Ανακαλύπτοντας ξανά το κρυφό μονοπάτι για τον παράδεισο

Εξέλιξη: τα όρια μεταξύ «υποκειμενικού» και «αντικειμενικού».

Όλα μπορούν να γίνουν αρκεί να βρεις τον τρόπο. Και για να μιλήσω κυριολεκτικά, ο τρόπος αυτός είναι η ανάπτυξη και καλλιέργεια της αντίληψης. Μέσω της αντίληψης σχηματίζουμε την εικόνα της υποκειμενικής μας πραγματικότητας. Αν η αντίληψη μας είναι καθαρή τότε η υποκειμενική μας πραγματικότητα αποτελεί κομμάτι της αντικειμενικής πραγματικότητας.

Στη συνεχεία όσο αναπτύσσουμε την αντιληπτική μας ικανότητα και περνάμε σε ανώτερα επίπεδα αντίληψης, αποκτάμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της αντικειμενικής πραγματικότητας.

Πρέπει να ορίσουμε όμως κατ' αρχήν τι είναι αντίληψη, πως η αντίληψη γίνεται καθαρή και συλλαμβάνει κομμάτια της αντικειμενικής πραγματικότητας, της αλήθειας, τι είναι αλήθεια και τέλος ποια είναι τα επίπεδα αντίληψης και πως περνάμε σε ανώτερα επίπεδα.

Αντίληψη.

Η αντίληψη είναι μια σύνθετη ικανότητα του ανθρώπινου νου. Διαιρείται στην αισθητικότητα, στη νόηση, δηλαδή την αναλυτική κρίση, και στην συνθετική κρίση.

Η αισθητικότητα μας αποδίδει τα στοιχεία ενός αντικειμένου που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας. Οι αναλυτικές κρίσεις είναι αυτές που μας αποδίδουν τις επιμέρους έννοιες που συνθέτουν το είναι, την νοητή ουσία ενός αντικειμένου ή μιας σύνθετης έννοιας και ισχύουν κατ' αναγκαιότητα ενώ οι συνθετικές κρίσεις μας μαρτυρούν τις σχέσεις μεταξύ των αντικειμένων ή των εννοιών.

Για να κατανοήσει κανείς πως λειτουργούν οι αναλυτικές κρίσεις πρέπει να στοχαστεί πάνω στην έννοια της αναγκαιότητας που για τους αρχαίους φιλόσοφους αποτελεί αρχή και για την μυθολογία μας είναι θεότητα, η μητέρα των Μοιρών.

Όταν λέμε ότι αντιλαμβανόμαστε ένα αντικείμενο, στην πραγματικότητα δημιουργείται στη συνείδηση μας ένα σύμβολο, γιατί το συνειδητό, το υποσυνείδητο και το ασυνείδητο λειτουργούν με σύμβολα. Το σύμβολο αυτό αναλύεται από τις διαφορετικές νοητικές ενέργειας μας σε στοιχεία που προέρχονται από την αισθητικότητα, στις έννοιες που συνθέτουν την νοητή ουσία του αντικειμένου και που τις αντιλαμβανόμαστε μέσω της νόησης, και τέλος στις δυνάμεις που ενώνουν τη νοητή ουσία του αντικειμένου με άλλες έννοιες εκτός αυτής. Έτσι, ο νους μας αποσυμβολίζει αυτή τη μορφή σε λέξεις.

Τα στοιχεία που μας προσφέρουν οι αισθήσεις μας είναι δεδομένα και κοινά για όλους τους ανθρώπους με την προϋπόθεση ότι οι αισθήσεις μας είναι υγιείς. Βέβαια οι αισθήσεις μας δεν αντιλαμβάνονται όλο το εύρος των εκφράσεων του υλικού κόσμου και ορισμένες φορές μας δίνουν λανθασμένα δεδομένα όποτε θεωρητικά επιδέχονται ανάπτυξη, αν και αυτό δεν το έχω επιτύχει και υποθέτω ότι απαιτεί μακροχρόνια εξέλιξη γιατί σχετίζεται με το γονιδιωμα μας το οποίο εξελίσσεται πολύ αργά σε σχέση με το πνεύμα.

Νόηση.

Όσον αφορά την νόηση όμως, αυτή αρχικά είναι εξίσου ατελής ή για να το πω καλύτερα μη καθαρή και μας οδηγεί στο να σχηματίζουμε διαστρεβλωμένες τις έννοιες και διαφορετικά ο καθένας μας και αυτό έχει οδηγήσει πολλούς σύγχρονους φιλόσοφους να είναι δύσπιστοι απέναντι σ' αυτή την οντολογική άποψη των αρχαίων ελλήνων φιλόσοφων περί μιας και μοναδικής μορφής κάθε έννοιας και ύπαρξης τους αντικειμενικά, και έτσι κηρύττουν ότι οι έννοιες εμπίπτουν στην υποκειμενική κρίση του καθενός και αποτελούν δημιούργημα του εγκέφαλου. Τις αποκαλούν δε νεωτεριστικά ως αφηρημένες έννοιες.

Έτσι, σιγά- σιγά δημιουργήθηκε ο υλισμός, ο οποίος είναι ένα σαφή γνωσιολογικό πισωγύρισμα. Όμως ο μεγάλος ψυχολόγος και φιλόσοφος Κάρλ Γιουνγκ, κατέρριψε με εξαιρετικά επιχειρήματα αυτές τις θέσεις, άσχετα αν τα επιχειρήματα του δεν έχουν γίνει αποδεκτά(ίσως διότι δεν έχουν γίνει πλήρως αντιληπτά) από την πλειοψηφικά του κόσμου και των σύγχρονων φιλόσοφων.

Ο Κ. Γιουνγκ λοιπόν με ερευνά και πειράματα έφτασε στο συμπέρασμα ότι η πλάνη δημιουργείται κατά τη σύλληψη των εννοιών επειδή οι πιο πολλοί άνθρωποι έχουν την τάση να προβάλλουν στη μορφή του σύμβολου της έννοιας που συλλαμβάνουν, μορφές από το υποσυνείδητο τους και συγκεκριμένα από το πεδίο της επιθυμίας.

Έτσι, αυτές οι «κατασκευασμένες» μορφές καλύπτουν την πραγματική μορφή. Για να καταφέρει κανείς να διαλύσει την ομίχλη της πλάνης και να δει καθαρά, σύμφωνα με τον Νίτσε πρέπει να περάσει από το στάδιο του μηδενισμού, ο οποίος καθαρίζει το υποσυνείδητο από τις ψευδείς κρίσεις και τα απωθημένα, με αποτέλεσμα η ίδια η νόηση του ανθρώπου να καθαρίζει.

Αρμονία & Λόγος: το επόμενο αντιληπτικό επίπεδο.

Από τα παραπάνω οδηγούμαστε σε κάποια πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Έχοντας καθαρίσει την νόηση μας, περνάμε σε ένα ανώτερο αντιληπτικό επίπεδο και συνειδητοποιούμε την ύπαρξη μιας άλλης διάστασης, ενός αλλού κοσμου,του νοητού που είναι μια αντικειμενική πραγματικότητα, ενώ μέσω των συνθετικών κρίσεων και μετά από ενδελεχή ερευνά των σχέσεων μεταξύ των νοητών ουσιών, προχωράμε σε ένα παραπέρα αντιληπτικό επίπεδο και αντιλαμβανόμαστε την αρμονία που διέπει αυτόν τον κόσμο.

Την αρμονία αυτή ο Ηράκλειτος πρώτος ανακάλυψε και ονόμασε Λόγο. Αρμονία βέβαια συναντάμε σε συντροφιά με το χάος και στον υλικό κόσμο, αλλά όπως έλεγε ο Ηράκλειτος «η κρυφή αρμονία είναι ανώτερη της φανερής».

Αυτή τη σύλληψη του Ηρακλείτου στη συνεχεία εξέλιξε σε μεγάλο βαθμό ο Παρμενίδης. Ο Παρμενίδης μέσω της καθαρής νόησης ερεύνησε βαθιά το νοητό κόσμο και έφτασε σε πολύ ενδιαφέροντα πορίσματα περί της φύσης και της μορφής του. Ο Παρμενίδης ονόμασε τη νοητή ουσία «είναι» και με τη ρήση του «το γαρ μεν νοείν, έστι ρε και είναι» μας κάνει ξεκάθαρο ότι το «είναι» αποτελεί αντικείμενο της καθαρής νόησης.

Μέσω της νόησης λοιπόν ο Παρμενίδης έφτασε στο συμπέρασμα ότι το «είναι» είναι ομογενές, αγέννητο, ακίνητο και άφθαρτο. Τις θέσεις αυτές του Παρμενίδη, ακόμα και αν δε διαθέτουμε καθαρή νόηση μπορούμε να τις επαληθεύσουμε μέσω του Λόγου.

Για να γίνει βέβαια αυτό πρέπει προηγουμένως να έχουμε συλλάβει την έννοια του Λόγου, αλλά όταν το πετύχουμε αυτό βλέπουμε στη συνεχεία ότι οι θέσεις του Παρμενίδη ισχύουν κατ' αναγκαιότητα.

Αφού λοιπόν αντιληφθούμε την ύπαρξη του Λόγου, μπορούμε μέσω αυτού στη συνεχεία να επαληθεύουμε όλες τις κρίσεις μας πάνω στα νοητά αντικείμενα. Βέβαια, οι απόψεις του Παρμενίδη σήμερα δεν είναι κατανοητές από τη σύγχρονη διανόηση, όπως και δεν τις αντιλήφθηκαν ορθά και πολλοί σύγχρονοι του.

Ο Γοργίας για παράδειγμα είχε διατυπώσει τη θέση ότι και το «μη» είναι γιατί γίνεται νοητό και μπορεί να λεχθεί. Την ίδια άποψη συναντάμε και σε ένα σημείο στο σοφιστή του Πλάτωνα, και αυτή η άποψη επικρατεί σήμερα στους περισσότερους διανοούμενος.

Όμως, με μια προσεκτική μάτια και ορισμό των εννοιών θα διαπιστώσουμε ότι κάτι τέτοιο είναι λάθος. Για το «μη ων» είναι προϊόν κρίσης και όχι αντικείμενο της καθαρής νόησης. Είναι δηλαδή είτε προϊόν της μη καθαρής νόησης, δηλαδή προβολή του υποσυνειδήτου, είτε προϊόν μιας κρίσης, δηλαδή μιας σύνδεσης των στοιχείων του είναι κατά τρόπο αντίθετο με τον ορθό λόγο που μας οδηγούν σε πλάνη.

’λλωστε, ο Παρμενίδης δεν είχε πει ότι το «μη ων» δεν μπορεί να λεχθεί αλλά ότι το «μη ων» δεν πρέπει να λέγεται. Τη θεωρία του Παρμενίδη στήριξε επιστημονικά απέναντι στους αμφισβητίες της στη συνεχεία ο διάδοχος του στην Ελεατική σχολή, Ζήνων, που με τα παράδοξα του απέδειξε ότι η κίνηση, η μεταβολή και η φθορά δεν νοούνται σύμφωνα με τον ορθό Λόγο.

Αρετή.

Με βάση λοιπόν τα συμπεράσματα που βγάλαμε παραπάνω, ας προσπαθήσουμε να ερευνήσουμε και να κατανοήσουμε την έννοια της αρετής, που αποτελούσε ένα από τα πιο σημαντικό αντικείμενα της αρχαίας ελληνικής διανόησης γιατί η πραγμάτωση της οδηγεί τόσο στην ατομική, όσο και στην κοινωνική ευημερία, αλλά επίσης η αντίληψη της μπορεί να μας οδηγήσει σε πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα σχετικά με τη φύση του ανθρώπου, του κόσμου και του Θειου.

Ας δούμε πως προσέγγισε γνωσιολογικά η Ελληνική φιλοσοφία την έννοια της αρετής. Αρχικά έχουμε το πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα του Πλάτωνα, ο οποίος στην «Πολιτεία» του αναφέρει ότι η αρετή επιτυγχάνεται όταν έρθουν σε αρμονία τα 3 μέρη που κατ' αυτόν αποτελούν τη ψυχή: το λογικό, το επιθυμητικό και το θυμοειδές, μια κρίση που πιθανόν προέρχεται από βίωμα.

Στη συνεχεία έχουμε το επιστημονικό συμπερασμα του Αριστοτέλη οτι η αρετή ορίζεται ως το μέτρο σε κάθε ψυχική κατάσταση. Αν συνδυάσουμε αυτές τις 2 απόψεις θα φτάσουμε στο συμπέρασμα ότι η αρετή είναι η ψυχική κατάσταση στην οποία ο νους-λογικό κυριαρχεί και καθοδηγεί το θυμοειδές και το επιθυμητικό και τα κάνει να ακολουθούν το νόμο του μέτρου.

Εδώ βλέπουμε από τον Αριστοτέλη και την σχέση που έχει ο Λόγος-αρμονια με το μέτρο. Βλέπουμε λοιπόν σε τι επίπεδα είχε φτάσει η Ελληνικη διανόηση, να συλλάβει και να περιγράψει έννοιες τις οποίες η σύγχρονη διανόηση δεν μπορεί καν να διαισθανθεί.

Η αρετή κυριαρχούσε απόλυτα τόσο στην αρχαία Ελληνική διανόηση όσο και στη καθημερινή ζωή, την παιδεία και τα κοινωνικά πρότυπα των προγονών μας. Οι μεγάλοι διανοητές είχαν κατανοήσει οτι η αρετή είναι ο δρόμος προς την δημιουργία μιας ιδανικής πολιτείας, όπως για παράδειγμα ο Πλάτωνας, αν και πίστευε οτι δεν είναι όλοι οι πολίτες ικανοί για να επιτύχουν την αρετή και γι' αυτό ήταν υπέρ του αριστοκρατικού πολιτεύματος.

Προσωπικά πάντως, θεωρώ ότι όλοι οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους ικανοί για την απόκτηση της αρετής και στην συνεχεία ελπίζω να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι που πιστεύω οτι ισχύει κάτι τέτοιο.

Έτσι, θεωρητικά μπορούμε να οραματιστούμε μια κοινωνία όπου όλοι οι άνθρωποι μετέχουν της αρετης και ζουν σε αρμονια μεταξύ τους και με τη φύση. Μετά τον Πλάτωνα οι Στωικοί πήγαν ακόμα παραπέρα και απέδειξαν οτι ο άνθρωπος εφόσον ανακαλύψει τον ορθό λόγο, μπορεί η ψυχη του να γίνει κομμάτι του και να πράττει σύμφωνα με αυτόν και τότε ο άνθρωπος γίνεται αγαθός και πράττει το αγαθό που είναι το γενικό καλό. Και το καλό του όλου είναι ταυτόχρονα και καλό για το κάθε μέρος του όλου. Παρακάτω θα σας αναλύσω διεξοδικά με ποιους τρόπους επιτυγχάνουμε την ένταξη μας στη συμπαντική αρμονια.

Γνώση + Φιλοσοφία = Αρετή.

Εδώ, θα ήθελα να αναπτύξω τη θέση μου οτι η πραγμάτωση της αρετης γίνεται μόνο μέσω της γνώσης και της φιλοσοφίας και όχι μέσω της μίμησης πρότυπων ζωής που προτείνουν κάποιες θρησκείες.

Ακόμα δηλαδή και αν δεχτούμε οτι ο Χριστιανισμός ή οποιαδήποτε άλλη θρησκεία μας διδάσκει με απόλυτη ακρίβεια το τι επιτάσσει ο ορθός λόγος εντούτοις δεν αρκεί να το κάνουμε αυτό μιμητικά προσδοκώντας να αποκομίσουμε κάποιο όφελος, αλλά πρέπει να το κάνουμε συνειδητά, μέσω της φιλοσοφίας να αποκτήσουμε γνώση, να ανακαλύψουμε το Λόγο και να γίνουμε αναπόσπαστο κομμάτι του και τότε να πράττουμε σύμφωνα με τις επιταγές του.

Αυτοί δηλαδή που το πράττουν απλά από πίστη πρέπει να συνειδητοποιήσουν οτι όταν δεν υπάρχει η εσωτερική κατάφαση και στην ουσία δεν υπάρχει και η ψυχική αρμονία, οι πράξεις από μόνες τους δεν αρκούν για τη λύτρωση γιατί σ' αυτή την περίπτωση η ψυχή του ανθρώπου δεν έχει εξελιχθεί και δεν έχει ενταχθεί στο λόγο. Όπως έλεγε και ο Νίτσε λοιπόν, δεν πρέπει να καταπιέζουμε τα ένστικτα μας αλλά να τα πνευματικοποιούμε.

Αγάπη: το κλειδί για τον Λόγο.

Το κλειδί για την ένταξη μας στο Λόγο είναι η αγάπη, όπως πολύ εύστοχα κήρυτταν οι Στωικοί. Η αγάπη είναι η αρμονια μεταξύ 2 ή περισσότερων ψυχών και αν φτάσουμε στο επίπεδο να αγαπάμε κάθε κομμάτι του υλικού και νοητού κόσμου- γιατί τα πάντα είναι έμψυχα και πλήρη Θείας ουσίας- τότε εντασσόμαστε στο Λόγο.

Γιατί, όπως είπαμε παραπάνω, ο Λόγος είναι η αρμονία των νοητών οντοτήτων και όπως θα σας δείξω στη συνεχεία η ψυχή του ανθρώπου έχει νοητή φύση. Την κρυφή αρμονία τη συνειδητοποιούμε και μέσω των συνθετικών κρίσεων, όπως είπαμε πριν, αλλά και μέσω της έκστασης που οδηγεί σε καταστάσεις υπερσυνείδησης και επιτυγχάνεται με πολλούς τρόπους, όπως π.χ. με τον έρωτα.

’λλωστε, όταν ενταχθούμε στο Λόγο και τον κατανοήσουμε, ο ορθός Λόγος μας διδάσκει το νόμο της αγάπης. Η αρετή δηλαδή ταυτίζεται με την αγάπη προς το Όλο και προς κάθε μέρος του Όλου.

Και εδώ βρίσκουμε και την απάντηση σε ένα άλλο θέμα που είχε απασχολήσει πολυ τους Έλληνες διανοητές, το ζήτημα του ορισμού του δικαίου. Σύμφωνα λοιπόν με τον ορθό λόγο, η δικαιοσύνη στην απόλυτη της μορφή είναι αγάπη. Και όταν αγαπάς κανείς το καλό για το αντικείμενο της αγάπης σου, ακόμα και αν πρέπει να το τιμωρήσεις για να διδαχθεί από αυτό. Ο Πλάτωνας άλλωστε ήταν ίσως ο πρώτος που στο έργο του «Πρωταγόρας» είχε συλλάβει την εννοια του σωφρονισμού ως δίκαιο.

Ψυχή & Εγώ.

Πιστεύω ότι από τα παραπάνω έχει γίνει κατανοητό οτι η αρετή είναι μια υπέρβαση της πρωταρχικής ψυχικής κατάστασης που κυριαρχεί το «εγώ». Μιλώντας όμως για ψυχή και «εγώ», κρίνεται αναγκαίο να ορίσουμε αυτές τις έννοιες.

Όπως αναλύσαμε διεξοδικά παραπάνω, όλα τα υλικά πράγματα έχουν και ουσία εφόσον νοούνται σύμφωνα με τον ορθό Λόγο. Η ψυχή μας, όπως και η ψυχή που πληρεί κάθε υλικό ον, αποτελεί μια σύνθεση νοητών οντοτήτων, δηλαδή εννοιών ή ιδεών κατά τον Πλάτωνα.

Αν και η φύση των εννοιών ή ιδεών δεν έχει διερευνηθεί μέχρι στιγμής, ο Πλάτωνας υποστηρίζει οτι πρόκειται για ουσία διαφορετική της ύλης. Όπως αναφερει στον Τίμαιο, ο Θεός δημιούργησε τη φύση χρησιμοποιώντας δύο ουσίες, την μεριστεί ή θηλυκό ή ύλη που είναι παθητική και ασυνεχής και την αμέριστη ή αρσενικό ή ιδέα που είναι ενεργητική και συνεχής. Και η ιδέα είναι αυτή που αποτελεί αίτιο της μορφής και των ιδιοτήτων της ύλης.

Θα μπορούσαμε μόνο να κάνουμε υποθέσεις για τη φύση των ιδεών, όπως ότι αποτελούν προβολές από άλλες διαστάσεις ή γεννήματα κάποιου νου όπως υποστήριζαν κάποιοι από τους πρωτοχριστιανούς.

Ανακεφαλαιώνοντας όσα έχουμε αναπτύξει μέχρι στιγμής θα μπορούσαμε να πούμε τα εξής: η απόκτηση της αρετής- δηλαδή η ρύθμιση της ψυχής έτσι ώστε να πηγάζει αγάπη- μας διδάσκει το μυστικό της παγκόσμιας αρμονίας. Γιατί όποιος νιώσει αγνή αγάπη και δεν αγαπά για την ικανοποίηση του «εγώ» του(που μπορεί να περιλαμβάνει και κάποιες αλτρουιστικές πράξεις- όχι όμως έξεις) βρίσκεται σε αρμονια με το Όλο.

Η αγάπη είναι δύναμη της ψυχής, η αρετή όμως είναι έξη, δηλαδή μια ψυχική κατάσταση. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη τα πράγματα που συμβαίνουν στην ψυχη μας είναι τριών ειδών: πάθη, δυνάμεις και έξεις.

’ρα η αρετή είναι μια έξη, δηλαδή μια ψυχική κατάσταση κατά την οποία η ψυχη βρίσκεται σε εσωτερική αρμονία. Αν λοιπόν αντιληφθούμε την αρμονία σαν Όλο, έχουμε στη συνεχεία τη δυνατότητα να αντιληφθούμε και κάθε έννοια αυτή καθ' αυτή μέσω αναλυτικών κρίσεων. Έτσι, νοούμε το «εγώ» μας.

Έχουμε δηλαδή την ύπαρξη της ψυχής μας ως κομμάτι του Όλου και ως αυτό καθ' εαυτό. Η αρμονία του νοητού κοσμου είναι η απόλυτη αρμονία και δεν υπάρχει ούτε χάος ούτε φθορά. Η ψυχή είναι εξ' αρχής κομμάτι της παγκόσμιας αρμονίας, απλά μέσω της αρετής το συνειδητοποιούμε και δρούμε σε ένα άλλο επίπεδο.

Γιατί η ψυχή μας, όπως έλεγε και ο Πλάτωνας, είναι από τη φύση της καθαρή και άφθαρτη, όπως όλες οι ιδέες, αλλά όταν περνάμε μια άσχημη ψυχολογική κατάσταση, η εικόνα που δημιουργείται στο μυαλό μας προβάλλεται πάνω στη ψυχή, κολλάει σαν λεκές πάνω της και μας κρύβει την τελειότητα της παραπλανώντας τη συνείδηση μας.

Όταν όμως ενταχθούμε στο Λόγο διαπιστώνουμε οτι όλα αυτά είναι ψευδαισθήσεις και βλέπουμε την πραγματική φύση της ψυχής μας, καθώς εξαφανίζονται τα κακά που την περιβάλλουν. Όπως είπαμε και πριν, η ψυχή αποτελεί μια σύνθεση ιδεών, εννοιών που άλλες εκδηλώνονται και άλλες μένουν ανεκδήλωτες.

Σοφία: η μία και μοναδική αρετή.

Ο Πλάτων στο διάλογο του «Πρωταγόρας» υποστήριξε τη θέση οτι δεν υπάρχουν πολλές αρετές αλλά μία. Και έχει δίκιο, αν και το αληθές ως προς αυτό το ζήτημα είναι κάπως πολύπλοκο.

Δηλαδή, ναι μεν υπάρχουν πολλές αρετές ως εκδηλώσεις διαφορετικών μερών της ψυχής, αλλά όλες αυτές έχουν έναν κοινό παρονομαστή: τη σοφία. Οταν κάποιος άνθρωπος έχει σοφία, δηλαδή οταν μέσω της απόκτησης της γνώσης επιτύχει την εσωτερική αρμονία αλλά και την ένταξη στην παγκόσμια αρμονία, τότε σιγά- σιγά και ανάλογα με τις συνθήκες εκδηλώνει και τις υπόλοιπες αρετές όπως είναι η σωφροσύνη, η δικαιοσύνη, η πραότητα, η γενναιοδωρία, η μεγαλοπρέπεια, η ανδρεία, κλπ..

Από την άλλη, δεν νοείται κάποιος να εκδηλώσει κάποια αρετη χωρίς να έχει σοφία, γιατί σύμφωνα με τον Αριστοτέλη η αρετή ορίζεται στο να πράττεις αυτά που πρέπει και να αποφεύγεις όσα δεν πρέπει, δηλαδή να ενεργείς σύμφωνα με τον ορθό Λόγο. Για λεπτομέρειες σύμφωνα με την κάθε επιμέρους αρετη και ποιο μέρος της ψυχής αφορά διαβάστε τα «Ηθικά Νικομαχια» του Αριστοτέλη.

Φιλοσοφία: μία μαθηματική επιστήμη!

Ανακεφαλαιώνοντας τα παραπάνω νομίζω οτι έγινε αισθητό οτι οι αρχαίοι μας προγονοί είχαν αναπτύξει διεξοδικά και σε πρακτικό επίπεδο το τι είναι η αρετη και πως μπορεί να την πραγματώσει κάποιος. Το παραπάνω είναι εμφανές για τον κάθε μελετητή της αρχαίας ελληνικής διανόησης.

Το πρώτο στάδιο σύμφωνα και με τα δελφικά παραγγέλματα είναι το «γνώθι σ' αυτόν», δηλαδή το να αντιληφθεί κανείς και να ενεργοποιήσει τις δυνάμει ιδιότητες του, την ταυτότητα του που είναι αιώνια και αμετάβλητη, αλλά και να συνειδητοποιήσει τον εαυτό του ως στοιχείο της παγκόσμιας αρμονίας και να γίνει ενεργό κομμάτι της. Να ανακαλύψει επίσης μέσω της αυτογνωσίας το ρόλο του στην συμπαντική αρμονια. Το ίδιο άλλωστε ισχύει και σε κάθε είδους αρμονία, όπως αυτή στις σχέσεις μεταξύ δύο ανθρώπων ή στο κοινωνικό σύνολο, το κάθε μέλος έχει ένα ρόλο. Όπως έλεγε και ο Νίτσε, «να γίνεις αυτό που είσαι».

Κλείνοντας θα ήθελα να σας παραθέσω έναν ορισμό που είχε δώσει για την φιλοσοφια ο καλός μου φίλος Αναστάσιος μέσα στο αγαπημένο μας φόρουμ και πιστεύω οτι για όσους διαβάσατε αυτό το άρθρο θα είναι κατανοητός πλέον:

«Η φιλοσοφία είναι προπαντός μία άσκηση λογικής. Είναι προπαντός μια μαθηματική επιστήμη, αφού τα σύμβολα αντικαθίστανται από το λόγο. Οι βασικές αρχές φιλοσοφίας και μαθηματικών είναι ίδιες. Η κάθε λέξη είναι ένα αξίωμα που περικλείει μια συγκεκριμένη έννοια (ή έννοιες). Οι φιλοσοφικοί στοχασμοί ακολουθούν μαθηματική συνέχεια και λογική.»

Η Αλχημεία της ψυχής.

Αυτό το άρθρο είχε σκοπό να σας εκθέσει την αλχημεία της ψυχής κατά τους αρχαίους Έλληνες και θα νιώθω πολύ ευχαριστημένος αν αποτελέσει για κάποιους εκκίνηση για τη βαθύτερη ενασχόληση και μελέτη τους πάνω στην αρχαία Ελληνική φιλοσοφία. Σας εγγυώμαι προσωπικά οτι θα σας οδηγήσει σε αλλαγή του τρόπου που βλέπεται τον κόσμο και θα σας προσφέρει μακροπρόθεσμα την αρετή και την ευδαιμονία.

Ο μελετητής των αρχαίων σοφών ανακαλύπτει μια μοναδική σκέψη που εξυψώνει όσο καμία άλλη τον άνθρωπο και τον διδάσκει να βλέπει την ομορφιά του κοσμου και να εξελίσσεται ζώντας ελεύθερα με ένταση, αρμονία και πάθος κάθε στιγμή της ζωής του, σε αντίθεση με τις σύγχρονες κατά κανόνα εβραιογενείς και μηδενιστικές φιλοσοφίες που οδηγούν τον άνθρωπο σε νοητικά αδιέξοδα και σε αρνητική θεώρηση της ζωής και του κόσμου.

Πρέπει ο άνθρωπος μέσω του ορθολογισμού να ανακαλύψει τα λογικά κενά αυτών των φιλοσοφιών και να πάψει να ζει στις ψευδαισθήσεις, αλλά να γεύεται το μεγαλείο του Θείου δημιουργήματος.