προστεθούν το τέχνασμα, το ψέμα, η χειραγώγηση. Ομως το τέχνασμα της επίφασης προυποθέτει την αλήθεια της παρουσίας....Η αντιπαράθεση της διαφάνειας με τη προσποίηση ή την αδιαφάνεια είναι μια λανθασμένη οδός»

Ψηφιακή Δημοκρατία

E-Government και Ψηφακή Δημοκρατία στην εποχή του Web 2.0: Μπορεί το Διαδίκτυο να αλλάξει την πολιτική και την πολιτική επικοινωνία; Ουτοπία ή το τέλος του «μύθου» της πολιτικής απάθειας των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων;

Θα ισχυριστώ το αντίθετο από όσα κατά καιρούς γράφονται για το «τέλος της πολιτικής» και της λεγόμενης πολιτικής απάθειας των πολιτών. Επι σειρά ετών, μέσα απο διαδοχικές έρευνες γνώμης, καταγράφεται η απογοήτευση και η αποστασιοποίηση των πολιτών απο την τρέχουσα άσκηση πολιτικής, ο χαμηλός βαθμός εμπιστοσύνης τους προς τα πολιτικά κόματα και τους πολιτικούς, και προς τα Μέσα, η δυσαρέσκεια τους για την άσκηση απόμακρης και αναποτελεσματικής δημόσιας διοικησης αλλά και η συστηματική αποχή τους από τις παραδοσιακές μορφές παθητικής πολιτικής συμμετοχής, όπως είναι οι πολιτικές συγκεντρώσεις. Οι πολίτες παίρνουν το λόγο και επιλέγουν όλο και περισσότερο τις πιο διαδραστικές μορφές πολιτικής και διακυβέρνησης. Η σκέψη μου είναι οτι οι πολίτες ποτέ δεν έγιναν απολίτικοι, αδιάφοροι για τα κοινά και τις δημόσιες υποθέσεις, για τα σημαντικά ζητήματα και προβλήματα της πολιτικής που έχουν σημασία για τη ζωή τους, σήμερα και στο άμεσο μέλλον. Απομακρύνθηκαν όμως από όσα η πολιτική και οι πολιτικοί δεν άλλαξαν παραμένοντας ερμητικά κλειστοί σε ένα δικό τους σύμπαν αυτοεπιβεβαίωσης, χωρίς κανένα ρίσκο, καινοτομία ή και όραμα.

Οι ψηφιακές πολιτικές καμπάνιες, οι ηλεκτρονικές ψηφοφορίες, οι ψηφιακές διαμαρτυρίες και η συγκέντρωση υπογραφών υποστήριξης ή αντίθεσης σε πολιτικές αποφάσεις, τα blogs των πολιτικών αλλά και τα blogs των πολιτών, ο άμεσος ζωντανός διάλογος καί η αντιπαράθεση πολιτικών-πολιτών μέσω του YouYube, ακόμα και η σύνδεση της εικονικής Second Life με την πραγματική πολιτική ζωή -χαρακτηριστική ήταν αξιοποίηση της τόσο στην περασμένη διάσκεψη του Davos όσο και στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ- όλες αυτές οι εξελίξεις, στο πεδίο των νέων μέσων κοινωνικής δικτύωσης και συμμετοχής των πολιτών στη δημόσια ζωή, φέρνουν την πολιτική στο προσκήνιο της καθημερινής ζωής μέσα απο ένα διαφορετικό δρόμο.

Είναι ουτοπία να προσβλέπουμε στην ανανέωση την πολτικής από τους ίδους τους πολίτες με τα νέα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συμμετοχικής δημοκρατίας που έχουν πλέον στη διάθεσή τους;

«Δημόσια Δεδομένα, Δικά μας Δεδομένα». Μια καμπάνια ενεργών πολιτών στο Διαδίκτυο. Διαφάνεια, λογοδοσία, καινοτομία.

Ενας εκρηκτικός συνδυασμός, η μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση αλλά και η κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού μας συστήματος- με έμφαση στα ζητήματα της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της εμπιστοσύνης, της ενδυνάμωσης των δημοκρατικών θεσμών αλλά και του μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης- μας ωθούν να αναζητήσουμε νέους τρόπους πολιτικής και οικονομικής σκέψης και δράσης με κύριους άξονες: την βιώσιμη ανάπτυξη, την ανοιχτή διακυβέρνηση, την υπευθυνότητα, τη διαφάνεια, την κοινωνική, θεσμική και επιχειρηματική καινοτομία.

Παραδοσιακά αναμένουμε από τις πολιτικές και πνευματικές ηγεσίες ή τους ειδικούς νέες ιδέες και ρεαλιστικές προτάσεις για να διαχειριστούμε τα σύνθετα προβλήματα , τις κρίσεις και τις προκλήσεις του νέου αιώνα που διανύουμε.

Σήμερα όμως, στηριζόμαστε όλο και περισσότερο στη συλλογική ευφυία των πολλών. Οι ψηφιακές τεχνολογίες κοινωνικής δικτύωσης, συμμετοχής και συνεργασίας, διευκολύνουν την οργάνωση αυτότονομων πρωτοβουλιών πολιτών. Τους δίνουν τη δυνατότητα να παράγουν ενδιαφέρουσα πολιτική σκέψη και να προτείνουν ρεαλιστικές λύσεις, οι οποίες, υπό ορισμένες προυποθέσεις, είναι εφάμιλες ή και «σοφότερες» των προτάσεων των ειδικών (James Surowiecki, The Wisdom of Crowds.http://www.amazon.com/Wisdom-Crowds-James-Surowiecki/dp/0385721706).

Μέσα σε αυτή τη διττή συγκυρία, της κρίσης, της πολιτικής αμηχανίας αλλά και των νέων προοπτικών που μας ανοίγονται, είναι σημαντική η παρέμβαση που επιχειρεί η ελληνική δικτυακή καμπάνια «4Δ-Δημόσια Δεδομένα, Δικά μας Δεδομένα», που είναι σε εξέλιξη τους τελευταίους μήνες. Ξεκίνησε από bloggers και ενεργούς πολίτες μέσα στο Διαδίκτυο. Σταδιακά κερδίζει ευρύτερο ενδιαφέρον και υποστήριξη.

Στόχος της καμπάνιας είναι να θέσει στο κέντρο της πολιτικής συζήτησης (με βάση την Κοινοτική Οδηγία 2003/98/ΕΚ, η οποία έχει κυρωθεί από τη χώρα μας το 2006 ) την αναγκαιότητα – πολιτική και αναπτυξιακή- δημιουργίας δημόσιων βάσεων δεδομένων στις οποίες οι δημόσιοι φορείς θα παρέχουν στους πολίτες ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα που διαθέτουν και κυρίως θα επιτρέπουν τεχνικά (μέσω APIs- Application Programming Interfaces) την επαναχρησιμοποιήση τους (re-use) απο τους ίδιους τους πολίτες.

Οι μέχρι τώρα εφαρμογές σε portals συνιστούν κυρίως γραφειοκρατική και δύσχρηστη ηλεκτρονική «απεικόνιση» δημόσιων δεδομένων, τα οποία συνεχίζουν να παραμένουν «ερμητικά κλειστά» για τους πολίτες που θα ήθελαν να τα επαναχρησιμοποιήσουν

Υπάρχει ένα πολιτικό διακύβευμα εδώ.

Το θέμα της διαφάνειας, της δημόσιας λογοδοσίας και της ευθύνης των δημόσιων φορέων και οργανισμών προυποθέτει το άνοιγμα των δημοσίων δεδομένων. Αν απαιτούμε σήμερα απο τις επιχειρήσεις να υιοθετούν τους κανόνες της διαφάνειας και της ευθύνης ως σύγχρονο μοντέλο εταιρικής διακυβέρνησης, δεν μπορεί παρά να ισχύει ακόμα πιο επιτακτικά αύτη η απαίτηση για το κράτος, τους δημόσιους φορείς και τους οργανισμούς

Τόσο η καμπάνια 4Δ όσο και η κοινοτική οδηγία, ουσιαστικά θέλουν να λειτουργήσουν ως καταλύτες αλλαγής και μετασχηματισμού των κλειστών και αδιαφανών συστημάτων διοίκησης. Επαναπροσδιορίζουν την πληθώρα των στοιχείων που συλλέγει το δημόσιο ως δημόσιο αγαθό, που ανήκει στους πολίτες, το οποίο αν διατεθεί ελεύθερο, εκείνοι μπορούν να παράγουν περαιτέρω αξία για την κοινωνία και την οικονομία μέσω της δημιουργικής επαναχρησιμοποίσης του.

Με την εξαίρεση των προσωπικών δεδομένων και των ευαίσθητων πληροφορίων για την εθνική ασφάλεια, το άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων δημιουργεί τις προυποθέσεις:

• για την άσκηση ουσιαστικότερου δημοκρατικού ελέγχου από τους ίδιους τους πολίτες
• τη βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης προς τους πολιτικούς και τους διοικητικούς οργανισμούς και θεσμούς
• την παραγωγή πολιτικής «από τα κάτω»
• την ανάπτυξη της επιχειρηματικής καινοτομίας

Τί θα λέγατε για ένα website που με βάση τον ταχυδρομικό σας κώδικα θα σας έδινε όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για την περιοχή σας; Η για ένα website που θα έδειχνε πού προσφέρονται θέσεις εργασίας ή θα παρείχε όλη την πληροφόρηση για τις επενδυτικές ευκαιρίες σε όλη τη χώρα; Η για έναν συνεχώς ενημερωμένο χάρτη εγκληματικότητας ανα περιοχή;

Αυτές είναι μερικές ιδέες πολιτών για τις νέες δικτυακές υπηρεσίες που θα ήθελαν να δουν να δημιουργούνται μέσα από ην επαναχρησιμοποιηση των ανοιχτών δημόσιων δεδομένων στη Μ. Βρετανία. Συμμετείχαν στον διαγωνισμό της βρετανικής εφημερίδας The Guardian, η οποία έχει ξεκινήσει μια αντίστοιχη καμπάνια με τα 4Δ ήδη από το 2006, με σύνθημα «Ελευθερώστε τα Δεδομένα μας». Δείτε εδώ το website/ blog της καμπάνιας αλλά και τον πλούτο των δημιουργικών και καινοτομικών προτάσων των πολιτών που έχουν τεθεί σε ψηφοφορία.

http://www.freeourdata.org.uk/blog/?p=238

Το άνοιγμα και η δυνατότητα επαναχρησιμοποίσης των δημόσιων δεδομένων απαιτεί ισχυρή πολιτική βούληση. Είναι πολιτική προκληση να αντιμετωπισθεί μια εδραιωμένη κουλτούρα μυστικότητας και αδιαφάνειας, έλλειψης πνεύματος συνεργασίας μεταξύ δημόσιων υπηρεσιών (απαραίτητη για τη δημιουργία ανοιχτών βάσεων δεδομένων), που ενισχύει τη γραφειοκρατία και την πολιτική διαφθορά αλλά και την απουσία εμπιστοσύνης στους πολιτικούς θεσμούς και το κράτος.

Το πολιτικό «στοίχημα» της καμπάνιας «4Δ- Δημόσια Δεδομένα, Δικά μας Δεδομένα» θα είναι να συμβάλει, αφενός στην ενημέρωση πολιτών και πολιτικών, αφετέρου, να δυναμώσει την πολιτική βούληση ώστε να έχουμε σύντομα τις πρώτες ουσιαστικές εφαρμογές και βέλτιστες πρακτικές. Ασφαλώς θα απαιτηθεί αξιολόγηση των αποτελεσμάτων τους. Τις χρειαζόμαστε αυτές τις «νησίδες επιτυχίας» ως έναν οδηγό για να περαιτέρω διάχυση των θετικών αποτελεσμάτων. Αυτή είναι και η κυρίαρχη πρακτική διεθνώς.

Ωστόσο, εδώ θα ήθελα να συγκρατήσω την παρατήρηση της καθηγήτριας Καλλιόπης Σπανού στο άρθρο της για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση, (http://www.vimaideon.gr//Article.aspx? η οποία ενω βλέπει σε αυτή μια ευκαιρία ανασχεδιασμού της Διοίκησης στην κατεύθυνση της ορθολογικότερης, ταχύτερης, διαφανέστερης λειτουργίας», παρατηρεί ωστόσο το «παράδοξο να δημιουργούνται νησίδες επιτυχούς λειτουργίας ενώ το υπόλοιπο σύστημα παραμένει σε χαμηλό επίπεδο».

Η καμπάνια 4Δ συνιστά η ίδια ένα καινοτόμο μοντέλο αυτο-οργάνωσης των πολιτών που προχωρά πέρα από τους παθητικούς τρόπους πολιτικής «συμμετοχής», και οι οποίοι έχουν χάσει πλέον το έρεισμα τους στην κοινωνία.

Ο διαλογος, η ανταλαγή ιδεών, η διαμόρφωση των θέσεων της καμπάνιας, οι δράσεις της, αναπτύσσονται σε ένα wiki( http://ourdata.pbwiki.com/ ), που συνιστά πλατφόρμα συνεργασίας για όσους επιθυμούν να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία Παράλληλα η καμπάνια έχει δημιουργήσει ένα website ενημέρωσης και blog στη διεύθυνσηhttp://www.publicdata.gr, ένα facebook group εδώ: http://www.new.facebook.com/group.php?gid=24884094641, ενώ συγκεντρώνει υπογραφές υποστήριξης εδώ: http://www.gopetition.co.uk/online/21548.html.

Η καμπάνια 4Δ διεκδικεί τη θέση της στην κεντρική πολιτική σκηνή.