ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΗΘΟΥΣ
«Ἡ κρισιμότης εἰς τὴν ὁποίαν ἔχουν περιέλθει τὸ ἐθνικά μας πράγματα καὶ οἱ μεγάλοι κίνδυνοι πρὸς τοὺς ὁποίους φερόμεθα ἐπιβάλλουν, περισσότερον ἀπὸ πάντοτε, γυμνήν, ὁσονδήποτε ὠμὴ καὶ ἂν εἶναι, τὴν ἀλήθειαν. Καὶ τὴν ἀλήθειαν αὐτήν, ὅπως τὴν βλέπωμεν καὶ τὴν πιστεύωμεν, θεωροῦμεν καθῆκον μας νὰ διακηρύξωμεν». Ἀλεξ. Παπαναστασίου.
Τὸ παρελθὸν
Μὲ τὸ ἀνωτέρω προοίμιο ἄρχιζε τὸ γνωστὸ πύρινο μανιφέστο τοῦ τῆς 12 Φεβρουαρίου 1922 ὁ ὁραματιστὴς τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας Ἀλεξ. Παπαναστασίου. Ἡ ὁμοιότητα τῶν γεγονότων τῶν ἡμερῶν μας, ὡς πρὸς τὰ ἐθνικὰ καὶ ἰδίως ὡς πρὸς τὰ ἐσωτερικά μας πράγματα καὶ πρὸ παντὸς ἡ ἠθικὴ ἐξαχρείωση καὶ ἡ δεινὴ κρισιμότητα τῶν πολιτικῶν καὶ κοινωνικῶν μας πραγμάτων ἐπιβάλλουν καὶ σήμερα τὴν ἐπίκλησή του. Διότι εἶναι ἔκδηλα γύρω μας τὰ συμπτώματα τῆς καταπτώσεως καὶ τῆς διαλύσεως καὶ προφανεῖς οἱ κίνδυνοι πρὸς τοὺς ὁποίους φερόμεθα’. Ἀναγκαία, ὅθεν, ὅσον ποτέ, ἡ φωνὴ τῆς ἀλήθειας. Ἀπὸ πενταετίας ἤδη ὑποστηρίζω ὅτι ἡ δημόσια ζωὴ τοῦ τόπου μας καὶ ὁλόκληρος ὁ κοινωνικός μας ὀργανισμὸς διέρχονται καταλυτικὴ κρίση. Εἶχα τονίσει τότε τὰ ἑξῆς: “Οἱ Θεσμοὶ ὑπονομεύονται, οἱ ἀξίες διαβρώνονται, οἱ ἀρετὲς μυκτηρίζονται καὶ οἱ πολῖτες διασύρονται καὶ ἐμπαίζονται. Εἶναι διάχυτο γύρω μας τὸ πνεῦμα τοῦ ἐκπεσμοῦ καὶ τῆς σήψεως. Στὸν ἰδιόμορφο πολιτικὸ καὶ κοινωνικό μας περίγυρο ἐκκολάπτονται μὲ ταχύτητα καταπλήσσουσα: Ἑταιρεῖες ἐπαγγελματιῶν δολοφόνων κυνικοὶ ἀπατεῶνες, ἀδίστακτοι καταχραστές, ἐγκάθετοι ὠτακουστὲς καὶ πλῆθος κοινῶν κακοποιῶν, ποὺ συνδέονται - καὶ ἐδῶ εἶναι ἡ τραγῳδία - μὲ τὶς πολιτικὲς (στὴν εὐρύτερη σημασία τους) καὶ τὶς κοινωνικὲς δραστηριότητες τῶν ἡμερῶν μας. Καὶ μαζὶ μὲ τὴν δημαγωγικὴ κενολογία, τὴν ἀδίστακτη καπηλεία τῶν ἰδεῶν, τοὺς λεκτικοὺς μύδρους, τὸ ἀγοραῖο ὑβρεολόγιο καὶ τοὺς ἑκατέρωθεν μειωτικοὺς χαρακτηρισμοὺς γιὰ τοὺς πολιτικοὺς ἀντιπάλους συνθέτουν τὰ συνήθη δημοσιεύματα τῶν ἡμερῶν μας! Κυριαρχοῦν σήμερα: ἡ ἀνατροπὴ τῶν ἀξιῶν τῆς ζωῆς, ἡ ἀσυνέπεια, ἡ κενολογία καὶ ὁ βερμπαλισμός, ἡ ἀσυλία τοῦ θράσους. Καὶ ὅλα ἀποκαλύπτουν τὴν ὑποβόσκουσα κρίση: τὴν ὑποβάθμιση τῶν Θεσμῶν, τὴν κρίση τῶν ἀξιῶν, τὴν δοκιμασία τῶν συνειδήσεων. Ἡ πολιτικὴ καὶ ἰδεολογικὴ παραπλάνηση, ἡ ἀδίστακτη δημαγωγία, ἡ ἐμετικὴ κολακεία, ἡ κυνικὴ ἀδιαφορία γιὰ τὴν ἄσκηση ἐπιμελοῦς, αὐστηρῆς καὶ χρηστῆς διοικήσεως, ὁ ἠθικὸς ξεπεσμὸς καὶ ἡ ἀπροκάλυπτη διαφθορὰ στὴν ἰδιωτικὴ ζωὴ καὶ στὴν διαχείρισητου δημόσιου τομέα εἶναι πλέον κοινὴ διαπίστωση! Καὶ ἡ ἔλλειψη ὅμως ὁποιασδήποτε διαμαρτυρίας καὶ ἀντιδράσεως, ὡς ἐκδήλωση ἠθικῆς ὑγείας, εὐαισθησίας, ὑπευθυνότητος καὶ αὐτοσεβασμοῦ τῶν ταγῶν αὐτοῦ τοῦ τόπου καὶ τῶν διαφωνούντων ἐντίμων, εἶναι καθημερινὴ τραγικὴ ἐπαλήθευση τοῦ δεινοῦ καταντήματος. Χάθηκε, μήπως, ἡ αἰδώς; Ἀλλὰ ‘τὸ αἰδείσθαι συνέχει τὴν ἀρετήν” (Δημόκριτος). Καὶ ὁ πολίτης, ὁ ἔντιμος, ὁ ἐλεύθερος καὶ ἀδέσμευτος, δοκιμάζεται καὶ ὁ λαὸς ἐμπαίζεται, λοιδορεῖται καὶ μυκτηρίζεται! Παραμένουμε “μοιραῖοι καὶ ἄβουλοι” στὸν φρενήρη στροβιλισμὸ τῶν σκανδάλων, τῆς ἀλαζονείας, τοῦ αὐταρχισμοῦ καὶ τοῦ ἀμοραλισμοῦ πού μας περιβάλλουν. Τί κάνουν ὅμως οἱ ἔντιμοι, οἱ ἐχέφρονες καὶ εἰλικρινεῖς ἰδεολόγοι μεταξὺ τῶν πολιτικῶν; Γιατί ἀνέχονται, ὑπομένουν καὶ σιωποῦν; Ποῦ πῆγε ὁ ὑψηλὸς ἰδεαλισμὸς τῶν ἀγωνιστῶν τῆς Δημοκρατίας;(Σήμερα μόνον - πολὺ ὅμως καθυστερημένα - ἀκούονται σποραδικὲς φωνὲς διαμαρτυρίας ἀλλὰ καὶ ὁμολογίας πολιτικῶν!). Εἶχα ἀναζητήσει τὸ ἀνθρώπινο ἦθος στὸν βοῦρκο τῆς ὑλικῆς καὶ ἠθικῆς ἐξαχρείωσης καὶ εἶχα τονίσει ὅτι: ‘οἱ θεσμοὶ ἀτονοῦν, ἡ πολιτικὴ διαδικασία ὑποβαθμίζεται καὶ ὁ λαὸς ἐθίζεται νὰ μὴν ἐμπιστεύεται καὶ νὰ μὴν ὑπολήπτεται πλέον τὴν ἡγεσία του. Μέγας καὶ σοβαρὸς διαγράφεται πλέον ὁ κίνδυνος, ἡ διαφθορά, ἡ κατάχρηση καὶ τὰ σκάνδαλα νὰ γίνουν θεσμός’! Καὶ εἶχα ἀκόμη ὑποστηρίξει ὅτι: “δίδεται ἡ ἐντύπωση ὅτι δὲν ἔχουμε πλέον ἄσκηση τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας ὑπὲρ τοῦ ἔθνους καὶ τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ ἀπόλαυση καὶ νομὴ τῆς ἐξουσίας γιὰ τὴν ἱκανοποίηση προσωπικῶν καὶ κομματικῶν συμφερόντων. Ἡ ἐξουσία καὶ ἡ νομὴ τῆς εἶναι πλέον αὐτοσκοπός, μὲ μοχλοὺς τὴν ἀπάτη τῶν δημαγωγῶν, τὴν συναίνεση τῶν δουλοπρεπῶν, τὴν ἀνοχὴ τῶν ἀφελῶν καὶ τὸν αὐταρχισμὸ τῶν τραμπούκων. Φοβοῦμαι ὃ ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία τῶν ἡμερῶν μας - μὲ τὸν βαθὺ μετασχηματισμό της, τὶς πικρὲς ἀπογοητεύσεις της, τὶς δομικὲς καὶ θεσμικὲς ἀλλαγές της καὶ τοὺς ἔντονους προβληματισμοὺς τῆς - διέρχεται ἤδη αὐτὸν τὸν θανάσιμο κίνδυνο’. Καὶ σὲ ἐλάχιστο χρόνο (ἑπτὰ μόλις μῆνες μετά!) ἀπὸ τὶς δυσοίωνες αὐτὲς προβλέψεις ᾖλθε ἡ τραγικὴ ἐπαλήθευση: τὸ κοσκωτικὸν ἄγος! Ἡ γενναία της Δικαιοσύνης παρέμβαση ἔριξε τὸ προσωπεῖο τῆς νομιμότητος καὶ ἀποκάλυψε τὸν βόρβορο καὶ τὴν κραιπάλη τῶν καταχρήσεων* Καὶ πάνδημο τὸ αἴτημα τῆς κάθαρσης ἐπέβαλε στοὺς πολιτικοὺς τὴν κίνηση τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διώξεως ἐνώπιον τοῦ Εἰδικοῦ Δικαστηρίου. Συγκλονίζονται ἔκτοτε τὰ βάθρα τῆς κοινωνίας μας, ἀποσαθρούται ὁ συνδετικός της ἱστὸς καὶ ἡ ὑπόθεση ταλανίζει ἐξακολουθητικὰ τὴν Δικαιοσύνη ἐπὶ τριετία καὶ ἀποκαλύπτει τὴν ποιότητα τοῦ πολιτικοῦ καὶ κοινωνικοῦ περιγύρου μας! Καὶ τὸ κακὸ συνεχίζεται, μὲ ἐμπλοκὲς πολιτικῶν, κοινωνικῶν καὶ συντεχνιακῶν παραγόντων καὶ ἄπιαστο, δυστυχῶς, τὸ ὄνειρο τῆς πολυπόθητης κάθαρσης. Καὶ ἀποδεικνύεται, γιὰ μία ἀκόμη φορᾷ, ὅτι τὸ προσωπικό, ταξικὸ ἢ κομματικὸ συμφέρον ἀποτελεῖ τὸ κυριότερο κριτήριο τῶν πράξεων τῶν περισσοτέρων. Καὶ οἱ πολιτικοί μας, στὴν πλειονότητά τους, ἐπιρρεπεῖς στὸν λαικισμό, στὸν κομματικὸ παραγοντισμὸ καὶ τὴν κολακεία τοῦ ὄχλου, ἐπιδίδονται στὸν μικροκομματισμὸ καὶ τὶς “πελατειακές” - ψηφοθηρικὲς σχέσεις, γιὰ τὴν ἐξασφάλιση τῆς ἐπανεκλογῆς. Ἡ ἀπογοήτευση εἶναι πλήρης καὶ ἡ ἀνησυχία καθολική. Φοβοῦμαι ὅτι ἀπὸ ἐτῶν ἤδη πολλῶν “ἀπωλέσαμε τὴν ἔξωθεν καλὴν μαρτυρίαν” καὶ ἡ ἐμπορευματοποίησηκατακλυζει καθημερινὰ τὴ ζωή μας. Ποῦ ὁδηγούμεθα; Διαπιστώσεις καὶ κίνδυνοι Ἄγνωστον! Τὸ βέβαιον εἶναι ὅτι ἀμφίβολη διαγράφεται ἐξ αὐτῶν ἡ ἐξέλιξη τῶν πολιτικῶν καὶ κοινωνικῶν μας πραγμάτων μὲ προφανεῖς τους κινδύνους τῆς ἐθνικῆς μας πορείας. Εἶναι πλέον κοινὴ διαπίστωση - καὶ ὁμολογεῖται - ὅτι διερχόμεθα κρίση ὁ νέος ἑλληνισμὸς ἀπειλεῖται καὶ κινδυνεύουν τὰ στοιχεῖα τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητος. Ἡ πολιτική μας ὀργάνωση στὶς γνωστὲς κομματικὲς ἐκφάνσεις τῆς καταρρέει καὶ σαπίζουν τὰ θεμέλια τῆς κοινωνίας μας. Ἀποδεικνύεται τοῦτο ἀπὸ τὶς καθημερινὲς τραγικὲς διαψεύσεις στὶς κυβερνητικὲς ἐκδηλώσεις, ποὺ συνθέτουν τὸν πυρῆνα τοῦ ἔργου τῆς πολιτείας: τὴν Διοίκηση καὶ τὴν διαχείριση τῶν κοινῶν, τὴν παίδευση τῶν πολιτῶν, τὴν ἐξασφάλιση καὶ προστασία τῆς ἐργασίας καὶ τῆς ἐλευθερίας τους καὶ τὴν ἐγκαθίδρυση καὶ παγίωση τῆς δικαιοσύνης, ὡς ἰδέας καὶ τρόπου ζωῆς, ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους. ‘Ολοι γνωρίζουμε πὼς ἔχουν ἀπὸ ἐτῶν διαμορφωθεῖ καὶ ποιὰ εἶναι ἡ κατάσταση τῶν στοιχείων τούτων σήμερα, ὥστε παρέλκει ὁ ἰδιαίτερος τονισμὸς καὶ ἡ ἐμφαντικὴ διεκτραγώδηση τοῦ θλιβεροῦ καταντήματος. Εἶναι χρήσιμη ὅμως μία μικρὴ καὶ ὠχρὴ σκιαγράφηση τῆς δεινῆς καταπτώσεως: Ξεχάσαμε, δυστυχῶς, τὴν ἑλληνικὴ οἰκογένεια, τὸ ἀναντικατάστατο αὐτὸ ἐργαστήριο διαπλάσεως ψυχῶν καὶ ἀναδείξεως χαρακτήρων• καὶ διέρχεται σήμερα κρίση• κρίση ὑλικὴ καὶ πρὸ παντὸς ἠθικὴ καὶ πνευματική. Καὶ τὸ τίμημα εἰσπράττεται πλούσιο καὶ πικρό. Εἶναι ἡ καταιγίδα τῶν ἀντικοινωνικῶν ἐκδηλώσεων τῶν νέων καὶ τὸ κῦμα τῆς ἐγκληματικότητος, μὲ ἰδιαίτερη ἔξαρση: τὸν ἀναρχισμό, τὴν ἀνηθικότητα, τὰ ναρκωτικά, τὶς λῃστεῖες καὶ κλοπὲς καὶ τὶς παράνομες καταλήψεις καὶ καταστροφές! Ἡ Παιδεία κινδυνεύει, ἔχασε τὸν προσανατολισμό της, παραπαίει καὶ διαλύεται. Ἡ Δικαιοσύνη βάλλεται, ἀμφισβητεῖται καὶ διασύρεται καὶ οἱ λειτουργοί της δολοφονοῦνται, προπηλακίζονται καὶ ὑβρίζονται• τὰ ἀφορώντα σ’ αὐτὴν ἔγιναν πλέον θλιβερὸ καθημερινὸ ἀνάγνωσμα καὶ ἐντρύφημα κάθε σκανδαλοθηρίας, ἐνῷ ἡ ἀνεξαρτησία τῆς παραμένει κενολόγος μόνον ἀφορισμός! Παριστάμεθα ἤδη μάρτυρες τοῦ διασυρμοῦ, τοῦ χλευασμοῦ καὶ τῆς ἐσχάτης περιφρονήσεώς της μὲ τὴν προκλητικὴ συμπεριφορὰ πολιτικῶν - κατηγορουμένων καὶ βουλευτῶν συνηγόρων! Ὑποσκάπτονται, ἔτσι, τὰ θεμέλιά της καὶ τὸ κῦρος τῆς θρυματίζεται! Τὸ πρόσφατο θλιβερὸ ἐπεισόδιο στὸ ἀκροατήριο τοῦ Τριμελοῦς Ἐφετείου Κακουργημάτων, μπροστὰ στὰ ἔκπληκτα βλέμματα τοῦ πανελληνίου, ἀποδεικνύει τοῦ λόγου τὸ ἀληθὲς καὶ ἐμβάλλει σὲ σκέψεις δεινές! Ἡ νεολαία κομματικοποιεῖται κατὰ τρόπο ἀσύστολο καὶ ἐθνικὰ ἐπικίνδυνο. Ξεχάσαμε ὅτι ἔργο τῆς πολιτείας εἶναι νὰ “παιδεύει” καὶ διαμορφώνει πολῖτες ἐλεύθερους, σκεπτόμενους καὶ ὑπεύθυνους• πολῖτες τῆς Δημοκρατίας καὶ ὄχι νὰ κατασκευάζει ὀπαδοὺς ἀλλοτριωμένους καὶ ἄβουλους χειροκροτητές. Ἐκεῖ ὅμως, δυστυχῶς, καταντήσαμε. Τὰ Ἀνώτατα Ἐκπαιδευτικὰ Ἱδρύματα σχεδὸν ὑπολειτουργοῦν. Καὶ εἶχε κάποτε διακηρυχθεῖ τὸ αὐτονόητο• ὅτι δήλ. τὸ ἔθνος ἀναμένει ἀπὸ αὐτὰ νὰ μορφώσουν ὄχι μόνον τὸν αὐριανὸ ἐπιστήμονα μὲ τὸ φωτισμένο πνεῦμα, ἀλλὰ καὶ τὸν πολίτη τῆς Δημοκρατίας. Ἡ γλῶσσα, ὁ μεγάλος αὐτὸς καὶ ἀνεκτίμητος ἐθνικὸς θησαυρὸς κινδυνεύει καὶ χάνεται• ἀπὸ τὶς ὑψηλὲς κορυφὲς τῶν ἱστορικῶν τῆς ἐξάρσεων κατολισθαίνει σὲ βάραθρα ἐπικίνδυνα, σ’ ἕνα φτωχό, ἀφελὲς καὶ ἁπλοϊκὸ γλωσσικὸ ἰδίωμα τῶν ἀμορφώτων μὲ λεξιλόγιο πενιχρὸ καὶ πρωτόγονο. Οἱ ἱστορικὲς παραδόσεις τοῦ ἔθνους κακοποιοῦνται βάναυσα καὶ ἐν πολλοὶς καταλύονται. Ἡ Ἐκκλησία μας, στυλοβάτης κάποτε τοῦ γένους καὶ τῶν θεσμίων, ἀγνοεῖται, ὑποβαθμίζεται καὶ παραμερίζεται ἀπὸ τὴν ζωὴ τῆς οἰκογενείας καὶ τῆς νεότητος. Ἡ κρατικὴ μηχανὴ παραπαίει καὶ ἡ διοίκηση διαλύεται. Τὰ συνδικάτα τῶν προνομιούχων ἐργαζομένων στὸ ὄνομα τῶν οἰκονομικῶν συμφερόντων τοὺς ἀναστατώνουν τὸν ρυθμὸ τῆς ζωῆς καὶ τελευταῖα βρίσκουν μιμητὲς στοὺς συλλόγους ἐπιστημόνων (γιατρών καὶ δικηγόρων). Παραμένει χιμαιρικὸ τὸ ὄνειρο μιᾶς ριζικῆς διοικητικῆς μεταρρύθμισης γιὰ τὴν βελτίωση τῆς ποιότητος τῆς ζωῆς μας καὶ τὸν ἀναβαθμὸ τοῦ πολιτισμοῦ μας. Ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία, τέλος, ὑποβαθμίζεται καὶ ἐκφυλίζεται. ἴσως διότι, ἀπὸ τοὺς ἐπηρεασμοὺς τῶν φαύλων καὶ ἀνικάνων, ἀποθεώνεται ἡ ἀμάθεια, εὐδοκιμεῖ ἡ μετριότητα, ἐπικρατεῖ ὁ νεποτισμὸς καὶ ἡ οἰκογενειοκρατία, ἀνέρχεται καὶ ἐξελίσσεται ἡ κοσμικὴ χυδαιότητα, διευθύνουν τὰ πάσης φύσεως καπετανάτα καὶ ἡ κοινωνικὴ ἀναρρίχηση τῶν ἐπιτηδείων, τῶν καπάτσων καὶ τῶν ἡμετέρων θεωρεῖται ἀξεπέραστη... λεβεντιὰ τῆς νεότερης ρωμιοσύνης! Κινδυνεύει ἤδη νὰ περιπέσει ἡ κοινωνία μας στὸν λήθαργό του ἀνέμελου ‘ὠχαδερφισμοῦ καὶ τὴν κραιπάλη τοῦ καταναλωτισμοῦ! Ἕνα τεράστιο κῦμα ἀντικοινωνικότητος καὶ ἐγκληματικότητός μας καλύπτει καὶ ἀπὸ πουθενὰ δὲν προβάλλεται ἡ σωστικὴ ἄμυνα. Οἱ λῃστεῖες εἶναι πλέον καθημερινὲς καὶ συνήθεις, οἱ δολοφονίες συχνές, ἐνῷ τὰ δηλητηριώδη ἀπόβλητα, τὸ δολοφονικὸ νέφος καὶ οἱ θυσίες στὸν Μολὼχ τῆς ἀσφάλτου καὶ τῶν ναρκωτικῶν κατήντησαν ὁ κοινωνικὸς ἐφιάλτης τῶν ἡμερῶν μας! Ἔλειψαν πλέον τὰ φωτεινὰ πρότυπα, τὰ ὑποδείγματα ἀρετῆς, εὐπρεπείας καὶ ἤθους• καὶ παταγώδεις σωρεύονται γύρω μας οἱ διαψεύσεις ὀνείρων, προσδοκιῶν καὶ ἐλπίδων. Οἱ νέοι μας, κυρίως ἀπογοητεύονται, μαραίνονται καὶ πικραίνονται καὶ πολὺ συχνὰ - σχεδὸν καθημερινὰ θύματα τῆς μάστιγας τῶν ναρκωτικῶν, στρώνουν τὰ ἀκάθαρτα ρεῖθρα τοῦ πολιτισμοῦ μας μὲ τὰ ράκη τῆς τραγικῆς τους ὑπάρξεως!*. Εἶναι καταφανὲς ὅτι ὅλα αὐτὰ εἶναι συμπτώματα παρακμῆς σὲ ἐθνικὴ κλίμακα. Ἡ χώρα μας δοκιμάζεται! Στὸ ἐσωτερικὸ τρομοκρατεῖται ἀπὸ μία δράκα ἄνανδρων δολοφόνων, εὐτελίζεται καὶ μαραίνεται, στὸ ἐξωτερικό μας λυποῦνται, μᾶς μυκτηρίζουν ἤ μας ἀγνοοῦν! Οἱ Τοῦρκοι ὁραματίζονται τὴν νέα Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία καὶ μᾶς ἐμπαίζουν ἤ μας ἀπειλοῦν. Τὰ Σκόπια ἀμφισβητοῦν τὴν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας μας καὶ οἱ σύμμαχοι καὶ ἑταῖροι μας ἀποροῦν - διότι δὲν κατανοοῦν (πῶς ἄλλως θὰ μποροῦσαν;) τὴν ἐμμονή μας στὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια του ἐθνισμοῦ μας! Η ΕΟΚ μᾶς δέχθηκε μὲ τὴν ἐπιμονὴ καὶ τὸ ὅραμα τοῦ Κῶν. Καραμανλή, μᾶς δείχνει ὅμως ἤδη τὸ ὁρόσημο τοῦ 1993 καὶ μᾶς προειδοποιεῖ Οἱ διεθνεῖς ἑταῖροι ἀνοικτὰ πλέον μας κατηγοροῦν γιὰ ἔλλειψη προσαρμοστικότητος στὶς ἀρχὲς τῆς Κοινότητος... Καὶ οἱ Ἀμερικανοὶ ἐπανεκτιμοῦν, ἂν δὲν ἀναθεωροῦν, τὴν γεωπολιτικὴ σημασία τῆς χώρας μας στὸ ζατρίκιο τῆς διεθνοῦς διπλωματίας. Καὶ τὸ τραγικότερο: Ἐμεῖς ἀπεργοῦμε, ἀπεργοῦμε παντοῦ καὶ ἐρίζοντες βυζαντινολογοῦμε καὶ μᾶς κατακλύζουν οἱ ρύποι (οὐσιαστικῶς καὶ μεταφορικῶς), ἐνῷ ἡ ἔλλειψη σοβαροῦ καὶ πειστικοῦ πολιτικοῦ λόγου καὶ ἡ πρόσφατη σύγχυση περὶ τὴν ἐλευθερία τοῦ Τύπου καὶ τὰ ἀτομικὰ δικαιώματα τείνουν νὰ καταστήσουν τοὺς ἐπιβουλεῖς τῆς ζωῆς καὶ τῶν ἐλευθεριῶν τῶν πολιτῶν ἐκφραστὲς πολιτικῶν ἰδεῶν καὶ σοβαροὺς διεκδικητὲς πολιτικῶν θέσεων. Καὶ ἀπὸ πρόβλημα ἀστυνομικὸ καὶ δικαστικὸ ἡ τρομοκρατία στὴν Ἑλλάδα κινδυνεύει νὰ καταστεῖ πρόβλημα πολιτικὸ καὶ ἐπικίνδυνη κοινωνικὴ γάγγραινα. Κρίσεις καὶ συμπεράσματα Ὅλα αὐτὰ ὁδηγοῦν ἀβίαστα στὸ συμπέρασμα, ὅτι ἡ δημοκρατία μας καὶ ὁ κοινωνικός μας ὀργανισμὸς διέρχονται δοκιμασία καὶ κρίση, τὴν μεγαλύτερη, ἴσως, κρίση τῆς ἱστορίας μας, διότι εἶναι κρίση ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ καὶ δοκιμασία ἀξιῶν καὶ θεσμῶν. Καὶ γιὰ τὸν σώφρονα, τὸν ἐλεύθερο καὶ ὑπεύθυνο πολίτη αὐτοῦ τοῦ τόπου εἶναι, ὅπως καὶ ἄλλοτε τόνισα (2), βαθιὰ κρίση ἐμπιστοσύνης πρὸς τὴν ἡγεσία του• ἡγεσία πολιτική, πνευματικὴ καὶ οἰκονομική. Διότι, γιὰ 10ετίες τώρα, ὁ κακὸς πολιτικός, ὡς νομοθέτης ἢ κυβερνήτης καπηλεύεται τὶς ἰδέες ἢ πρακτορεύει συμφέροντα. Ξέχασε ὅτι “παιδεύει” ἀνθρώπους καὶ εἶναι - πρέπει νὰ εἶναι - πρότυπο καὶ δάσκαλος ὀρθῆς συμπεριφορᾶς, εὐαισθησίας, εὐθύνης καὶ ἤθους. Ὁ πνευματικὸς ταγὸς ἀπέβαλε καὶ κατέθεσε τὴν πορφύρα τῆς αὐθεντίας του καὶ - ἐκτὸς ἀπὸ ἑξαιρέσεις ἐλάχιστες - τὴν ἀντικατέστησε μὲ τὸν συμβιβασμὸ καὶ τὴν ἀλλοτρίωση. Καὶ ὁ οἰκονομικὸς παράγων τοῦ τόπου παραμένει πάντοτε καὶ ἀμετακίνητα προσκολλημένος στὴν κερδολατρεία του. Καὶ εἶναι πλέον ὁρατὰ καὶ χειροπιαστὰ τὰ συμπτώματα αὐτῆς τῆς πολύπλευρης κρίσης: ἡ διάχυτη ἀμφιβολία καὶ ἀγωνία τῶν πολιτῶν γιὰ τὸν κοινωνικὸ καὶ πολιτικό μας περίγυρο, τὸν πολιτικὸ καιροσκοπισμό, τὸν κοινωνικὸ ἐφησυχασμό, (4) τὸν ἀρριβισμὸ καὶ τὴν ἀλλοτρίωση. Ὁ ἰσχυρὸς κλονισμὸς τῶν προσδοκιῶν καὶ ἐλπίδων τους καὶ πρὸ παντὸς ἡ ἀπώλεια τῆς πίστεως γιὰ τὸ μέλλον τοῦ τόπου. Ἡ χώρα ἐμφανίζει εἰκόνα συγχύσεως γενικῆς καὶ καθολικῆς παρακμῆς, ποὺ ἀναλύεται στὸ πολιτικὸ ἀδιέξοδο καὶ τὴν κοινωνικὴ ἀποσύνθεση. Καὶ τὰ συμπτώματα εἶναι ἐπικίνδυνα καὶ ἄκρως ἀνησυχητικά• διότι εἶναι παλαιὰ καὶ καθολικά. Δὲν εἶναι μιᾶς μόνον πολιτικῆς περιόδου ἢ παρατάξεως ἀρνητικὰ ἐπιτεύγματα, ἀλλὰ συλλογικά. Ἀποτελοῦν ἀδήριτα ἀποτελέσματα ἀντικοινωνικῆς διεργασίας μακρᾶς ἀνεπίτρεπτων πολιτικῶν χειρισμῶν τοῦ παρελθόντος καὶ κακίστης συμπεριφορᾶς ἀνευθύνων πολιτικῶν καὶ παραγόντων ἡγετικῶν. Τὰ παραδείγματα εἶναι καὶ πρόσφατα, ἐντυπωσιακὰ καὶ πολλά. Δὲν εἶναι τοῦ παρόντος ὅμως ἡ προβολή τους. Ἀρκεῖ ἡ ἐπισήμανση, ἡ κρίση καὶ ὁ προβληματισμός. Ἡ παρακμὴ καὶ τὸ πρόβλημα Ἀμείλικτο ἤδη γεννᾶται καὶ ἀπειλητικὸ πλανᾶται στὶς συνειδήσεις μας τὸ ἐρώτημα, ποὺ ξαναφέρνει στὴ μνήμη μας τὴν μεγάλη μορφὴ τοῦ Χάρ. Τρικούπη: “Τὶς πταίει, ἣ ὀρθότερα: “πῶς ξεπερνοῦμε τὴν κρίση; καὶ ἀκόμη: “μήπως κινδυνεύει ἡ δημοκρατία μας; Θὰ ἐπιχειρήσω ἀπάντηση ἔξω καὶ πέρα ἀπὸ τὴν σημερινὴ κοινωνικὴ πραγματικότητα καὶ τὰ παραδεδεγμένα πολιτικὰ σχήματα. Διότι δὲν εἶμαι πολιτικός• καὶ ἀκόμη, διότι “ἐπέκεινα” τῶν κρατούντων καὶ παραδεδεγμένων ἀναζητεῖται ἡ σωστικὴ λύση: στὴν ὑπέρβαση τῶν συνθηκῶν καὶ τὴν ἀνάταση τῶν ψυχῶν! Δὲν θὰ κατηγορήσω λοιπόν, ἀλλὰ θὰ προσπαθήσω νὰ ἀναζητήσω τὴν λύση καὶ μὲ τὸ δικαίωμα τοῦ πολίτη τῆς Δημοκρατίας θὰ καταθέσω τὴν ταπεινὴ ἄποψή μου γιὰ τὴν κρισιμότητα τῶν στιγμῶν καὶ τὴν τραγικότητα τῶν καιρῶν. Ἡ Ἑλλάδα ἐπιζητεῖ σήμερα ἀνασύνταξη τῶν δυνάμεών της, ἀναμόρφωση τοῦ κοινωνικοῦ της ἱστοῦ καὶ ἀναβαθμὸ τῆς πολιτικῆς της, προκειμένου νὰ διατηρήσει σταθερὴ τὴν ἱστορική της πορεία, νὰ διαπλάσει τὸν νέο κοινωνὸ καὶ πολίτη, τὸν πολίτη τῆς Δημοκρατίας καὶ καινοτόμο, νὰ διαγράψει τὴν νέα μορφή της στὸν κόσμο τῶν πολιτικῶν ἰδεῶν καὶ τῆς συνεργασίας μεταξὺ τῶν ἐθνῶν! Καὶ αὐτὰ ὅλα συνθέτουν ἕναν κόσμο νέο• ‘τὴν καινὴν κτίσιν” καὶ προϋποθέτουν τὴν μεγάλη πολιτικὴ τῆς 10ετίας τοῦ 1990, ποὺ ἀπαιτεῖ νέους ἀνθρώπους καὶ καινούργιες ἰδέες, γιὰ νὰ ὑποδεχθεῖ τὴν ἀνατολὴ τοῦ 2Ιου αἰῶνα! Χρειάζεται ὑπέρβαση τῆς γνωστῆς καὶ ξεπερασμένης πλέον πολιτικῆς γεωγραφίας, ἀλλὰ καὶ νοοτροπίας, τοῦ παρελθόντος (Δεξιὰ - Κέντρο - Ἀριστερά), ἀπόρριψη τῶν συνταγῶν τοῦ παλαιό-μικροκομματισμοῦ καὶ τῆς κούφιας καὶ παραπλανητικῆς συνθηματολογίας γιὰ τὴν ἐξαπάτηση τῶν μαζῶν καὶ ἐδραίωοη μιᾶς νέας προσδοκίας γὶ αὐτὴ τὴν μεγάλη πολιτικὴ (3), τῆς προσδοκίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ μέλλοντος καὶ τῆς Ἑλλάδος τῶν αἰώνων! Τὸ μέλλον - ἡ προσδοκία Τί ἀπομένει, λοιπόν, γιὰ τὴν ἔξοδό μας ἀπὸ τὴν κρίση; Ἰδοὺ τὸ μέγα ἐρώτημα, ποὺ θέτει τὸ πρόβλημα τῶν κοινωνικῶν ἐξελίξεων καὶ τῶν πολιτικῶν λύσεων τῆς ταραγμένης ἐποχῆς μας! Ἀπαιτεῖται ἀφύπνιση καὶ ἀντίδραση ἄμεση, ριζικὴ καὶ καθολική. Οἱ κρίσεις στοὺς λαοὺς καὶ τὰ ἔθνη δὲν ἀντιμετωπίζονται μετον “πεσιμισμὸ” καὶ τὴν μοιρολατρεία, ἀλλὰ μὲ δυναμισμὸ καὶ ἀποφασιστικότητα, μὲ γόνιμες καὶ ὑγιεῖς ἀντιδράσεις, συσπειρώσεις καὶ ἀνατάσεις! Ἡ χώρα χρειάζεται ἕνα συγκλονισμό, ἕνα νέο 1909, εἰρηνικὸ καὶ καθολικὰ ἀποδεκτό• μιὰ νέα, καθολικὴ καὶ δυναμικὴ πολιτικὴ καὶ κοινωνικὴ κινητοποίηση ἀπὸ τὶς ἄφθαρτες δυνάμεις τῆς κοινωνίας μας, ἀπὸ πολῖτες φωτισμένους, ἀποφασισμένους καὶ ψυχωμένους, ποὺ θὰ θελήσουν νὰ ὑπηρετήσουν τὸν λαὸ καὶ τὸ ἔθνος μὲ ἀνιδιοτέλεια, ἀγάπη καὶ αὐταπάρνηση. Οἱ ὑγιεῖς δυνάμεις τοῦ ἔθνους ὀφείλουν νὰ στρατευθοῦν, σὲ μιὰ εἰρηνικὴ ἐπανάσταση ἤθους καὶ συνειδήσεων, στὴν ἐπανάσταση τῶν ἐντίμων καὶ δυνατῶν, σὲ ἕνα νέο πολιτικὸ ὁραματισμό, σὲ μιὰ ἔξαρση Ἐθνικῆς Σωτηρίας, στὴν νέα “Μεγάλη Ἰδέα” τῶν ἑλληνικῶν ὁραματισμῶν (!), σὲ ἕναν ὁραματισμὸ ἀληθινὰ σωστικό, γιὰ νὰ καλύψει καὶ ἐκτονώσει τὴν πυρακτωμένη λαϊκὴ δυσαρέσκεια νὰ παραμερίσει τὴν δυσπιστία, νὰ γεννήσει ξανὰ τὴν ἐλπίδα καὶ νὰ ἐκφράσει τὶς στρατιὲς τῶν ἀνησυχούντων• νὰ θεμελιωθεῖ σὲ ὅ,τι πράγματι συνιστᾷ τὴν ἀνάγκη τῆς ἐπιβολῆς του: τὴν ἔντιμη καὶ ὑπεύθυνη πολιτική, τὰ ἑλληνικὰ ἰδεώδη, τοὺς νέους ἀνθρώπους καὶ πρὸ παντὸς τὸ ἀνώτερο ἦθος• νὰ καταστεῖ ὁ πόλος ἕλξεως ὅλων αὐτῶν, ποὺ τὸ ἀγωνιῶδες καὶ ἔντονο αἴτημά τους γιὰ ἀλλαγὴ στὸ καλύτερο, σωφροσύνη καὶ ἐντιμότητα, ὄχι μόνο παρέμεινε ἀνικανοποίητο, ἀλλὰ καὶ διασύρθηκε καὶ χλευάστηκε καὶ οἱ ἴδιοι διαψεύστηκαν καὶ ἐξαπατήθηκαν. Νὰ γίνει ὁ ἐκφραστὴς μιᾶς ἀντιδογματικῆς πολιτικῆς πρακτικῆς, ποὺ δὲν θὰ προσφέρει προκατασκευασμένες φόρμουλες πολιτικῶν λύσεων, ἀλλὰ θὰ ἀντιμετωπίζει καὶ θὰ ἐπιλύει προβλήματα, θὰ ἔχει σταθερὴ πυξίδα, παραδεδεγμένες ἀνθρώπινες ἀξίες καὶ καταξιωμένες ἀρχὲς καί, μακριὰ ἀπὸ ἰδεολογικὲς προκαταλήψεις καὶ πολιτικοὺς φανατισμούς, θὰ ἀναζητεῖ μεθοδεύσεις γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῶν προβλημάτων τοῦ ἔθνους καὶ τοῦ λαοῦ. Διότι ἐκεῖνα ποὺ χρειαζόμαστε σήμερα (εἶναι ἔκδηλη ἡ ἀπουσία τους στὸν πολιτικό μας περίγυρο) δὲν εἶναι οἱ ἰδεολογίες, ἀλλὰ οἱ ἰδέες καὶ τὸ ἀνθρώπινο ἦθος• ἡ ἐντιμότητα στὶς ἀρχές, ἡ συνέπεια στὶς ἐπαγγελίες, ἡ ἡρωικὴ καὶ δυναμικὴ ἀφοσίωση στὸν σκοπό. Ἃς μὴν ξεχνοῦμε ὅτι οἱ ἰδεολογίες καὶ τὰ οἰκονομικᾶ συμφέροντα ὑπῆρξαν πάντοτε στὸ παρελθὸν οἱ μεγάλοι ἔνοχοι τῶν κοινωνικῶν ἐντάσεων καὶ τῶν πολιτικῶν ἀναστατώσεων. Διότι: ἡ μὲν ἰδεολογία Κινεῖται μεταξὺ τῆς οὐτοπίας καὶ τῆς πανάκειας• εἶναι θεληματικὴ καὶ συγκινησιακή, κυριαρχεῖται ἀπὸ τὴν πίστη, ὁδηγεῖ στὸν δογματισμό, προκαλεῖ τὸν φανατισμὸ καὶ πολὺ συχνὰ καταλήγει στὸ πάθος• τὰ δὲ οἰκονομικᾶ συμφέροντα διεγείρουν τὴν ἀπληστία, ὁδηγοῦν στὴν συναισθηματικὴ σκληρότητα καὶ προκαλοῦν ἀναλγησία καὶ ἐξαχρείωση! Στὴν σημερινὴ ὅμως ἐποχὴ τῶν κοινωνικῶν ἐξελίξεων καὶ τῆς οἰκονομικῆς βελτιώσεως ἀπορρίπτεται ὡς ἀναχρονιστικὸς καὶ ζημιογόνος ὁ θεωρητικὸς μονολιθισμὸς καὶ ὁ ἰδεολογικὸς δογματισμὸς τῶν πολιτικῶν ἰδεῶν, γιατί ὁδηγεῖ ἀναπότρεπτα στὴν ἔνταση, τὴν διαίρεση καὶ τὸν διχασμό. Ἀναζητεῖται, τουναντίον, ὁ συμβιβασμὸς καὶ ἡ σύγκλιση στὴν ἱκανοποίηση τῶν κοινωνικῶν αἰτημάτων, ἐξ οὐ καὶ ὁ σοσιαλισμὸς στρέφεται πρὸς τὰ δεξιὰ καὶ ὁ φιλελευθερισμὸς ἀντλεῖ ἀπὸ τὴν ἀριστερά. Ὁ “ὑπαρκτὸς σοσιαλισμός” τῆς Ἀνατολῆς ἀναζητοῦσε - μέχρι τὴν διάλυσή του - στηρίγματα στὸν δυτικὸ καπιταλισμὸ γιὰ νὰ διασώσει τὴν οἰκονομία του. Καὶ οἱ δογματικὲς καὶ ἀκραιφνεῖς νεοφιλελεύθερες δοξασίες τῆς Δύσης νοθεύονται μὲ κοινωνικὲς ἀναζητήσει καὶ ἀπὸ τοὺς πιὸ ἔνθερμους θιασῶτες τους! Κυριαρχεῖ μὲν σήμερα - μετὰ τὴν κατάρρευση τοῦ κομμουνισμοῦ - ὁ ‘Ἀνταμ Σμὶθ ἔναντι τοῦ Μὰρξ καὶ τοῦ Λένιν, ἡ ἐλεύθερη ὅμως οἰκονομία τοῦ ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὴν ἐπανάστασή τους, γιατί ἡ κοινωνικὴ δικαιοσύνη παραμένει πάντοτε αἴτημα ἀκατάλυτο στὶς ψυχὲς τῶν ἀδικουμένων. Οἱ νέοι Θεσμοὶ Ἀπαιτεῖται, συνεπῶς, ριζικὴ ἀνανέωση, ἀλλαγὴ νοοτροπίας καὶ χάραξη νέας πορείας. Ἀπαιτοῦνται νέοι θεσμοί. Στὸ πλαίσιο τῶν ἀναγκαίων κοινωνικῶν καὶ πολιτικῶν ἰσορροπιῶν ἀναζητεῖται σήμερα μία νέα ἔκφραση τῆς γνήσιας πολιτικῆς δημοκρατίας στὸ χῶρο τοῦ ἀνόθευτου δημοκρατικοῦ ἰδεώδους, ποὺ θὰ ἐμπνέεται ἀπὸ τὸν ἀνθρωπισμὸ καὶ θὰ συμπληρώνεται ἀπὸ τὸν κοινωνισμό. Θὰ ἀπορρίπτει τὴν συντήρηση καὶ τὶς ἀναχρονιστικὲς πολιτικὲς συλλήψεις τῆς δεξιᾶς, τὴν ἀνελεύθερη μαρξιστικὴ ὀρθοδοξία τοῦ κομμουνισμοῦ καὶ πρὸ παντὸς τὴν καπηλεία τῶν ἰδεῶν, τὸν πολιτικὸ φενακισμὸ καὶ τὸν ἀδίστακτο ἀμοραλισμὸ τῶν δημαγωγῶν καὶ ἐπαγγελματιῶν τοῦ προοδευτισμοῦ! Θὰ ἀρνεῖται τὸν διαλεκτικὸ ὑλισμό, τὸν ἀθεῖσμο καὶ τὴν δικτατορία τῆς Δεξιᾶς ἢ τῆς Ἀριστερᾶς. Θὰ στηρίζεται στὸν ἀνθρωπισμό, τὴν χριστιανικὴ ἠθικὴ καὶ τὴν ἑλληνικὴ φιλοσοφία τοῦ μέτρου καὶ τοῦ ἄριστου. Κέντρο τῶν μελλοντικῶν πολιτικῶν ἐπιδιώξεων πρέπει νὰ εἶναι ὁ ἄνθρωπος καὶ ὑπέρτατη κοινωνικὴ ἀξία ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀτόμου, ἡ ὁποία πληρούται μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ συνόλου καὶ ὁριοθετεῖται ἀπὸ τὴν ἀντίστοιχη καὶ παράλληληευτυχια του πλησίον. Κάθε πολιτικὴ κίνηση δὲν πρέπει νὰ εἶναι πλέον ἕνωση ταξικὴ ὀφείλει νὰ ἀγκαλιάζει ὅλους τους πολῖτες, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὴν κοινωνική τους θέση, τὸ ἐπάγγελμα καὶ τὴν οἰκονομική τους κατάσταση. Νὰ εἶναι ἀδογμάτιστη, ριζοσπαστικὴ καὶ ἀνανεωτική. Νὰ ὑπηρετεῖ μόνο τὰ ἰδεώδη του Ἑλληνισμοῦ καὶ νὰ ἀτενίζει στοὺς θόλους τῆς Ἐθνικῆς Κιβωτοῦ ἐκεῖ ποὺ οἱ πατέρες μας ἔστησαν τὴν Ἐλευθερία μαζὶ μὲ τὴν Πίστη καὶ δίπλα τοὺς τοποθέτησαν: τὴν Ἰσονομία, τὴν Ἀδελφοσύνη, τὴν Ἀξιοπρέπεια καὶ τὴν Ἀρετὴ τῶν Ἑλλήνων. Ἄμεσος πολιτικὸς στόχος πρέπει νὰ εἶναι: ἡ βαθιὰ καὶ ριζικὴ ἀνανέωση τοῦ δημόσιου βίου, ἡ εἰσαγωγὴ ἐνὸς νέου πολιτικοῦ ἤθους, ἡ ἀνόρθωση τῶν ἀξιῶν, ἡ στήριξη τῶν θεσμῶν, ἡ ἀναμόρφωση τῶν λειτουργιῶν τῆς Πολιτείας - μὲ νέο Σύνταγμα, θεσμικὲς ἀλλαγὲς καὶ τολμηρὲς μεταρρυθμίσεις - ἡ Δικαιοσύνη καὶ πρὸ παντὸς ὁ αὐστηρὸς κολασμὸς τῶν ἐνόχων τῶν σκανδάλων, τῶν καταχρήσεων καὶ τῆς ἀνηθικότητος. Διότι ἂν τὰ σκάνδαλα δὲν κολασθοῦν, ἡ πυρακτωμένη λάβα τῆς λαϊκῆς ἀγανάκτησης καὶ ὀργῆς θὰ σαρώσει καὶ θὰ ἐκθεμελιώσει τὸ ὑπάρχον σύστημα. Καὶ ἀκόμη διότι ἂν τὰ σκάνδαλα δὲν κολασθοῦν, οἱ περισσότεροι τῶν κοινωνῶν θὰ ἐξοικειωθοῦν, ἴσως, μὲ τὴν ὕπαρξή τους καὶ θὰ ἐθισθοῦν μὲ τὴν "ἀναγκαιότητά τους" στὸ σύστημα! Ἡ χώρα γιὰ νὰ σταθεῖ ἀπαιτεῖ ριζικὴ ἀναθεώρηση τῆς ἐποπτείας καὶ τοῦ χειρισμοῦ τῶν ἑλληνικῶν πραγμάτων καὶ μάλιστα αὐτῶν ποὺ ἀναφέρονται στὸ κράτος, ἀντανακλοῦν στὸν λαὸ καὶ ἐνδιαφέρουν τὸ ἔθνος* νὰ ἀτενίζονται καὶ νὰ ἐπιλύονται ὑπὸ τὸ πρῖσμα τῆς αἰωνιότητος καὶ ὄχι κάτω ἀπὸ τὶς σκοπιμότητες τῆς ἐπικαιρότητος* ἀπαιτεῖ ἀκόμη ἀναθεώρηση τῶν σχέσεων τῶν συντεταγμένων λειτουργιῶν τῆς Πολιτείας μεταξὺ τῶν, ἐν ὄψει τῆς ὑπερτροφικῆς ἀναπτύξεως τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐξουσίας εἰς βάρος τῶν ἄλλων (Νομοθετικῆς καὶ Δικαστικῆς) καὶ τῆς καταχρηστικῆς - σὲ βαθμὸ μερικῆς ἐξαχρείωσης - ἐλευθερίας τοῦ Τύπου. Τέλος ἔχει ἀνάγκη - ἀκόμη - ἡ χώρα ἀπὸ μία οἰκονομία ἐλεύθερη ἀλλὰ καὶ ὑπεύθυνη, ποὺ θὰ ἐγγυᾶται τὴν οἰκονομικὴ καὶ κοινωνικὴ πρόοδο, θὰ ἐξασφαλίζει ὅμως καὶ (συνθῆκες κοινωνικῆς δικαιοσύνης καὶ πολιτικῆς σταθερότητος. Διότι ἡ οἰκονομικὴ ἐλευθερία εἶναι προϋπόθεση τῆς πολιτικῆς ἐλευθερίας. Καὶ τούτων ὅμως συμπλήρωμα ἡ κοινωνικὴ δικαιοσύνη. Διότι τὸ σύστημα τῆς ἐλεύθερης οἰκονομίας δὲν ἐμπνέεται, πάντοτε, ἀπὸ τὸ κοινωνικὸ ἰδεῶδες, δὲν ἔχει αἴσθηση τῆς ἠθικῆς οὔτε στοιχεῖται πρὸς τὶς πανανθρώπινες ἀξίες! Ὁ ἀνθρωπισμός, ἑπομένως καὶ ὁ κοινωνισμὸς πρέπει νὰ ἐπιβάλλονται ὡς ἀναγκαῖο ἀντιστάθμισμα τοῦ ἀτομισμοῦ καὶ τῆς ὑλιστικῆς -μηχανιστικῆς ἀντιλήψεως τῆς οἰκονομίας, ποὺ εἶναι κοινὸ γνώρισμα τοῦ καπιταλισμοῦ καὶ τοῦ ἐπιστημονικοῦ σοσιαλισμοῦ. Συντελοῦν στὴν δικαιότερη κατανομὴ τοῦ εἰσοδήματος, ἀμβλύνουν τὶς οἰκονομικὲς ἀνισότητες καὶ διευκολύνουν τὴν ἄσκηση ὀρθῆς κοινωνικῆς πολιτικῆς. Οἱ ταξικὲς ἀνισότητες πρέπει νὰ ἐξαφανισθοῦν, οἱ προσωπικὲς ὅμως διαφοροποιήσεις πρέπει νὰ τονισθοῦν. Διότι στὴν Δημοκρατία οἱ ἄνθρωποι πρέπει νὰ ξεχωρίζουν μὲ τὶς προσωπικές τους ἰδιότητες καὶ ἱκανότητες καὶ ὄχι μὲ τὴν κοινωνική τους θέση καὶ τὴν οἰκονομική τους κατάσταση ("κατὰ μὲν τοὺς νόμους... πάσι τὸ ἴσον, κατὰ δὲ τὴν ἀξίωσιν, ὡς ἕκαστος... ἀπ1 ἀρετῆς προτιμᾶται" Θουκυδίδης: Ἐπιτάφιος Περικλέους, στ. 37). Οἱ κοινωνικὲς τάξεις πρέπει νὰ ἐθιστοῦν στὴν συναίνεση, τὴν συνεργασία καὶ τὴν εἰρηνικὴ συμβίωση καὶ ὄχι στὴν ἀδιαλλαξία, τὸν ἀνταγωνισμό, τὸν παραλογισμὸ καὶ τὴν ἀμφισβήτηση. Οἱ συντεχνιακὲς διεκδικήσεις γίνονται ὑπεύθυνες, ὑποτάσσονται στὴ λογικότητα τῶν πραγμάτων καὶ κυριαρχοῦνται ἀπὸ τὴν ἠθική της ἀποστολῆς τοῦ πολίτου. Καὶ ἡ ἡγεσία αὐτοῦ τοῦ τόπου -πολιτική, πνευματική, οἰκονομικὴ καὶ συνδικαλιστικὴ - πρέπει νὰ ἀναζητήσει καὶ ἐμπεδώσει τὴν κοινωνικὴ συναίνεση καὶ νὰ ἐπιβάλει τὴν ἐλαχίστη συνεργασία μεταξὺ τῶν κοινωνικῶν ἑταίρων, γιὰ νὰ ὑπάρξει κλίμα ἐμπιστοσύνης, ἐργασιακῆς εἰρήνης καὶ κοινωνικῆς γαλήνης. Καὶ ἂν ἡ λογικὴ μυκτηρίζεται καὶ ἡ ἐπιείκεια παρεξηγεῖται, ἐπιβάλλεται ὁ νόμος καὶ ἐμπεδοῦται ἡ τάξη! Σήμερα εἶναι κατ' ἐξοχὴν ἀναγκαία μία Δημοκρατία ἔμψυχη, ποὺ θὰ εἶναι ἀναβαθμὸς πολιτισμοῦ καὶ θὰ ἔχει ὑπόβαθρο ἐμπνευσμένη "παιδεία" καὶ ψυχῇ τῆς τὸν ἄνθρωπο, ὡς πολίτη ὅμως ἐλεύθερο, εὐαίσθητο καὶ ὑπεύθυνο, μὲ κατάρτιση καὶ ἐπίγνωση. Καὶ μία κοινωνικὴ δικαιοσύνη συνειδητὴ καὶ ἐφικτή, ποὺ θὰ στηρίζεται στὸν ἰδεαλισμὸ καὶ τὴν πνευματικότητα τοῦ ἀτόμου καὶ ὄχι στὶς, ἀποτυχημένες πλέον, θεωρίες τοῦ κρατισμοῦ καὶ τῶν διοικητικῶν ἐπεμβάσεων, ποὺ εὐνοοῦν τὴν ἀνάπτυξη τοῦ γραφειοκρατικοῦ γιγαντισμοῦ καὶ ἐκτρέφουν τὴν διαφθορὰ καὶ τὸν φαβοριτισμὸ τῶν κρατούντων. Ἡ δυναμική της οἰκονομίας καὶ τῶν κανόνων τῆς πρέπει νὰ συμφιλιωθεῖ μὲ τοὺς κανόνες τοῦ ἀνθρωπισμοῦ καὶ τῆς ἠθικῆς. Ὁ σοσιαλισμὸς τῶν ἡμερῶν μας ἀπέτυχε καὶ κατέρρευσε γιατί ἀγνόησε τὸν ἄνθρωπο, τὴν ὀντότητά του, τὴν αὐτοτελῆ ὕπαρξή του καὶ τὴν ἠθική του προσωπικότητα. Δὲν εἶχε - συνεπῶς - ποὺ νὰ στηρίξει τὸ ἰδεῶδες της ἀδελφοσύνης, ποὺ - κατ' ἐπίφαση - ἦταν ἡ βάση τῆς ἐπαγγελίας του καὶ ἡ πεμπτουσία τῶν ἀρχῶν του. Tὸ λυκόφως τῶν ἰδεολογιῶν καὶ ἡ χρεοκοπία τοῦ κομμουνισμοῦ ἀποκαλύπτουν ἤδη τὴν ἠθικὴ ὡς θεμέλιο τῶν ἰδεῶν τοῦ 21ου αἰῶνος καὶ ἀπαιτοῦν τὴν ὕπαρξη καὶ τὴν παρουσία ἐνὸς νέου, ὑπεύθυνου καὶ συνειδητοῦ, κοινωνοῦ καὶ πολίτη τῆς Δημοκρατίας, ἡ διάπλαση καὶ διαμόρφωση τοῦ ὁποίου εἶναι ἔργο τῆς Πολιτείας! Ἃς ἀρχίσει λοιπὸν -εἶναι καιρὸς - τὸ ἔργο τῆς δημιουργίας! Μόνον ἔτσι θὰ ξεπεράσουμε τὴν δοκιμασία, θὰ ὑπερβοῦμε τὴν κρίση καὶ θὰ νικήσουμε τὴν παρακμή! Τὸ θεμέλιο Γιὰ τὴν ὑλοποίηση καὶ πραγμάτωση αὐτῶν τῶν στόχων ἀπαιτοῦνται βέβαια ἰδέες, γνώσεις καὶ πεῖρα, ὀργάνωση, προγραμματισμὸς καὶ ἐξειδικεύσεις, πρὸ παντὸς ὅμως, ἀπαιτοῦνται: παιδεία, ἀλήθεια, ἦθος καὶ παρρησία καὶ ἄνδρες γενναῖοι, πρότυπα καὶ ζωντανοὶ ἐκφραστὲς αὐτῶν τῶν ἀρχῶν. Ἀπαιτοῦνται ρηξικέλευθες πνευματικὲς ἀναζητήσεις καὶ ὑψηλὴ ἠθικὴ στάθμη ὅλων τῶν στελεχῶν, ἐμμονὴ στὸν σκοπό, πίστη καὶ πεῖσμα ἀποστολικό, γιὰ νὰ ἐμπνεύσουν ἐμπιστοσύνη στὴν ἄσκηση τῆς ἀναμενομένης μεγάλης πολιτικῆς. Ἡ παιδεία νὰ συνιστᾷ τὸ θεμέλιο αὐτῆς τῆς πολιτικῆς, ἡ ἀλήθεια τὸν ὁδηγό της, ἡ ἐνατένιση τοῦ μέλλοντος τὸν ὁραματισμό της, ἡ συνέπεια τὴν ἐπιβεβαίωση καὶ δικαίωσή της καὶ τὸ ἦθος τῶν προσώπων τῆς ἐξουσίας τὸ ὑψηλὸ πρότυπο γιὰ "τὸ τῆς πόλεως ὅλης ἦθος". Καὶ ὅπως ἡ Δικαιοσύνη εἶναι ἡ βάση τῆς νομικῆς καὶ ἠθικῆς τάξεως, ἔτσι καὶ ἡ ἀλήθεια - πρὸς ὅλους καὶ ὅλα - νὰ εἶναι τὸ κρηπίδωμα τῆς πολιτικῆς τάξεως. Οἱ ἰδέες, τὰ κείμενα καὶ σὶ διακηρύξεις προϋποθέτουν τὰ πρόσωπα καὶ ἡ πειθὼ τῶν κειμένων στηρίζεται στὸ ἦθος καὶ τὴν γενναιότητα τῶν προσώπων. Καὶ ἀναζητοῦνται σήμερα κὰτ ἐξοχὴν ὡς φορεῖς ἰδεῶν καὶ ὑποδείγματα ἤθους. Δὲν ἀρκεῖ νὰ διακηρύττεις, ἀλλὰ καὶ νὰ βιώνεις τὶς ἰδέες σου. Ὀφείλεις νὰ καταστεῖς ἡ ζωντανὴ ἔκφραση τῶν ἀρχῶν σου! Μόνον ἔτσι πείθεις γιὰ τὸ ποιόν σου. Ἔχει προσφυέστατα τονισθεῖ (ἀπὸ τὸν ‘Ἄγγελο Τερζάκη) ὅτι μία κοινωνία ἀνθρώπων γιὰ νὰ σταθεῖ πρέπει νὰ ἔχει ὑπόβαθρο πνευματικό, νὰ διαθέτει κώδικα ἠθικὸ καὶ νὰ παρουσιάζει ἀπόλυτη ἠθικὴ συνέπεια στὶς ἐκδηλώσεις της. Ἡ προβαλλομένη ὑπεροχὴ πρέπει νὰ εἶναι ἐνὸς πραγματικοῦ καὶ κατακτημένου ἐσωτερικοῦ ἤθους εἰλικρινὴς ἐκδήλωση καὶ ὄχι τῆς ἀπάτης ἀποκαρδιωτικὸς φενακισμός... Δυστυχῶς ὅμως ἐπερίσσεψε γύρω μας σήμερα ἡ ἀπάτη καὶ ὁ χλευασμός! Γὶ αὐτὸ καὶ τὰ πολιτικὰ προγράμματα δενπείθουν τόσο μὲ τὴν ὀρθότητα τῶν ἰδεῶν τους, τὴν πληρότητα τῶν στόχων καὶ τὴν ἀρτιότητα τῶν προβλέψεων, ὅσο μὲ τὴν προσωπικότητα τῶν στελεχῶν, τὸ ἦθος τῶν ἐμπνευστῶν καὶ τὴν ἀξιοσύνη τῶν ἐκφραστῶν τους, καθὼς καὶ μὲ τὴν ἐμπιστοσύνη ποὺ μποροῦν νὰ ἐμπνεύσουν. Τί προσφέρουν, στὸ σημεῖο τοῦτο, τὰ πολιτικὰ κόμματα σήμερα; Ἃς ἀναζητήσει ὁ καθένας μας τὴν ἀπάντηση στὴν ἀλήθεια τῶν πραγμάτων. Τὰ γεγονότα βοοῦν καὶ ἡ πειθὼ τοὺς εἶναι ἀκατανίκητη καὶ ἀμείλικτη! Ὑπενθυμίζω πρόσφατη πρωθυπουργικὴ δήλωση, παρήγορη καὶ ἐλπιδοφόρα. “Χρειάζεται ἐντιμότης καὶ εἰλικρίνεια ἀπέναντι τοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος ἀρκετὸ ξεγελάστηκε ἀπὸ τὶς πολιτικὲς ἠγεσίες” ἐδήλωσε μόλις πρὶν ἀπὸ λίγες μέρες (12.9.92) ὁ κ. πρωθυπουργὸς στὴ Θεσσαλονίκη. Ἐπιβεβαίωση τραγικὴ ἀπὸ ὁμολογία ἐπίσημη! Οἱ προσδοκίες καὶ ἡ ἔκκληση Ὅσοι λοιπὸν ἐνστερνίζονται αὐτὲς τὶς ἀρχὲς καλοῦνται σὲ συναγερμό, σὲ μιὰ εἰρηνικὴ ἐπανάσταση συνειδήσεων• σὲ μιὰ πλατιὰ “συμμαχία” κοινωνικῶν δυνάμεων καὶ πολιτικῶν τάσεων• καλοῦνται νὰ δώσουν διέξοδο στὴν ἀγωνία τους καὶ νὰ ὑλοποιήσουν τοὺς ὁραματισμούς τους. Καλοῦνται, κυρίως, οἱ ἔντιμοι, οἱ ὑψηλόφρονες, οἱ γνήσιοι δημοκράτες - ἔξω καὶ πέρα ἀπὸ κομματικὲς ἐτικέτες: σὶ ἑλληνόφρονες τῆς Δεξιᾶς, οἱ ἔνθερμοι ὀπαδοὶ τοῦ κεντρώου χώρου καὶ τὰ ἐπώνυμα στελέχη τῆς μεγάλης φιλελεύθερης δημοκρατικῆς παρατάξεως, οἱ ἐκφραστὲς τοῦ γνήσιου δημοκρατικοῦ σοσιαλισμοῦ, οἱ ἀφανάτιστοι ἰδεολόγοι τῆς προοδευτικῆς ἀριστερᾶς - ὅλοι ὅσοι ὁραματίζονται ἀλλὰ καὶ ἐνστερνίζονται τὸ γνήσιο δημοκρατικὸ ἰδεῶδες καὶ ἔχουν τὴν δυνατότητα νὰ ἐπηρεάσουν τὶς ἐξελίξεις. Ὀφείλουν νὰ δεχθοῦν τὰ μηνύματα τῶν καιρῶν καὶ νὰ προσφέρουν τὴν μεγαλύτερη ἐθνικὴ ὑπηρεσία στὴν πολιτικὴ ἱστορία τοῦ τόπου μας: νὰ συναινέσουν καὶ νὰ προσέλθουν σὲ μία πλατιὰ πανδημοκρατικὴ ἕνωση ἰδεῶν καὶ προοπτικῶν• γιὰ νὰ ξεκαθαρίσουν οἱ ἑλληνικοὶ πολιτικοὶ ὁρίζοντες καὶ νὰ διαλυθοῦν τὰ ἰδεολογικὰ νεφελώματα. Γιὰ νὰ ἐπανεύρει τὴν ἀληθινὴ ἔκφρασή του τὸ γνήσιοδημοκρατικο φρόνημα, νὰ ξανανθίσει ἡ ἐλπίδα καὶ νὰ ἐξαφανισθοῦν οἱ ἐπιφυλάξεις καὶ οἱ δισταγμοί. Γιὰ νὰ ἐμποδισθεῖ ὁ δικομματισμός, νὰ παταχθεῖ ὁ φανατισμός, νὰ ἀποτραπεῖ ἡ πόλωση καὶ νὰ ὑπάρξει ὁμαλὴ καὶ σωστικὴ ἐξέλιξη τῶν κοινωνικῶν καὶ πολιτικῶν μας πραγμάτων. Γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ ἡ χώρα ἀπὸ τὴν κοινωνικὴ ἀγκύλωση καὶ τὰ πολιτικὰ ἀδιέξοδα! Γιὰ νὰ παραμερισθοῦν τὰ ἐξτρεμιστικὰ ἄκρα καὶ νὰ τεθεῖ φραγμὸς ἑνώσεως συμπαγοῦς στὴν ἀνευθυνότητα καὶ τὴν ἐξαχρείωση. Γιὰ νὰ τεθεῖ καὶ πάλι ἡ ὑπευθυνότητα θεμέλιο ἀσάλευτό της ὑπάρξεώς μας καὶ τὸ ἦθος, τὸ ἕνα καὶ μόνο, τὸ γνήσιο ἀνθρώπινο ἦθος, νὰ καταστεῖ πηδάλιο σταθερὸ ἀλλὰ καὶ μοναδικό της ζωῆς μας, ὁ “δαίμων” τῶν πράξεών μας. Γιὰ νὰ περισώσουμε τὴν ἐλευθερία μας καὶ τὴν ἀνθρωπιά μας καὶ - ἴσως - τὴν δημοκρατία μας! Εἶναι πλέον ἡ ἔσχατη ὥρα. Τὸ πρόβλημά μας, ἀπὸ ἠθικό, κοινωνικὸ καὶ πολιτικό, κινδυνεύει νὰ καταστεῖ πρόβλημα ἐπιβιώσεως τοῦ ἔθνους καὶ διατηρήσεως τῆς ἑλληνικῆς ὑποστάσεώς μας! Ἡ μακαριότητα, ἡ ἀπάθεια, ἡ ἀδιαφορία καὶ ὁ ἐφησυχασμὸς μπροστὰ στὸ : μουκανητὸ τῆς ἐπερχομένης θυέλλης θὰ εἶναι ἀληθινὴ προδοσία ἔναντι τοῦ λαοῦ καὶ τοῦ ἔθνους. Διότι οἱ κίνδυνοι εἶναι μεγάλοι καὶ ὁρατοί• καὶ ἂν δὲν ὑπάρξει ἡ σωστικὴ λύση, ἀπειλεῖται ἄμεσα ἡ δημοκρατία μας. Ἡ χώρα βρίσκεται σὲ κατάσταση ἀμέσου ἀνάγκης. Καὶ τὸ κακὸ ἐπιτείνεται ἀπὸ τὴν οἰκονομικὴ δυσπραγία τῶν ἡμερῶν μας καὶ τὶς ἐπικίνδυνες διεθνεῖς ἀνακατατάξεις ἐγγὺς τῶν συνόρων μας. Ἀπαιτεῖται, ἑπομένως, καθολικὴ πολιτικὴ συναίνεση τῶν κομμάτων καὶ ἐγρήγορση πανεθνικὴ τῶν Ἑλλήνων. Γι’ αὐτὸ καὶ πρέπει: οἱ μὲν πολιτικοὶ νὰ ἑνωθοῦν σὲ ἐθνικὲς ἀναζητήσεις καὶ λύσεις, οἱ δὲ πολῖτες νὰ κληθοῦν σὲ μία ριζικὴ καὶ καθολικὴ ἐπανάσταση ἤθους! «Ὅσοι λοιπὸν αἰσθάνονται ὅτι ἔχουν τὴν ἠθικὴν δύναμιν (ἀντλῶ καὶ πάλιν ἀπὸ τὸν ἀνεξάντλητο Ἀλεξ. Παπαναστασίου) καὶ τὸν νοῦν τὸν ἀναγκαῖον διὰ νὰ ὁδηγήσουν τὸν λαόν, ἃς ἐξέλθουν ἀπὸ τὰ χαρακώματα. Ἃς ἐξέλθουν ἀπὸ τὰ χαρακώματα τῆς ἐξυπηρετήσεως μικρῶν συμφερόντων, τῆς ἀδιαφορίας καὶ τῆς ἐλλείψεως θάρρους, ἃς ἐξέλθουν καὶ ἂς ὁδηγήσουν τὸν λαὸν εἰς τὸν δρόμον τῆς ἠθικῆς ἐξυψώσεως, εἰς τὸν δρόμον τῆς σωτηρίας του. Ἃς ὁδηγήσουν τὸν λαὸν εἰς τὸν δρόμον αὐτὸν τὸν ἀνηφορικόν. Αὐτὴ ἡ Ἐπανάστασις ἠμπορεῖ μόνον νὰ ἐξασφαλίσει τὸ μέλλον τῆς Δημοκρατίας. Αὐτὴ καὶ μόνον ἡ λαϊκὴ ἐπανάστασις, ἡ ἐπανάστασις εἰς τᾶς ψυχᾶς καὶ τὴν θέλησιν τοῦ λαοῦ ἠμπορεῖ νὰ ἐξασφαλίσει τὴν ὑπόστασιν τῆς Ἑλλάδος».
Τὸ παρελθὸν
Μὲ τὸ ἀνωτέρω προοίμιο ἄρχιζε τὸ γνωστὸ πύρινο μανιφέστο τοῦ τῆς 12 Φεβρουαρίου 1922 ὁ ὁραματιστὴς τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας Ἀλεξ. Παπαναστασίου. Ἡ ὁμοιότητα τῶν γεγονότων τῶν ἡμερῶν μας, ὡς πρὸς τὰ ἐθνικὰ καὶ ἰδίως ὡς πρὸς τὰ ἐσωτερικά μας πράγματα καὶ πρὸ παντὸς ἡ ἠθικὴ ἐξαχρείωση καὶ ἡ δεινὴ κρισιμότητα τῶν πολιτικῶν καὶ κοινωνικῶν μας πραγμάτων ἐπιβάλλουν καὶ σήμερα τὴν ἐπίκλησή του. Διότι εἶναι ἔκδηλα γύρω μας τὰ συμπτώματα τῆς καταπτώσεως καὶ τῆς διαλύσεως καὶ προφανεῖς οἱ κίνδυνοι πρὸς τοὺς ὁποίους φερόμεθα’. Ἀναγκαία, ὅθεν, ὅσον ποτέ, ἡ φωνὴ τῆς ἀλήθειας. Ἀπὸ πενταετίας ἤδη ὑποστηρίζω ὅτι ἡ δημόσια ζωὴ τοῦ τόπου μας καὶ ὁλόκληρος ὁ κοινωνικός μας ὀργανισμὸς διέρχονται καταλυτικὴ κρίση. Εἶχα τονίσει τότε τὰ ἑξῆς: “Οἱ Θεσμοὶ ὑπονομεύονται, οἱ ἀξίες διαβρώνονται, οἱ ἀρετὲς μυκτηρίζονται καὶ οἱ πολῖτες διασύρονται καὶ ἐμπαίζονται. Εἶναι διάχυτο γύρω μας τὸ πνεῦμα τοῦ ἐκπεσμοῦ καὶ τῆς σήψεως. Στὸν ἰδιόμορφο πολιτικὸ καὶ κοινωνικό μας περίγυρο ἐκκολάπτονται μὲ ταχύτητα καταπλήσσουσα: Ἑταιρεῖες ἐπαγγελματιῶν δολοφόνων κυνικοὶ ἀπατεῶνες, ἀδίστακτοι καταχραστές, ἐγκάθετοι ὠτακουστὲς καὶ πλῆθος κοινῶν κακοποιῶν, ποὺ συνδέονται - καὶ ἐδῶ εἶναι ἡ τραγῳδία - μὲ τὶς πολιτικὲς (στὴν εὐρύτερη σημασία τους) καὶ τὶς κοινωνικὲς δραστηριότητες τῶν ἡμερῶν μας. Καὶ μαζὶ μὲ τὴν δημαγωγικὴ κενολογία, τὴν ἀδίστακτη καπηλεία τῶν ἰδεῶν, τοὺς λεκτικοὺς μύδρους, τὸ ἀγοραῖο ὑβρεολόγιο καὶ τοὺς ἑκατέρωθεν μειωτικοὺς χαρακτηρισμοὺς γιὰ τοὺς πολιτικοὺς ἀντιπάλους συνθέτουν τὰ συνήθη δημοσιεύματα τῶν ἡμερῶν μας! Κυριαρχοῦν σήμερα: ἡ ἀνατροπὴ τῶν ἀξιῶν τῆς ζωῆς, ἡ ἀσυνέπεια, ἡ κενολογία καὶ ὁ βερμπαλισμός, ἡ ἀσυλία τοῦ θράσους. Καὶ ὅλα ἀποκαλύπτουν τὴν ὑποβόσκουσα κρίση: τὴν ὑποβάθμιση τῶν Θεσμῶν, τὴν κρίση τῶν ἀξιῶν, τὴν δοκιμασία τῶν συνειδήσεων. Ἡ πολιτικὴ καὶ ἰδεολογικὴ παραπλάνηση, ἡ ἀδίστακτη δημαγωγία, ἡ ἐμετικὴ κολακεία, ἡ κυνικὴ ἀδιαφορία γιὰ τὴν ἄσκηση ἐπιμελοῦς, αὐστηρῆς καὶ χρηστῆς διοικήσεως, ὁ ἠθικὸς ξεπεσμὸς καὶ ἡ ἀπροκάλυπτη διαφθορὰ στὴν ἰδιωτικὴ ζωὴ καὶ στὴν διαχείρισητου δημόσιου τομέα εἶναι πλέον κοινὴ διαπίστωση! Καὶ ἡ ἔλλειψη ὅμως ὁποιασδήποτε διαμαρτυρίας καὶ ἀντιδράσεως, ὡς ἐκδήλωση ἠθικῆς ὑγείας, εὐαισθησίας, ὑπευθυνότητος καὶ αὐτοσεβασμοῦ τῶν ταγῶν αὐτοῦ τοῦ τόπου καὶ τῶν διαφωνούντων ἐντίμων, εἶναι καθημερινὴ τραγικὴ ἐπαλήθευση τοῦ δεινοῦ καταντήματος. Χάθηκε, μήπως, ἡ αἰδώς; Ἀλλὰ ‘τὸ αἰδείσθαι συνέχει τὴν ἀρετήν” (Δημόκριτος). Καὶ ὁ πολίτης, ὁ ἔντιμος, ὁ ἐλεύθερος καὶ ἀδέσμευτος, δοκιμάζεται καὶ ὁ λαὸς ἐμπαίζεται, λοιδορεῖται καὶ μυκτηρίζεται! Παραμένουμε “μοιραῖοι καὶ ἄβουλοι” στὸν φρενήρη στροβιλισμὸ τῶν σκανδάλων, τῆς ἀλαζονείας, τοῦ αὐταρχισμοῦ καὶ τοῦ ἀμοραλισμοῦ πού μας περιβάλλουν. Τί κάνουν ὅμως οἱ ἔντιμοι, οἱ ἐχέφρονες καὶ εἰλικρινεῖς ἰδεολόγοι μεταξὺ τῶν πολιτικῶν; Γιατί ἀνέχονται, ὑπομένουν καὶ σιωποῦν; Ποῦ πῆγε ὁ ὑψηλὸς ἰδεαλισμὸς τῶν ἀγωνιστῶν τῆς Δημοκρατίας;(Σήμερα μόνον - πολὺ ὅμως καθυστερημένα - ἀκούονται σποραδικὲς φωνὲς διαμαρτυρίας ἀλλὰ καὶ ὁμολογίας πολιτικῶν!). Εἶχα ἀναζητήσει τὸ ἀνθρώπινο ἦθος στὸν βοῦρκο τῆς ὑλικῆς καὶ ἠθικῆς ἐξαχρείωσης καὶ εἶχα τονίσει ὅτι: ‘οἱ θεσμοὶ ἀτονοῦν, ἡ πολιτικὴ διαδικασία ὑποβαθμίζεται καὶ ὁ λαὸς ἐθίζεται νὰ μὴν ἐμπιστεύεται καὶ νὰ μὴν ὑπολήπτεται πλέον τὴν ἡγεσία του. Μέγας καὶ σοβαρὸς διαγράφεται πλέον ὁ κίνδυνος, ἡ διαφθορά, ἡ κατάχρηση καὶ τὰ σκάνδαλα νὰ γίνουν θεσμός’! Καὶ εἶχα ἀκόμη ὑποστηρίξει ὅτι: “δίδεται ἡ ἐντύπωση ὅτι δὲν ἔχουμε πλέον ἄσκηση τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας ὑπὲρ τοῦ ἔθνους καὶ τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ ἀπόλαυση καὶ νομὴ τῆς ἐξουσίας γιὰ τὴν ἱκανοποίηση προσωπικῶν καὶ κομματικῶν συμφερόντων. Ἡ ἐξουσία καὶ ἡ νομὴ τῆς εἶναι πλέον αὐτοσκοπός, μὲ μοχλοὺς τὴν ἀπάτη τῶν δημαγωγῶν, τὴν συναίνεση τῶν δουλοπρεπῶν, τὴν ἀνοχὴ τῶν ἀφελῶν καὶ τὸν αὐταρχισμὸ τῶν τραμπούκων. Φοβοῦμαι ὃ ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία τῶν ἡμερῶν μας - μὲ τὸν βαθὺ μετασχηματισμό της, τὶς πικρὲς ἀπογοητεύσεις της, τὶς δομικὲς καὶ θεσμικὲς ἀλλαγές της καὶ τοὺς ἔντονους προβληματισμοὺς τῆς - διέρχεται ἤδη αὐτὸν τὸν θανάσιμο κίνδυνο’. Καὶ σὲ ἐλάχιστο χρόνο (ἑπτὰ μόλις μῆνες μετά!) ἀπὸ τὶς δυσοίωνες αὐτὲς προβλέψεις ᾖλθε ἡ τραγικὴ ἐπαλήθευση: τὸ κοσκωτικὸν ἄγος! Ἡ γενναία της Δικαιοσύνης παρέμβαση ἔριξε τὸ προσωπεῖο τῆς νομιμότητος καὶ ἀποκάλυψε τὸν βόρβορο καὶ τὴν κραιπάλη τῶν καταχρήσεων* Καὶ πάνδημο τὸ αἴτημα τῆς κάθαρσης ἐπέβαλε στοὺς πολιτικοὺς τὴν κίνηση τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διώξεως ἐνώπιον τοῦ Εἰδικοῦ Δικαστηρίου. Συγκλονίζονται ἔκτοτε τὰ βάθρα τῆς κοινωνίας μας, ἀποσαθρούται ὁ συνδετικός της ἱστὸς καὶ ἡ ὑπόθεση ταλανίζει ἐξακολουθητικὰ τὴν Δικαιοσύνη ἐπὶ τριετία καὶ ἀποκαλύπτει τὴν ποιότητα τοῦ πολιτικοῦ καὶ κοινωνικοῦ περιγύρου μας! Καὶ τὸ κακὸ συνεχίζεται, μὲ ἐμπλοκὲς πολιτικῶν, κοινωνικῶν καὶ συντεχνιακῶν παραγόντων καὶ ἄπιαστο, δυστυχῶς, τὸ ὄνειρο τῆς πολυπόθητης κάθαρσης. Καὶ ἀποδεικνύεται, γιὰ μία ἀκόμη φορᾷ, ὅτι τὸ προσωπικό, ταξικὸ ἢ κομματικὸ συμφέρον ἀποτελεῖ τὸ κυριότερο κριτήριο τῶν πράξεων τῶν περισσοτέρων. Καὶ οἱ πολιτικοί μας, στὴν πλειονότητά τους, ἐπιρρεπεῖς στὸν λαικισμό, στὸν κομματικὸ παραγοντισμὸ καὶ τὴν κολακεία τοῦ ὄχλου, ἐπιδίδονται στὸν μικροκομματισμὸ καὶ τὶς “πελατειακές” - ψηφοθηρικὲς σχέσεις, γιὰ τὴν ἐξασφάλιση τῆς ἐπανεκλογῆς. Ἡ ἀπογοήτευση εἶναι πλήρης καὶ ἡ ἀνησυχία καθολική. Φοβοῦμαι ὅτι ἀπὸ ἐτῶν ἤδη πολλῶν “ἀπωλέσαμε τὴν ἔξωθεν καλὴν μαρτυρίαν” καὶ ἡ ἐμπορευματοποίησηκατακλυζει καθημερινὰ τὴ ζωή μας. Ποῦ ὁδηγούμεθα; Διαπιστώσεις καὶ κίνδυνοι Ἄγνωστον! Τὸ βέβαιον εἶναι ὅτι ἀμφίβολη διαγράφεται ἐξ αὐτῶν ἡ ἐξέλιξη τῶν πολιτικῶν καὶ κοινωνικῶν μας πραγμάτων μὲ προφανεῖς τους κινδύνους τῆς ἐθνικῆς μας πορείας. Εἶναι πλέον κοινὴ διαπίστωση - καὶ ὁμολογεῖται - ὅτι διερχόμεθα κρίση ὁ νέος ἑλληνισμὸς ἀπειλεῖται καὶ κινδυνεύουν τὰ στοιχεῖα τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητος. Ἡ πολιτική μας ὀργάνωση στὶς γνωστὲς κομματικὲς ἐκφάνσεις τῆς καταρρέει καὶ σαπίζουν τὰ θεμέλια τῆς κοινωνίας μας. Ἀποδεικνύεται τοῦτο ἀπὸ τὶς καθημερινὲς τραγικὲς διαψεύσεις στὶς κυβερνητικὲς ἐκδηλώσεις, ποὺ συνθέτουν τὸν πυρῆνα τοῦ ἔργου τῆς πολιτείας: τὴν Διοίκηση καὶ τὴν διαχείριση τῶν κοινῶν, τὴν παίδευση τῶν πολιτῶν, τὴν ἐξασφάλιση καὶ προστασία τῆς ἐργασίας καὶ τῆς ἐλευθερίας τους καὶ τὴν ἐγκαθίδρυση καὶ παγίωση τῆς δικαιοσύνης, ὡς ἰδέας καὶ τρόπου ζωῆς, ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους. ‘Ολοι γνωρίζουμε πὼς ἔχουν ἀπὸ ἐτῶν διαμορφωθεῖ καὶ ποιὰ εἶναι ἡ κατάσταση τῶν στοιχείων τούτων σήμερα, ὥστε παρέλκει ὁ ἰδιαίτερος τονισμὸς καὶ ἡ ἐμφαντικὴ διεκτραγώδηση τοῦ θλιβεροῦ καταντήματος. Εἶναι χρήσιμη ὅμως μία μικρὴ καὶ ὠχρὴ σκιαγράφηση τῆς δεινῆς καταπτώσεως: Ξεχάσαμε, δυστυχῶς, τὴν ἑλληνικὴ οἰκογένεια, τὸ ἀναντικατάστατο αὐτὸ ἐργαστήριο διαπλάσεως ψυχῶν καὶ ἀναδείξεως χαρακτήρων• καὶ διέρχεται σήμερα κρίση• κρίση ὑλικὴ καὶ πρὸ παντὸς ἠθικὴ καὶ πνευματική. Καὶ τὸ τίμημα εἰσπράττεται πλούσιο καὶ πικρό. Εἶναι ἡ καταιγίδα τῶν ἀντικοινωνικῶν ἐκδηλώσεων τῶν νέων καὶ τὸ κῦμα τῆς ἐγκληματικότητος, μὲ ἰδιαίτερη ἔξαρση: τὸν ἀναρχισμό, τὴν ἀνηθικότητα, τὰ ναρκωτικά, τὶς λῃστεῖες καὶ κλοπὲς καὶ τὶς παράνομες καταλήψεις καὶ καταστροφές! Ἡ Παιδεία κινδυνεύει, ἔχασε τὸν προσανατολισμό της, παραπαίει καὶ διαλύεται. Ἡ Δικαιοσύνη βάλλεται, ἀμφισβητεῖται καὶ διασύρεται καὶ οἱ λειτουργοί της δολοφονοῦνται, προπηλακίζονται καὶ ὑβρίζονται• τὰ ἀφορώντα σ’ αὐτὴν ἔγιναν πλέον θλιβερὸ καθημερινὸ ἀνάγνωσμα καὶ ἐντρύφημα κάθε σκανδαλοθηρίας, ἐνῷ ἡ ἀνεξαρτησία τῆς παραμένει κενολόγος μόνον ἀφορισμός! Παριστάμεθα ἤδη μάρτυρες τοῦ διασυρμοῦ, τοῦ χλευασμοῦ καὶ τῆς ἐσχάτης περιφρονήσεώς της μὲ τὴν προκλητικὴ συμπεριφορὰ πολιτικῶν - κατηγορουμένων καὶ βουλευτῶν συνηγόρων! Ὑποσκάπτονται, ἔτσι, τὰ θεμέλιά της καὶ τὸ κῦρος τῆς θρυματίζεται! Τὸ πρόσφατο θλιβερὸ ἐπεισόδιο στὸ ἀκροατήριο τοῦ Τριμελοῦς Ἐφετείου Κακουργημάτων, μπροστὰ στὰ ἔκπληκτα βλέμματα τοῦ πανελληνίου, ἀποδεικνύει τοῦ λόγου τὸ ἀληθὲς καὶ ἐμβάλλει σὲ σκέψεις δεινές! Ἡ νεολαία κομματικοποιεῖται κατὰ τρόπο ἀσύστολο καὶ ἐθνικὰ ἐπικίνδυνο. Ξεχάσαμε ὅτι ἔργο τῆς πολιτείας εἶναι νὰ “παιδεύει” καὶ διαμορφώνει πολῖτες ἐλεύθερους, σκεπτόμενους καὶ ὑπεύθυνους• πολῖτες τῆς Δημοκρατίας καὶ ὄχι νὰ κατασκευάζει ὀπαδοὺς ἀλλοτριωμένους καὶ ἄβουλους χειροκροτητές. Ἐκεῖ ὅμως, δυστυχῶς, καταντήσαμε. Τὰ Ἀνώτατα Ἐκπαιδευτικὰ Ἱδρύματα σχεδὸν ὑπολειτουργοῦν. Καὶ εἶχε κάποτε διακηρυχθεῖ τὸ αὐτονόητο• ὅτι δήλ. τὸ ἔθνος ἀναμένει ἀπὸ αὐτὰ νὰ μορφώσουν ὄχι μόνον τὸν αὐριανὸ ἐπιστήμονα μὲ τὸ φωτισμένο πνεῦμα, ἀλλὰ καὶ τὸν πολίτη τῆς Δημοκρατίας. Ἡ γλῶσσα, ὁ μεγάλος αὐτὸς καὶ ἀνεκτίμητος ἐθνικὸς θησαυρὸς κινδυνεύει καὶ χάνεται• ἀπὸ τὶς ὑψηλὲς κορυφὲς τῶν ἱστορικῶν τῆς ἐξάρσεων κατολισθαίνει σὲ βάραθρα ἐπικίνδυνα, σ’ ἕνα φτωχό, ἀφελὲς καὶ ἁπλοϊκὸ γλωσσικὸ ἰδίωμα τῶν ἀμορφώτων μὲ λεξιλόγιο πενιχρὸ καὶ πρωτόγονο. Οἱ ἱστορικὲς παραδόσεις τοῦ ἔθνους κακοποιοῦνται βάναυσα καὶ ἐν πολλοὶς καταλύονται. Ἡ Ἐκκλησία μας, στυλοβάτης κάποτε τοῦ γένους καὶ τῶν θεσμίων, ἀγνοεῖται, ὑποβαθμίζεται καὶ παραμερίζεται ἀπὸ τὴν ζωὴ τῆς οἰκογενείας καὶ τῆς νεότητος. Ἡ κρατικὴ μηχανὴ παραπαίει καὶ ἡ διοίκηση διαλύεται. Τὰ συνδικάτα τῶν προνομιούχων ἐργαζομένων στὸ ὄνομα τῶν οἰκονομικῶν συμφερόντων τοὺς ἀναστατώνουν τὸν ρυθμὸ τῆς ζωῆς καὶ τελευταῖα βρίσκουν μιμητὲς στοὺς συλλόγους ἐπιστημόνων (γιατρών καὶ δικηγόρων). Παραμένει χιμαιρικὸ τὸ ὄνειρο μιᾶς ριζικῆς διοικητικῆς μεταρρύθμισης γιὰ τὴν βελτίωση τῆς ποιότητος τῆς ζωῆς μας καὶ τὸν ἀναβαθμὸ τοῦ πολιτισμοῦ μας. Ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία, τέλος, ὑποβαθμίζεται καὶ ἐκφυλίζεται. ἴσως διότι, ἀπὸ τοὺς ἐπηρεασμοὺς τῶν φαύλων καὶ ἀνικάνων, ἀποθεώνεται ἡ ἀμάθεια, εὐδοκιμεῖ ἡ μετριότητα, ἐπικρατεῖ ὁ νεποτισμὸς καὶ ἡ οἰκογενειοκρατία, ἀνέρχεται καὶ ἐξελίσσεται ἡ κοσμικὴ χυδαιότητα, διευθύνουν τὰ πάσης φύσεως καπετανάτα καὶ ἡ κοινωνικὴ ἀναρρίχηση τῶν ἐπιτηδείων, τῶν καπάτσων καὶ τῶν ἡμετέρων θεωρεῖται ἀξεπέραστη... λεβεντιὰ τῆς νεότερης ρωμιοσύνης! Κινδυνεύει ἤδη νὰ περιπέσει ἡ κοινωνία μας στὸν λήθαργό του ἀνέμελου ‘ὠχαδερφισμοῦ καὶ τὴν κραιπάλη τοῦ καταναλωτισμοῦ! Ἕνα τεράστιο κῦμα ἀντικοινωνικότητος καὶ ἐγκληματικότητός μας καλύπτει καὶ ἀπὸ πουθενὰ δὲν προβάλλεται ἡ σωστικὴ ἄμυνα. Οἱ λῃστεῖες εἶναι πλέον καθημερινὲς καὶ συνήθεις, οἱ δολοφονίες συχνές, ἐνῷ τὰ δηλητηριώδη ἀπόβλητα, τὸ δολοφονικὸ νέφος καὶ οἱ θυσίες στὸν Μολὼχ τῆς ἀσφάλτου καὶ τῶν ναρκωτικῶν κατήντησαν ὁ κοινωνικὸς ἐφιάλτης τῶν ἡμερῶν μας! Ἔλειψαν πλέον τὰ φωτεινὰ πρότυπα, τὰ ὑποδείγματα ἀρετῆς, εὐπρεπείας καὶ ἤθους• καὶ παταγώδεις σωρεύονται γύρω μας οἱ διαψεύσεις ὀνείρων, προσδοκιῶν καὶ ἐλπίδων. Οἱ νέοι μας, κυρίως ἀπογοητεύονται, μαραίνονται καὶ πικραίνονται καὶ πολὺ συχνὰ - σχεδὸν καθημερινὰ θύματα τῆς μάστιγας τῶν ναρκωτικῶν, στρώνουν τὰ ἀκάθαρτα ρεῖθρα τοῦ πολιτισμοῦ μας μὲ τὰ ράκη τῆς τραγικῆς τους ὑπάρξεως!*. Εἶναι καταφανὲς ὅτι ὅλα αὐτὰ εἶναι συμπτώματα παρακμῆς σὲ ἐθνικὴ κλίμακα. Ἡ χώρα μας δοκιμάζεται! Στὸ ἐσωτερικὸ τρομοκρατεῖται ἀπὸ μία δράκα ἄνανδρων δολοφόνων, εὐτελίζεται καὶ μαραίνεται, στὸ ἐξωτερικό μας λυποῦνται, μᾶς μυκτηρίζουν ἤ μας ἀγνοοῦν! Οἱ Τοῦρκοι ὁραματίζονται τὴν νέα Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία καὶ μᾶς ἐμπαίζουν ἤ μας ἀπειλοῦν. Τὰ Σκόπια ἀμφισβητοῦν τὴν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας μας καὶ οἱ σύμμαχοι καὶ ἑταῖροι μας ἀποροῦν - διότι δὲν κατανοοῦν (πῶς ἄλλως θὰ μποροῦσαν;) τὴν ἐμμονή μας στὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια του ἐθνισμοῦ μας! Η ΕΟΚ μᾶς δέχθηκε μὲ τὴν ἐπιμονὴ καὶ τὸ ὅραμα τοῦ Κῶν. Καραμανλή, μᾶς δείχνει ὅμως ἤδη τὸ ὁρόσημο τοῦ 1993 καὶ μᾶς προειδοποιεῖ Οἱ διεθνεῖς ἑταῖροι ἀνοικτὰ πλέον μας κατηγοροῦν γιὰ ἔλλειψη προσαρμοστικότητος στὶς ἀρχὲς τῆς Κοινότητος... Καὶ οἱ Ἀμερικανοὶ ἐπανεκτιμοῦν, ἂν δὲν ἀναθεωροῦν, τὴν γεωπολιτικὴ σημασία τῆς χώρας μας στὸ ζατρίκιο τῆς διεθνοῦς διπλωματίας. Καὶ τὸ τραγικότερο: Ἐμεῖς ἀπεργοῦμε, ἀπεργοῦμε παντοῦ καὶ ἐρίζοντες βυζαντινολογοῦμε καὶ μᾶς κατακλύζουν οἱ ρύποι (οὐσιαστικῶς καὶ μεταφορικῶς), ἐνῷ ἡ ἔλλειψη σοβαροῦ καὶ πειστικοῦ πολιτικοῦ λόγου καὶ ἡ πρόσφατη σύγχυση περὶ τὴν ἐλευθερία τοῦ Τύπου καὶ τὰ ἀτομικὰ δικαιώματα τείνουν νὰ καταστήσουν τοὺς ἐπιβουλεῖς τῆς ζωῆς καὶ τῶν ἐλευθεριῶν τῶν πολιτῶν ἐκφραστὲς πολιτικῶν ἰδεῶν καὶ σοβαροὺς διεκδικητὲς πολιτικῶν θέσεων. Καὶ ἀπὸ πρόβλημα ἀστυνομικὸ καὶ δικαστικὸ ἡ τρομοκρατία στὴν Ἑλλάδα κινδυνεύει νὰ καταστεῖ πρόβλημα πολιτικὸ καὶ ἐπικίνδυνη κοινωνικὴ γάγγραινα. Κρίσεις καὶ συμπεράσματα Ὅλα αὐτὰ ὁδηγοῦν ἀβίαστα στὸ συμπέρασμα, ὅτι ἡ δημοκρατία μας καὶ ὁ κοινωνικός μας ὀργανισμὸς διέρχονται δοκιμασία καὶ κρίση, τὴν μεγαλύτερη, ἴσως, κρίση τῆς ἱστορίας μας, διότι εἶναι κρίση ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ καὶ δοκιμασία ἀξιῶν καὶ θεσμῶν. Καὶ γιὰ τὸν σώφρονα, τὸν ἐλεύθερο καὶ ὑπεύθυνο πολίτη αὐτοῦ τοῦ τόπου εἶναι, ὅπως καὶ ἄλλοτε τόνισα (2), βαθιὰ κρίση ἐμπιστοσύνης πρὸς τὴν ἡγεσία του• ἡγεσία πολιτική, πνευματικὴ καὶ οἰκονομική. Διότι, γιὰ 10ετίες τώρα, ὁ κακὸς πολιτικός, ὡς νομοθέτης ἢ κυβερνήτης καπηλεύεται τὶς ἰδέες ἢ πρακτορεύει συμφέροντα. Ξέχασε ὅτι “παιδεύει” ἀνθρώπους καὶ εἶναι - πρέπει νὰ εἶναι - πρότυπο καὶ δάσκαλος ὀρθῆς συμπεριφορᾶς, εὐαισθησίας, εὐθύνης καὶ ἤθους. Ὁ πνευματικὸς ταγὸς ἀπέβαλε καὶ κατέθεσε τὴν πορφύρα τῆς αὐθεντίας του καὶ - ἐκτὸς ἀπὸ ἑξαιρέσεις ἐλάχιστες - τὴν ἀντικατέστησε μὲ τὸν συμβιβασμὸ καὶ τὴν ἀλλοτρίωση. Καὶ ὁ οἰκονομικὸς παράγων τοῦ τόπου παραμένει πάντοτε καὶ ἀμετακίνητα προσκολλημένος στὴν κερδολατρεία του. Καὶ εἶναι πλέον ὁρατὰ καὶ χειροπιαστὰ τὰ συμπτώματα αὐτῆς τῆς πολύπλευρης κρίσης: ἡ διάχυτη ἀμφιβολία καὶ ἀγωνία τῶν πολιτῶν γιὰ τὸν κοινωνικὸ καὶ πολιτικό μας περίγυρο, τὸν πολιτικὸ καιροσκοπισμό, τὸν κοινωνικὸ ἐφησυχασμό, (4) τὸν ἀρριβισμὸ καὶ τὴν ἀλλοτρίωση. Ὁ ἰσχυρὸς κλονισμὸς τῶν προσδοκιῶν καὶ ἐλπίδων τους καὶ πρὸ παντὸς ἡ ἀπώλεια τῆς πίστεως γιὰ τὸ μέλλον τοῦ τόπου. Ἡ χώρα ἐμφανίζει εἰκόνα συγχύσεως γενικῆς καὶ καθολικῆς παρακμῆς, ποὺ ἀναλύεται στὸ πολιτικὸ ἀδιέξοδο καὶ τὴν κοινωνικὴ ἀποσύνθεση. Καὶ τὰ συμπτώματα εἶναι ἐπικίνδυνα καὶ ἄκρως ἀνησυχητικά• διότι εἶναι παλαιὰ καὶ καθολικά. Δὲν εἶναι μιᾶς μόνον πολιτικῆς περιόδου ἢ παρατάξεως ἀρνητικὰ ἐπιτεύγματα, ἀλλὰ συλλογικά. Ἀποτελοῦν ἀδήριτα ἀποτελέσματα ἀντικοινωνικῆς διεργασίας μακρᾶς ἀνεπίτρεπτων πολιτικῶν χειρισμῶν τοῦ παρελθόντος καὶ κακίστης συμπεριφορᾶς ἀνευθύνων πολιτικῶν καὶ παραγόντων ἡγετικῶν. Τὰ παραδείγματα εἶναι καὶ πρόσφατα, ἐντυπωσιακὰ καὶ πολλά. Δὲν εἶναι τοῦ παρόντος ὅμως ἡ προβολή τους. Ἀρκεῖ ἡ ἐπισήμανση, ἡ κρίση καὶ ὁ προβληματισμός. Ἡ παρακμὴ καὶ τὸ πρόβλημα Ἀμείλικτο ἤδη γεννᾶται καὶ ἀπειλητικὸ πλανᾶται στὶς συνειδήσεις μας τὸ ἐρώτημα, ποὺ ξαναφέρνει στὴ μνήμη μας τὴν μεγάλη μορφὴ τοῦ Χάρ. Τρικούπη: “Τὶς πταίει, ἣ ὀρθότερα: “πῶς ξεπερνοῦμε τὴν κρίση; καὶ ἀκόμη: “μήπως κινδυνεύει ἡ δημοκρατία μας; Θὰ ἐπιχειρήσω ἀπάντηση ἔξω καὶ πέρα ἀπὸ τὴν σημερινὴ κοινωνικὴ πραγματικότητα καὶ τὰ παραδεδεγμένα πολιτικὰ σχήματα. Διότι δὲν εἶμαι πολιτικός• καὶ ἀκόμη, διότι “ἐπέκεινα” τῶν κρατούντων καὶ παραδεδεγμένων ἀναζητεῖται ἡ σωστικὴ λύση: στὴν ὑπέρβαση τῶν συνθηκῶν καὶ τὴν ἀνάταση τῶν ψυχῶν! Δὲν θὰ κατηγορήσω λοιπόν, ἀλλὰ θὰ προσπαθήσω νὰ ἀναζητήσω τὴν λύση καὶ μὲ τὸ δικαίωμα τοῦ πολίτη τῆς Δημοκρατίας θὰ καταθέσω τὴν ταπεινὴ ἄποψή μου γιὰ τὴν κρισιμότητα τῶν στιγμῶν καὶ τὴν τραγικότητα τῶν καιρῶν. Ἡ Ἑλλάδα ἐπιζητεῖ σήμερα ἀνασύνταξη τῶν δυνάμεών της, ἀναμόρφωση τοῦ κοινωνικοῦ της ἱστοῦ καὶ ἀναβαθμὸ τῆς πολιτικῆς της, προκειμένου νὰ διατηρήσει σταθερὴ τὴν ἱστορική της πορεία, νὰ διαπλάσει τὸν νέο κοινωνὸ καὶ πολίτη, τὸν πολίτη τῆς Δημοκρατίας καὶ καινοτόμο, νὰ διαγράψει τὴν νέα μορφή της στὸν κόσμο τῶν πολιτικῶν ἰδεῶν καὶ τῆς συνεργασίας μεταξὺ τῶν ἐθνῶν! Καὶ αὐτὰ ὅλα συνθέτουν ἕναν κόσμο νέο• ‘τὴν καινὴν κτίσιν” καὶ προϋποθέτουν τὴν μεγάλη πολιτικὴ τῆς 10ετίας τοῦ 1990, ποὺ ἀπαιτεῖ νέους ἀνθρώπους καὶ καινούργιες ἰδέες, γιὰ νὰ ὑποδεχθεῖ τὴν ἀνατολὴ τοῦ 2Ιου αἰῶνα! Χρειάζεται ὑπέρβαση τῆς γνωστῆς καὶ ξεπερασμένης πλέον πολιτικῆς γεωγραφίας, ἀλλὰ καὶ νοοτροπίας, τοῦ παρελθόντος (Δεξιὰ - Κέντρο - Ἀριστερά), ἀπόρριψη τῶν συνταγῶν τοῦ παλαιό-μικροκομματισμοῦ καὶ τῆς κούφιας καὶ παραπλανητικῆς συνθηματολογίας γιὰ τὴν ἐξαπάτηση τῶν μαζῶν καὶ ἐδραίωοη μιᾶς νέας προσδοκίας γὶ αὐτὴ τὴν μεγάλη πολιτικὴ (3), τῆς προσδοκίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ μέλλοντος καὶ τῆς Ἑλλάδος τῶν αἰώνων! Τὸ μέλλον - ἡ προσδοκία Τί ἀπομένει, λοιπόν, γιὰ τὴν ἔξοδό μας ἀπὸ τὴν κρίση; Ἰδοὺ τὸ μέγα ἐρώτημα, ποὺ θέτει τὸ πρόβλημα τῶν κοινωνικῶν ἐξελίξεων καὶ τῶν πολιτικῶν λύσεων τῆς ταραγμένης ἐποχῆς μας! Ἀπαιτεῖται ἀφύπνιση καὶ ἀντίδραση ἄμεση, ριζικὴ καὶ καθολική. Οἱ κρίσεις στοὺς λαοὺς καὶ τὰ ἔθνη δὲν ἀντιμετωπίζονται μετον “πεσιμισμὸ” καὶ τὴν μοιρολατρεία, ἀλλὰ μὲ δυναμισμὸ καὶ ἀποφασιστικότητα, μὲ γόνιμες καὶ ὑγιεῖς ἀντιδράσεις, συσπειρώσεις καὶ ἀνατάσεις! Ἡ χώρα χρειάζεται ἕνα συγκλονισμό, ἕνα νέο 1909, εἰρηνικὸ καὶ καθολικὰ ἀποδεκτό• μιὰ νέα, καθολικὴ καὶ δυναμικὴ πολιτικὴ καὶ κοινωνικὴ κινητοποίηση ἀπὸ τὶς ἄφθαρτες δυνάμεις τῆς κοινωνίας μας, ἀπὸ πολῖτες φωτισμένους, ἀποφασισμένους καὶ ψυχωμένους, ποὺ θὰ θελήσουν νὰ ὑπηρετήσουν τὸν λαὸ καὶ τὸ ἔθνος μὲ ἀνιδιοτέλεια, ἀγάπη καὶ αὐταπάρνηση. Οἱ ὑγιεῖς δυνάμεις τοῦ ἔθνους ὀφείλουν νὰ στρατευθοῦν, σὲ μιὰ εἰρηνικὴ ἐπανάσταση ἤθους καὶ συνειδήσεων, στὴν ἐπανάσταση τῶν ἐντίμων καὶ δυνατῶν, σὲ ἕνα νέο πολιτικὸ ὁραματισμό, σὲ μιὰ ἔξαρση Ἐθνικῆς Σωτηρίας, στὴν νέα “Μεγάλη Ἰδέα” τῶν ἑλληνικῶν ὁραματισμῶν (!), σὲ ἕναν ὁραματισμὸ ἀληθινὰ σωστικό, γιὰ νὰ καλύψει καὶ ἐκτονώσει τὴν πυρακτωμένη λαϊκὴ δυσαρέσκεια νὰ παραμερίσει τὴν δυσπιστία, νὰ γεννήσει ξανὰ τὴν ἐλπίδα καὶ νὰ ἐκφράσει τὶς στρατιὲς τῶν ἀνησυχούντων• νὰ θεμελιωθεῖ σὲ ὅ,τι πράγματι συνιστᾷ τὴν ἀνάγκη τῆς ἐπιβολῆς του: τὴν ἔντιμη καὶ ὑπεύθυνη πολιτική, τὰ ἑλληνικὰ ἰδεώδη, τοὺς νέους ἀνθρώπους καὶ πρὸ παντὸς τὸ ἀνώτερο ἦθος• νὰ καταστεῖ ὁ πόλος ἕλξεως ὅλων αὐτῶν, ποὺ τὸ ἀγωνιῶδες καὶ ἔντονο αἴτημά τους γιὰ ἀλλαγὴ στὸ καλύτερο, σωφροσύνη καὶ ἐντιμότητα, ὄχι μόνο παρέμεινε ἀνικανοποίητο, ἀλλὰ καὶ διασύρθηκε καὶ χλευάστηκε καὶ οἱ ἴδιοι διαψεύστηκαν καὶ ἐξαπατήθηκαν. Νὰ γίνει ὁ ἐκφραστὴς μιᾶς ἀντιδογματικῆς πολιτικῆς πρακτικῆς, ποὺ δὲν θὰ προσφέρει προκατασκευασμένες φόρμουλες πολιτικῶν λύσεων, ἀλλὰ θὰ ἀντιμετωπίζει καὶ θὰ ἐπιλύει προβλήματα, θὰ ἔχει σταθερὴ πυξίδα, παραδεδεγμένες ἀνθρώπινες ἀξίες καὶ καταξιωμένες ἀρχὲς καί, μακριὰ ἀπὸ ἰδεολογικὲς προκαταλήψεις καὶ πολιτικοὺς φανατισμούς, θὰ ἀναζητεῖ μεθοδεύσεις γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῶν προβλημάτων τοῦ ἔθνους καὶ τοῦ λαοῦ. Διότι ἐκεῖνα ποὺ χρειαζόμαστε σήμερα (εἶναι ἔκδηλη ἡ ἀπουσία τους στὸν πολιτικό μας περίγυρο) δὲν εἶναι οἱ ἰδεολογίες, ἀλλὰ οἱ ἰδέες καὶ τὸ ἀνθρώπινο ἦθος• ἡ ἐντιμότητα στὶς ἀρχές, ἡ συνέπεια στὶς ἐπαγγελίες, ἡ ἡρωικὴ καὶ δυναμικὴ ἀφοσίωση στὸν σκοπό. Ἃς μὴν ξεχνοῦμε ὅτι οἱ ἰδεολογίες καὶ τὰ οἰκονομικᾶ συμφέροντα ὑπῆρξαν πάντοτε στὸ παρελθὸν οἱ μεγάλοι ἔνοχοι τῶν κοινωνικῶν ἐντάσεων καὶ τῶν πολιτικῶν ἀναστατώσεων. Διότι: ἡ μὲν ἰδεολογία Κινεῖται μεταξὺ τῆς οὐτοπίας καὶ τῆς πανάκειας• εἶναι θεληματικὴ καὶ συγκινησιακή, κυριαρχεῖται ἀπὸ τὴν πίστη, ὁδηγεῖ στὸν δογματισμό, προκαλεῖ τὸν φανατισμὸ καὶ πολὺ συχνὰ καταλήγει στὸ πάθος• τὰ δὲ οἰκονομικᾶ συμφέροντα διεγείρουν τὴν ἀπληστία, ὁδηγοῦν στὴν συναισθηματικὴ σκληρότητα καὶ προκαλοῦν ἀναλγησία καὶ ἐξαχρείωση! Στὴν σημερινὴ ὅμως ἐποχὴ τῶν κοινωνικῶν ἐξελίξεων καὶ τῆς οἰκονομικῆς βελτιώσεως ἀπορρίπτεται ὡς ἀναχρονιστικὸς καὶ ζημιογόνος ὁ θεωρητικὸς μονολιθισμὸς καὶ ὁ ἰδεολογικὸς δογματισμὸς τῶν πολιτικῶν ἰδεῶν, γιατί ὁδηγεῖ ἀναπότρεπτα στὴν ἔνταση, τὴν διαίρεση καὶ τὸν διχασμό. Ἀναζητεῖται, τουναντίον, ὁ συμβιβασμὸς καὶ ἡ σύγκλιση στὴν ἱκανοποίηση τῶν κοινωνικῶν αἰτημάτων, ἐξ οὐ καὶ ὁ σοσιαλισμὸς στρέφεται πρὸς τὰ δεξιὰ καὶ ὁ φιλελευθερισμὸς ἀντλεῖ ἀπὸ τὴν ἀριστερά. Ὁ “ὑπαρκτὸς σοσιαλισμός” τῆς Ἀνατολῆς ἀναζητοῦσε - μέχρι τὴν διάλυσή του - στηρίγματα στὸν δυτικὸ καπιταλισμὸ γιὰ νὰ διασώσει τὴν οἰκονομία του. Καὶ οἱ δογματικὲς καὶ ἀκραιφνεῖς νεοφιλελεύθερες δοξασίες τῆς Δύσης νοθεύονται μὲ κοινωνικὲς ἀναζητήσει καὶ ἀπὸ τοὺς πιὸ ἔνθερμους θιασῶτες τους! Κυριαρχεῖ μὲν σήμερα - μετὰ τὴν κατάρρευση τοῦ κομμουνισμοῦ - ὁ ‘Ἀνταμ Σμὶθ ἔναντι τοῦ Μὰρξ καὶ τοῦ Λένιν, ἡ ἐλεύθερη ὅμως οἰκονομία τοῦ ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὴν ἐπανάστασή τους, γιατί ἡ κοινωνικὴ δικαιοσύνη παραμένει πάντοτε αἴτημα ἀκατάλυτο στὶς ψυχὲς τῶν ἀδικουμένων. Οἱ νέοι Θεσμοὶ Ἀπαιτεῖται, συνεπῶς, ριζικὴ ἀνανέωση, ἀλλαγὴ νοοτροπίας καὶ χάραξη νέας πορείας. Ἀπαιτοῦνται νέοι θεσμοί. Στὸ πλαίσιο τῶν ἀναγκαίων κοινωνικῶν καὶ πολιτικῶν ἰσορροπιῶν ἀναζητεῖται σήμερα μία νέα ἔκφραση τῆς γνήσιας πολιτικῆς δημοκρατίας στὸ χῶρο τοῦ ἀνόθευτου δημοκρατικοῦ ἰδεώδους, ποὺ θὰ ἐμπνέεται ἀπὸ τὸν ἀνθρωπισμὸ καὶ θὰ συμπληρώνεται ἀπὸ τὸν κοινωνισμό. Θὰ ἀπορρίπτει τὴν συντήρηση καὶ τὶς ἀναχρονιστικὲς πολιτικὲς συλλήψεις τῆς δεξιᾶς, τὴν ἀνελεύθερη μαρξιστικὴ ὀρθοδοξία τοῦ κομμουνισμοῦ καὶ πρὸ παντὸς τὴν καπηλεία τῶν ἰδεῶν, τὸν πολιτικὸ φενακισμὸ καὶ τὸν ἀδίστακτο ἀμοραλισμὸ τῶν δημαγωγῶν καὶ ἐπαγγελματιῶν τοῦ προοδευτισμοῦ! Θὰ ἀρνεῖται τὸν διαλεκτικὸ ὑλισμό, τὸν ἀθεῖσμο καὶ τὴν δικτατορία τῆς Δεξιᾶς ἢ τῆς Ἀριστερᾶς. Θὰ στηρίζεται στὸν ἀνθρωπισμό, τὴν χριστιανικὴ ἠθικὴ καὶ τὴν ἑλληνικὴ φιλοσοφία τοῦ μέτρου καὶ τοῦ ἄριστου. Κέντρο τῶν μελλοντικῶν πολιτικῶν ἐπιδιώξεων πρέπει νὰ εἶναι ὁ ἄνθρωπος καὶ ὑπέρτατη κοινωνικὴ ἀξία ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀτόμου, ἡ ὁποία πληρούται μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ συνόλου καὶ ὁριοθετεῖται ἀπὸ τὴν ἀντίστοιχη καὶ παράλληληευτυχια του πλησίον. Κάθε πολιτικὴ κίνηση δὲν πρέπει νὰ εἶναι πλέον ἕνωση ταξικὴ ὀφείλει νὰ ἀγκαλιάζει ὅλους τους πολῖτες, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὴν κοινωνική τους θέση, τὸ ἐπάγγελμα καὶ τὴν οἰκονομική τους κατάσταση. Νὰ εἶναι ἀδογμάτιστη, ριζοσπαστικὴ καὶ ἀνανεωτική. Νὰ ὑπηρετεῖ μόνο τὰ ἰδεώδη του Ἑλληνισμοῦ καὶ νὰ ἀτενίζει στοὺς θόλους τῆς Ἐθνικῆς Κιβωτοῦ ἐκεῖ ποὺ οἱ πατέρες μας ἔστησαν τὴν Ἐλευθερία μαζὶ μὲ τὴν Πίστη καὶ δίπλα τοὺς τοποθέτησαν: τὴν Ἰσονομία, τὴν Ἀδελφοσύνη, τὴν Ἀξιοπρέπεια καὶ τὴν Ἀρετὴ τῶν Ἑλλήνων. Ἄμεσος πολιτικὸς στόχος πρέπει νὰ εἶναι: ἡ βαθιὰ καὶ ριζικὴ ἀνανέωση τοῦ δημόσιου βίου, ἡ εἰσαγωγὴ ἐνὸς νέου πολιτικοῦ ἤθους, ἡ ἀνόρθωση τῶν ἀξιῶν, ἡ στήριξη τῶν θεσμῶν, ἡ ἀναμόρφωση τῶν λειτουργιῶν τῆς Πολιτείας - μὲ νέο Σύνταγμα, θεσμικὲς ἀλλαγὲς καὶ τολμηρὲς μεταρρυθμίσεις - ἡ Δικαιοσύνη καὶ πρὸ παντὸς ὁ αὐστηρὸς κολασμὸς τῶν ἐνόχων τῶν σκανδάλων, τῶν καταχρήσεων καὶ τῆς ἀνηθικότητος. Διότι ἂν τὰ σκάνδαλα δὲν κολασθοῦν, ἡ πυρακτωμένη λάβα τῆς λαϊκῆς ἀγανάκτησης καὶ ὀργῆς θὰ σαρώσει καὶ θὰ ἐκθεμελιώσει τὸ ὑπάρχον σύστημα. Καὶ ἀκόμη διότι ἂν τὰ σκάνδαλα δὲν κολασθοῦν, οἱ περισσότεροι τῶν κοινωνῶν θὰ ἐξοικειωθοῦν, ἴσως, μὲ τὴν ὕπαρξή τους καὶ θὰ ἐθισθοῦν μὲ τὴν "ἀναγκαιότητά τους" στὸ σύστημα! Ἡ χώρα γιὰ νὰ σταθεῖ ἀπαιτεῖ ριζικὴ ἀναθεώρηση τῆς ἐποπτείας καὶ τοῦ χειρισμοῦ τῶν ἑλληνικῶν πραγμάτων καὶ μάλιστα αὐτῶν ποὺ ἀναφέρονται στὸ κράτος, ἀντανακλοῦν στὸν λαὸ καὶ ἐνδιαφέρουν τὸ ἔθνος* νὰ ἀτενίζονται καὶ νὰ ἐπιλύονται ὑπὸ τὸ πρῖσμα τῆς αἰωνιότητος καὶ ὄχι κάτω ἀπὸ τὶς σκοπιμότητες τῆς ἐπικαιρότητος* ἀπαιτεῖ ἀκόμη ἀναθεώρηση τῶν σχέσεων τῶν συντεταγμένων λειτουργιῶν τῆς Πολιτείας μεταξὺ τῶν, ἐν ὄψει τῆς ὑπερτροφικῆς ἀναπτύξεως τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐξουσίας εἰς βάρος τῶν ἄλλων (Νομοθετικῆς καὶ Δικαστικῆς) καὶ τῆς καταχρηστικῆς - σὲ βαθμὸ μερικῆς ἐξαχρείωσης - ἐλευθερίας τοῦ Τύπου. Τέλος ἔχει ἀνάγκη - ἀκόμη - ἡ χώρα ἀπὸ μία οἰκονομία ἐλεύθερη ἀλλὰ καὶ ὑπεύθυνη, ποὺ θὰ ἐγγυᾶται τὴν οἰκονομικὴ καὶ κοινωνικὴ πρόοδο, θὰ ἐξασφαλίζει ὅμως καὶ (συνθῆκες κοινωνικῆς δικαιοσύνης καὶ πολιτικῆς σταθερότητος. Διότι ἡ οἰκονομικὴ ἐλευθερία εἶναι προϋπόθεση τῆς πολιτικῆς ἐλευθερίας. Καὶ τούτων ὅμως συμπλήρωμα ἡ κοινωνικὴ δικαιοσύνη. Διότι τὸ σύστημα τῆς ἐλεύθερης οἰκονομίας δὲν ἐμπνέεται, πάντοτε, ἀπὸ τὸ κοινωνικὸ ἰδεῶδες, δὲν ἔχει αἴσθηση τῆς ἠθικῆς οὔτε στοιχεῖται πρὸς τὶς πανανθρώπινες ἀξίες! Ὁ ἀνθρωπισμός, ἑπομένως καὶ ὁ κοινωνισμὸς πρέπει νὰ ἐπιβάλλονται ὡς ἀναγκαῖο ἀντιστάθμισμα τοῦ ἀτομισμοῦ καὶ τῆς ὑλιστικῆς -μηχανιστικῆς ἀντιλήψεως τῆς οἰκονομίας, ποὺ εἶναι κοινὸ γνώρισμα τοῦ καπιταλισμοῦ καὶ τοῦ ἐπιστημονικοῦ σοσιαλισμοῦ. Συντελοῦν στὴν δικαιότερη κατανομὴ τοῦ εἰσοδήματος, ἀμβλύνουν τὶς οἰκονομικὲς ἀνισότητες καὶ διευκολύνουν τὴν ἄσκηση ὀρθῆς κοινωνικῆς πολιτικῆς. Οἱ ταξικὲς ἀνισότητες πρέπει νὰ ἐξαφανισθοῦν, οἱ προσωπικὲς ὅμως διαφοροποιήσεις πρέπει νὰ τονισθοῦν. Διότι στὴν Δημοκρατία οἱ ἄνθρωποι πρέπει νὰ ξεχωρίζουν μὲ τὶς προσωπικές τους ἰδιότητες καὶ ἱκανότητες καὶ ὄχι μὲ τὴν κοινωνική τους θέση καὶ τὴν οἰκονομική τους κατάσταση ("κατὰ μὲν τοὺς νόμους... πάσι τὸ ἴσον, κατὰ δὲ τὴν ἀξίωσιν, ὡς ἕκαστος... ἀπ1 ἀρετῆς προτιμᾶται" Θουκυδίδης: Ἐπιτάφιος Περικλέους, στ. 37). Οἱ κοινωνικὲς τάξεις πρέπει νὰ ἐθιστοῦν στὴν συναίνεση, τὴν συνεργασία καὶ τὴν εἰρηνικὴ συμβίωση καὶ ὄχι στὴν ἀδιαλλαξία, τὸν ἀνταγωνισμό, τὸν παραλογισμὸ καὶ τὴν ἀμφισβήτηση. Οἱ συντεχνιακὲς διεκδικήσεις γίνονται ὑπεύθυνες, ὑποτάσσονται στὴ λογικότητα τῶν πραγμάτων καὶ κυριαρχοῦνται ἀπὸ τὴν ἠθική της ἀποστολῆς τοῦ πολίτου. Καὶ ἡ ἡγεσία αὐτοῦ τοῦ τόπου -πολιτική, πνευματική, οἰκονομικὴ καὶ συνδικαλιστικὴ - πρέπει νὰ ἀναζητήσει καὶ ἐμπεδώσει τὴν κοινωνικὴ συναίνεση καὶ νὰ ἐπιβάλει τὴν ἐλαχίστη συνεργασία μεταξὺ τῶν κοινωνικῶν ἑταίρων, γιὰ νὰ ὑπάρξει κλίμα ἐμπιστοσύνης, ἐργασιακῆς εἰρήνης καὶ κοινωνικῆς γαλήνης. Καὶ ἂν ἡ λογικὴ μυκτηρίζεται καὶ ἡ ἐπιείκεια παρεξηγεῖται, ἐπιβάλλεται ὁ νόμος καὶ ἐμπεδοῦται ἡ τάξη! Σήμερα εἶναι κατ' ἐξοχὴν ἀναγκαία μία Δημοκρατία ἔμψυχη, ποὺ θὰ εἶναι ἀναβαθμὸς πολιτισμοῦ καὶ θὰ ἔχει ὑπόβαθρο ἐμπνευσμένη "παιδεία" καὶ ψυχῇ τῆς τὸν ἄνθρωπο, ὡς πολίτη ὅμως ἐλεύθερο, εὐαίσθητο καὶ ὑπεύθυνο, μὲ κατάρτιση καὶ ἐπίγνωση. Καὶ μία κοινωνικὴ δικαιοσύνη συνειδητὴ καὶ ἐφικτή, ποὺ θὰ στηρίζεται στὸν ἰδεαλισμὸ καὶ τὴν πνευματικότητα τοῦ ἀτόμου καὶ ὄχι στὶς, ἀποτυχημένες πλέον, θεωρίες τοῦ κρατισμοῦ καὶ τῶν διοικητικῶν ἐπεμβάσεων, ποὺ εὐνοοῦν τὴν ἀνάπτυξη τοῦ γραφειοκρατικοῦ γιγαντισμοῦ καὶ ἐκτρέφουν τὴν διαφθορὰ καὶ τὸν φαβοριτισμὸ τῶν κρατούντων. Ἡ δυναμική της οἰκονομίας καὶ τῶν κανόνων τῆς πρέπει νὰ συμφιλιωθεῖ μὲ τοὺς κανόνες τοῦ ἀνθρωπισμοῦ καὶ τῆς ἠθικῆς. Ὁ σοσιαλισμὸς τῶν ἡμερῶν μας ἀπέτυχε καὶ κατέρρευσε γιατί ἀγνόησε τὸν ἄνθρωπο, τὴν ὀντότητά του, τὴν αὐτοτελῆ ὕπαρξή του καὶ τὴν ἠθική του προσωπικότητα. Δὲν εἶχε - συνεπῶς - ποὺ νὰ στηρίξει τὸ ἰδεῶδες της ἀδελφοσύνης, ποὺ - κατ' ἐπίφαση - ἦταν ἡ βάση τῆς ἐπαγγελίας του καὶ ἡ πεμπτουσία τῶν ἀρχῶν του. Tὸ λυκόφως τῶν ἰδεολογιῶν καὶ ἡ χρεοκοπία τοῦ κομμουνισμοῦ ἀποκαλύπτουν ἤδη τὴν ἠθικὴ ὡς θεμέλιο τῶν ἰδεῶν τοῦ 21ου αἰῶνος καὶ ἀπαιτοῦν τὴν ὕπαρξη καὶ τὴν παρουσία ἐνὸς νέου, ὑπεύθυνου καὶ συνειδητοῦ, κοινωνοῦ καὶ πολίτη τῆς Δημοκρατίας, ἡ διάπλαση καὶ διαμόρφωση τοῦ ὁποίου εἶναι ἔργο τῆς Πολιτείας! Ἃς ἀρχίσει λοιπὸν -εἶναι καιρὸς - τὸ ἔργο τῆς δημιουργίας! Μόνον ἔτσι θὰ ξεπεράσουμε τὴν δοκιμασία, θὰ ὑπερβοῦμε τὴν κρίση καὶ θὰ νικήσουμε τὴν παρακμή! Τὸ θεμέλιο Γιὰ τὴν ὑλοποίηση καὶ πραγμάτωση αὐτῶν τῶν στόχων ἀπαιτοῦνται βέβαια ἰδέες, γνώσεις καὶ πεῖρα, ὀργάνωση, προγραμματισμὸς καὶ ἐξειδικεύσεις, πρὸ παντὸς ὅμως, ἀπαιτοῦνται: παιδεία, ἀλήθεια, ἦθος καὶ παρρησία καὶ ἄνδρες γενναῖοι, πρότυπα καὶ ζωντανοὶ ἐκφραστὲς αὐτῶν τῶν ἀρχῶν. Ἀπαιτοῦνται ρηξικέλευθες πνευματικὲς ἀναζητήσεις καὶ ὑψηλὴ ἠθικὴ στάθμη ὅλων τῶν στελεχῶν, ἐμμονὴ στὸν σκοπό, πίστη καὶ πεῖσμα ἀποστολικό, γιὰ νὰ ἐμπνεύσουν ἐμπιστοσύνη στὴν ἄσκηση τῆς ἀναμενομένης μεγάλης πολιτικῆς. Ἡ παιδεία νὰ συνιστᾷ τὸ θεμέλιο αὐτῆς τῆς πολιτικῆς, ἡ ἀλήθεια τὸν ὁδηγό της, ἡ ἐνατένιση τοῦ μέλλοντος τὸν ὁραματισμό της, ἡ συνέπεια τὴν ἐπιβεβαίωση καὶ δικαίωσή της καὶ τὸ ἦθος τῶν προσώπων τῆς ἐξουσίας τὸ ὑψηλὸ πρότυπο γιὰ "τὸ τῆς πόλεως ὅλης ἦθος". Καὶ ὅπως ἡ Δικαιοσύνη εἶναι ἡ βάση τῆς νομικῆς καὶ ἠθικῆς τάξεως, ἔτσι καὶ ἡ ἀλήθεια - πρὸς ὅλους καὶ ὅλα - νὰ εἶναι τὸ κρηπίδωμα τῆς πολιτικῆς τάξεως. Οἱ ἰδέες, τὰ κείμενα καὶ σὶ διακηρύξεις προϋποθέτουν τὰ πρόσωπα καὶ ἡ πειθὼ τῶν κειμένων στηρίζεται στὸ ἦθος καὶ τὴν γενναιότητα τῶν προσώπων. Καὶ ἀναζητοῦνται σήμερα κὰτ ἐξοχὴν ὡς φορεῖς ἰδεῶν καὶ ὑποδείγματα ἤθους. Δὲν ἀρκεῖ νὰ διακηρύττεις, ἀλλὰ καὶ νὰ βιώνεις τὶς ἰδέες σου. Ὀφείλεις νὰ καταστεῖς ἡ ζωντανὴ ἔκφραση τῶν ἀρχῶν σου! Μόνον ἔτσι πείθεις γιὰ τὸ ποιόν σου. Ἔχει προσφυέστατα τονισθεῖ (ἀπὸ τὸν ‘Ἄγγελο Τερζάκη) ὅτι μία κοινωνία ἀνθρώπων γιὰ νὰ σταθεῖ πρέπει νὰ ἔχει ὑπόβαθρο πνευματικό, νὰ διαθέτει κώδικα ἠθικὸ καὶ νὰ παρουσιάζει ἀπόλυτη ἠθικὴ συνέπεια στὶς ἐκδηλώσεις της. Ἡ προβαλλομένη ὑπεροχὴ πρέπει νὰ εἶναι ἐνὸς πραγματικοῦ καὶ κατακτημένου ἐσωτερικοῦ ἤθους εἰλικρινὴς ἐκδήλωση καὶ ὄχι τῆς ἀπάτης ἀποκαρδιωτικὸς φενακισμός... Δυστυχῶς ὅμως ἐπερίσσεψε γύρω μας σήμερα ἡ ἀπάτη καὶ ὁ χλευασμός! Γὶ αὐτὸ καὶ τὰ πολιτικὰ προγράμματα δενπείθουν τόσο μὲ τὴν ὀρθότητα τῶν ἰδεῶν τους, τὴν πληρότητα τῶν στόχων καὶ τὴν ἀρτιότητα τῶν προβλέψεων, ὅσο μὲ τὴν προσωπικότητα τῶν στελεχῶν, τὸ ἦθος τῶν ἐμπνευστῶν καὶ τὴν ἀξιοσύνη τῶν ἐκφραστῶν τους, καθὼς καὶ μὲ τὴν ἐμπιστοσύνη ποὺ μποροῦν νὰ ἐμπνεύσουν. Τί προσφέρουν, στὸ σημεῖο τοῦτο, τὰ πολιτικὰ κόμματα σήμερα; Ἃς ἀναζητήσει ὁ καθένας μας τὴν ἀπάντηση στὴν ἀλήθεια τῶν πραγμάτων. Τὰ γεγονότα βοοῦν καὶ ἡ πειθὼ τοὺς εἶναι ἀκατανίκητη καὶ ἀμείλικτη! Ὑπενθυμίζω πρόσφατη πρωθυπουργικὴ δήλωση, παρήγορη καὶ ἐλπιδοφόρα. “Χρειάζεται ἐντιμότης καὶ εἰλικρίνεια ἀπέναντι τοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος ἀρκετὸ ξεγελάστηκε ἀπὸ τὶς πολιτικὲς ἠγεσίες” ἐδήλωσε μόλις πρὶν ἀπὸ λίγες μέρες (12.9.92) ὁ κ. πρωθυπουργὸς στὴ Θεσσαλονίκη. Ἐπιβεβαίωση τραγικὴ ἀπὸ ὁμολογία ἐπίσημη! Οἱ προσδοκίες καὶ ἡ ἔκκληση Ὅσοι λοιπὸν ἐνστερνίζονται αὐτὲς τὶς ἀρχὲς καλοῦνται σὲ συναγερμό, σὲ μιὰ εἰρηνικὴ ἐπανάσταση συνειδήσεων• σὲ μιὰ πλατιὰ “συμμαχία” κοινωνικῶν δυνάμεων καὶ πολιτικῶν τάσεων• καλοῦνται νὰ δώσουν διέξοδο στὴν ἀγωνία τους καὶ νὰ ὑλοποιήσουν τοὺς ὁραματισμούς τους. Καλοῦνται, κυρίως, οἱ ἔντιμοι, οἱ ὑψηλόφρονες, οἱ γνήσιοι δημοκράτες - ἔξω καὶ πέρα ἀπὸ κομματικὲς ἐτικέτες: σὶ ἑλληνόφρονες τῆς Δεξιᾶς, οἱ ἔνθερμοι ὀπαδοὶ τοῦ κεντρώου χώρου καὶ τὰ ἐπώνυμα στελέχη τῆς μεγάλης φιλελεύθερης δημοκρατικῆς παρατάξεως, οἱ ἐκφραστὲς τοῦ γνήσιου δημοκρατικοῦ σοσιαλισμοῦ, οἱ ἀφανάτιστοι ἰδεολόγοι τῆς προοδευτικῆς ἀριστερᾶς - ὅλοι ὅσοι ὁραματίζονται ἀλλὰ καὶ ἐνστερνίζονται τὸ γνήσιο δημοκρατικὸ ἰδεῶδες καὶ ἔχουν τὴν δυνατότητα νὰ ἐπηρεάσουν τὶς ἐξελίξεις. Ὀφείλουν νὰ δεχθοῦν τὰ μηνύματα τῶν καιρῶν καὶ νὰ προσφέρουν τὴν μεγαλύτερη ἐθνικὴ ὑπηρεσία στὴν πολιτικὴ ἱστορία τοῦ τόπου μας: νὰ συναινέσουν καὶ νὰ προσέλθουν σὲ μία πλατιὰ πανδημοκρατικὴ ἕνωση ἰδεῶν καὶ προοπτικῶν• γιὰ νὰ ξεκαθαρίσουν οἱ ἑλληνικοὶ πολιτικοὶ ὁρίζοντες καὶ νὰ διαλυθοῦν τὰ ἰδεολογικὰ νεφελώματα. Γιὰ νὰ ἐπανεύρει τὴν ἀληθινὴ ἔκφρασή του τὸ γνήσιοδημοκρατικο φρόνημα, νὰ ξανανθίσει ἡ ἐλπίδα καὶ νὰ ἐξαφανισθοῦν οἱ ἐπιφυλάξεις καὶ οἱ δισταγμοί. Γιὰ νὰ ἐμποδισθεῖ ὁ δικομματισμός, νὰ παταχθεῖ ὁ φανατισμός, νὰ ἀποτραπεῖ ἡ πόλωση καὶ νὰ ὑπάρξει ὁμαλὴ καὶ σωστικὴ ἐξέλιξη τῶν κοινωνικῶν καὶ πολιτικῶν μας πραγμάτων. Γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ ἡ χώρα ἀπὸ τὴν κοινωνικὴ ἀγκύλωση καὶ τὰ πολιτικὰ ἀδιέξοδα! Γιὰ νὰ παραμερισθοῦν τὰ ἐξτρεμιστικὰ ἄκρα καὶ νὰ τεθεῖ φραγμὸς ἑνώσεως συμπαγοῦς στὴν ἀνευθυνότητα καὶ τὴν ἐξαχρείωση. Γιὰ νὰ τεθεῖ καὶ πάλι ἡ ὑπευθυνότητα θεμέλιο ἀσάλευτό της ὑπάρξεώς μας καὶ τὸ ἦθος, τὸ ἕνα καὶ μόνο, τὸ γνήσιο ἀνθρώπινο ἦθος, νὰ καταστεῖ πηδάλιο σταθερὸ ἀλλὰ καὶ μοναδικό της ζωῆς μας, ὁ “δαίμων” τῶν πράξεών μας. Γιὰ νὰ περισώσουμε τὴν ἐλευθερία μας καὶ τὴν ἀνθρωπιά μας καὶ - ἴσως - τὴν δημοκρατία μας! Εἶναι πλέον ἡ ἔσχατη ὥρα. Τὸ πρόβλημά μας, ἀπὸ ἠθικό, κοινωνικὸ καὶ πολιτικό, κινδυνεύει νὰ καταστεῖ πρόβλημα ἐπιβιώσεως τοῦ ἔθνους καὶ διατηρήσεως τῆς ἑλληνικῆς ὑποστάσεώς μας! Ἡ μακαριότητα, ἡ ἀπάθεια, ἡ ἀδιαφορία καὶ ὁ ἐφησυχασμὸς μπροστὰ στὸ : μουκανητὸ τῆς ἐπερχομένης θυέλλης θὰ εἶναι ἀληθινὴ προδοσία ἔναντι τοῦ λαοῦ καὶ τοῦ ἔθνους. Διότι οἱ κίνδυνοι εἶναι μεγάλοι καὶ ὁρατοί• καὶ ἂν δὲν ὑπάρξει ἡ σωστικὴ λύση, ἀπειλεῖται ἄμεσα ἡ δημοκρατία μας. Ἡ χώρα βρίσκεται σὲ κατάσταση ἀμέσου ἀνάγκης. Καὶ τὸ κακὸ ἐπιτείνεται ἀπὸ τὴν οἰκονομικὴ δυσπραγία τῶν ἡμερῶν μας καὶ τὶς ἐπικίνδυνες διεθνεῖς ἀνακατατάξεις ἐγγὺς τῶν συνόρων μας. Ἀπαιτεῖται, ἑπομένως, καθολικὴ πολιτικὴ συναίνεση τῶν κομμάτων καὶ ἐγρήγορση πανεθνικὴ τῶν Ἑλλήνων. Γι’ αὐτὸ καὶ πρέπει: οἱ μὲν πολιτικοὶ νὰ ἑνωθοῦν σὲ ἐθνικὲς ἀναζητήσεις καὶ λύσεις, οἱ δὲ πολῖτες νὰ κληθοῦν σὲ μία ριζικὴ καὶ καθολικὴ ἐπανάσταση ἤθους! «Ὅσοι λοιπὸν αἰσθάνονται ὅτι ἔχουν τὴν ἠθικὴν δύναμιν (ἀντλῶ καὶ πάλιν ἀπὸ τὸν ἀνεξάντλητο Ἀλεξ. Παπαναστασίου) καὶ τὸν νοῦν τὸν ἀναγκαῖον διὰ νὰ ὁδηγήσουν τὸν λαόν, ἃς ἐξέλθουν ἀπὸ τὰ χαρακώματα. Ἃς ἐξέλθουν ἀπὸ τὰ χαρακώματα τῆς ἐξυπηρετήσεως μικρῶν συμφερόντων, τῆς ἀδιαφορίας καὶ τῆς ἐλλείψεως θάρρους, ἃς ἐξέλθουν καὶ ἂς ὁδηγήσουν τὸν λαὸν εἰς τὸν δρόμον τῆς ἠθικῆς ἐξυψώσεως, εἰς τὸν δρόμον τῆς σωτηρίας του. Ἃς ὁδηγήσουν τὸν λαὸν εἰς τὸν δρόμον αὐτὸν τὸν ἀνηφορικόν. Αὐτὴ ἡ Ἐπανάστασις ἠμπορεῖ μόνον νὰ ἐξασφαλίσει τὸ μέλλον τῆς Δημοκρατίας. Αὐτὴ καὶ μόνον ἡ λαϊκὴ ἐπανάστασις, ἡ ἐπανάστασις εἰς τᾶς ψυχᾶς καὶ τὴν θέλησιν τοῦ λαοῦ ἠμπορεῖ νὰ ἐξασφαλίσει τὴν ὑπόστασιν τῆς Ἑλλάδος».
Αναρτήσεις
