Η δημοκρατία απαιτεί συμμετοχή
Γεια σας,
παρακολουθώντας τις μετεκλογικές εξελίξεις, μπορούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι κανένα μήνυμα δεν παρέλαβαν τα κόμματα, αφού κανένα μήνυμα δεν έστειλαν οι πολίτες... Η αποχή σχολιάστηκε, αναλύθηκε, αλλά ξεχάστηκε..
Οι πολιτικοί, βολεμένοι από την αδιαφορία των πολιτών, εκμεταλλεύονται τον ωχαδερφισμό μας ώστε να προωθήσουν δικά τους συμφέροντα και προσωπικές τους επιδιώξεις... Μπορούμε να τους κατακρίνουμε για αυτή την στάση, μπορούμε να τους καταψηφίσουμε ή μπορούμε να τους στείλουμε προειδοποιητικά μηνύματα για να συμμορφωθούν Δεν το κάνουμε όμως...
Αν αναζητήσουμε την λέξη "δημοκρατία" στην δικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, θα διαπιστώσουμε ότι η σημερινή δημοκρατία διαφέρει κατ' ουσία από την δημοκρατία που ανακάλυψαν οι Αρχαίοι Αθηναίοι, την οποία κληρονομήσαμε και είμαστε περήφανοι..
Αναγκαστικά, η δημοκρατία έπρεπε να εκσυγχρονίζεται και να προσαρμόζεται στα δεδομένα των εποχών, ώστε να μπορεί να είναι πάντα εφαρμόσιμη. Μέσα όμως από τις προσαρμογές που έχουν γίνει, σε βάθος χρόνου, οι βασικές έννοιες της δημοκρατίας έχουν αλλοιωθεί και έχει χαθεί η μαγεία της... Για αυτή την "αλλοίωση" και το ξεθώριασμα των αρχών της δημοκρατίας είμαστε υπεύθυνοι όλοι, πολίτες και πολιτικοί...
Η μαγεία της δημοκρατίας δεν είναι τίποτα άλλο από την εύθραυστη και λεπτή γραμμή που την ξεχωρίζει από τα άλλα πολιτεύματα... Τα δημοκρατικά δικαιώματα του κάθε πολίτη ξεκινούν εκεί ακριβώς που τελειώνουν του προηγούμενου. Αν αυτή η ισορροπία αλλάξει, έστω και στο ελάχιστο, τότε η δημοκρατία καταρρίπτεται και μετατρέπεται σε "πλουτοκρατία", "ολιγαρχία", "μοναρχία" ή άλλες μορφές...
Ως εκ τούτου, για να μην "σπάσει" η αλυσίδα και για να συνεχίσει να λειτουργεί ο δημοκρατικός θεσμός, οφείλουμε όλοι οι πολίτες να συμμετέχουμε στις διαδικασίες της. Δεν αναφέρομαι μόνο στις εκλογές. Άλλωστε η εκλογική διαδικασία, μπορεί να είναι η "γιορτή της δημοκρατίας", όμως μετά την γιορτή ακολουθεί το συμμάζεμα.
Στην Αρχαία Αθήνα, ήταν εγγεγραμμένοι 6000 άντρες με πολιτικά δικαιώματα. Το εκλογικό σώμα, όπως ονομάζεται σήμερα. Για τις σοβαρές αποφάσεις της πόλης - κράτους, έπρεπε να συμμετέχουν όλοι, ώστε να βγει απόφαση. Υπήρχε βέβαια και η Βουλή, όπου συμμετείχαν 500 πολίτες, όμως το όργανο της Βουλής είχε πιο πολύ συμβουλευτικό χαρακτήρα. Τις προτάσεις της Βουλής, έπρεπε να τις υπερψηφίσουν ή να τις καταψηφίσουν οι 6000 πολίτες.
Επιπλέον, δεν υπήρχαν κόμματα. Κάθε πολίτης αντιπροσώπευε τις δικές του ιδέες ή κάποιο ρεύμα που είχε δημιουργηθεί. Έτσι καθένας υπερασπιζόταν και ανέπτυσσε προσωπικές απόψεις και προτάσεις, ενώ όλοι ήταν ελεύθεροι να παίρνουν αποφάσεις πραγματικά βάσει της συνείδησής τους και όχι βάσει της κομματικής γραμμής.
Το σημαντικότερο από όλα, ήταν ότι κάθε "βουλευτής" μπορούσε να έχει την θέση για δύο χρόνια σε όλη του την ζωή. Ένας αντίστοιχος περιορισμός σίγουρα θα είχε μόνο θετικά αποτελέσματα σήμερα.
Η παραπάνω μορφή δημοκρατίας ονομάζεται Άμεση Δημοκρατία. Σίγουρα, είναι ένας τύπος δημοκρατίας που δεν θα μπορούσε να είναι "εφαρμόσιμος" στην σημερινή μορφή της Ελλάδας και της κοινωνίας.
Συγκρίνοντας όμως τις έννοιες της Άμεσης και της Αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας(που έχουμε σήμερα), μπορούμε να δούμε τις βασικές διαφορές στις αρχές και τους τρόπους λειτουργίας τους...
Αυτό που φαίνεται πως έχουμε ξεχάσει ή έχουμε παρεξηγήσει όλοι οι πολίτες, είναι ότι οι βουλευτές εκλέγονται ώστε να αντιπροσωπεύσουν τους πολίτες της εκλογικής τους περιφέρειας στο κοινοβούλιο. Θέτουν τις θέσεις τους στον προεκλογικό αγώνα, αυτές αξιολογούνται και οι πολίτες τους στέλνουν σπίτι τους ή στην Βουλή. Εκεί, μπορεί να αντιπροσωπεύουν τις κομματικές τους θέσεις για το κυβερνητικό έργο, αλλά πάνω από όλα πρέπει να αντιλαμβάνονται και να υπερασπίζονται τους συμπολίτες τους.
Αυτά σε μία ιδανική δημοκρατία και κοινωνία. Γιατί αυτό που γίνεται σήμερα είναι εκ διαμέτρου αντίθετο με την θεωρία. Οι πολιτικοί μας, τρέχουν από κανάλι σε κανάλι θεωρώντας ότι η δημοκρατία έχει μεταβεί ήδη στην επόμενη μορφή που είναι η δημοσιογραφική. Κυβερνήσεις, κόμματα, υπουργοί και βουλευτές προσπαθούν να ικανοποιούν τον εκάστοτε δημοσιογράφο, αδιαφορώντας για τους πολίτες...
Το θέμα είναι τι μπορούμε να κάνουμε... Πολλά... Και το εννοώ, αν και θεωρώ βέβαιο ότι πολλοί θα με χαρακτηρίσουν (στην καλύτερη περίπτωση) ρομαντικό.
Ακόμα και ιστορικά αν το δούμε, η πτώση της χούντας είναι αποτέλεσμα της συμμετοχής των πολιτών. Αν κανένας φοιτητής δεν ήταν στο Πολυτεχνείο, αν κανένας από τους πολίτες δεν πίστευε ότι κάτι μπορεί να αλλάξει, αν όλοι γκρίνιαζαν χωρίς να κάνουν κάτι, τότε τι θα είχε γίνει?
Αναφερόμενος στην συμμετοχή, αναφέρομαι αρχικά στις εκλογές. Το λευκό σίγουρα στέλνει πολύ πιο ισχυρό μήνυμα από την αποχή. Δεν θα μπορεί κανείς να πει ότι οι πολίτες πηγαν για μπάνιο. Αναφέρομαι επίσης στο δικαίωμα του "εκλέγεσθαι", που καθένας μας έχει. Ένα δικαίωμα που έχουμε αλλά δεν χρησιμοποιούμε. Τέλος, συμμετοχή είναι και η ενεργοποίησή μας σε πολιτικά, κοινωνικά, τοπικά, ακόμα και κομματικά συμβούλια. Μπορούμε να αλλάξουμε κάτι μόνο αν είμαστε μέσα και ξέρουμε για αυτό (Οι Έλληνες νίκησαν στην Τροία, μόνο αφού μπήκαν μέσα). Ας ψάξουμε λοιπόν τον Δούρειο Ίππο της εποχής μας...
Δεν γνωρίζω τι άλλο ή τι πιο αποτελεσματικό μπορεί να γίνει σήμερα. Σίγουρα δεν μπορούμε να βγάλουμε τα τανκς στους δρόμους. Αυτά ανήκουν σε άλλες εποχές... Όμως, είναι τουλάχιστον λυπηρό (για να μην πω κατάντια) οι πολίτες να ανέτρεψαν ένα καθεστώς που ασκούσε βία και δρούσε αντιδημοκρατικά και να μην μπορούν να αλλάξουν την πολιτική μέσα στα πλαίσια των δημοκρατικών διαδικασιών.
Ας σκεφτούμε όμως κάτι ακόμα: Αν δεχτούμε ότι δεν αλλάζει τίποτα, αν δεχτούμε ότι οι πολιτικοί έχουν φτιάξει όλο το σκηνικό στα μέτρα τους, ακόμα και αν δεχτούμε ότι ούτε ένας από αυτούς ή τους επόμενους δεν αξίζει, τότε τι κάνουμε? Τι ελπίζουμε? Τι περιμένουμε? Τι προετοιμάζουμε για τις επόμενες γενιές? Τι ονειρευόμαστε? Γιατί προσπαθούμε?
Σίγουρα οι πολιτικοί μας έχουν τεράστια ευθύνη, όμως αναλόγως μεγάλη είναι και οι ευθύνη η δική μας, των πολιτών. Εμείς τους δώσαμε τον χώρο να κινηθούν και να δράσουν. Εμείς τους δώσαμε ελευθερία που δεν άξιζαν. Και τώρα εμείς είμαστε που θέλουμε αλλά δεν ξέρουμε τον τρόπο να τα πάρουμε πίσω. Πρέπει να τα βρούμε όμως, πρέπει να προσπαθήσουμε, είμαστε υποχρεωμένοι...
Αν δεν προσπαθήσουμε, αυτόματα μας αφαιρείται το δημοκρατικό δικαίωμα να αμφισβητούμε και να κρίνουμε.
Πρέπει να σταματήσουμε να ακολουθούμε τον θόρυβο... Ας αρχίσουμε να ακολουθούμε το φως!!!
Σας ευχαριστώ για την ανάγνωση,
Γιώργος Φακίτσας
Η τέχνη της πολιτικής είναι να φέρνεις τα πράγματα έτσι, ώστε να έχεις όφελος να είσαι ενάρετος.
Claude Adrien Helve'tius, 1715-1771, Γάλλος φιλόσοφος
παρακολουθώντας τις μετεκλογικές εξελίξεις, μπορούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι κανένα μήνυμα δεν παρέλαβαν τα κόμματα, αφού κανένα μήνυμα δεν έστειλαν οι πολίτες... Η αποχή σχολιάστηκε, αναλύθηκε, αλλά ξεχάστηκε..
Οι πολιτικοί, βολεμένοι από την αδιαφορία των πολιτών, εκμεταλλεύονται τον ωχαδερφισμό μας ώστε να προωθήσουν δικά τους συμφέροντα και προσωπικές τους επιδιώξεις... Μπορούμε να τους κατακρίνουμε για αυτή την στάση, μπορούμε να τους καταψηφίσουμε ή μπορούμε να τους στείλουμε προειδοποιητικά μηνύματα για να συμμορφωθούν Δεν το κάνουμε όμως...
Αν αναζητήσουμε την λέξη "δημοκρατία" στην δικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, θα διαπιστώσουμε ότι η σημερινή δημοκρατία διαφέρει κατ' ουσία από την δημοκρατία που ανακάλυψαν οι Αρχαίοι Αθηναίοι, την οποία κληρονομήσαμε και είμαστε περήφανοι..
Αναγκαστικά, η δημοκρατία έπρεπε να εκσυγχρονίζεται και να προσαρμόζεται στα δεδομένα των εποχών, ώστε να μπορεί να είναι πάντα εφαρμόσιμη. Μέσα όμως από τις προσαρμογές που έχουν γίνει, σε βάθος χρόνου, οι βασικές έννοιες της δημοκρατίας έχουν αλλοιωθεί και έχει χαθεί η μαγεία της... Για αυτή την "αλλοίωση" και το ξεθώριασμα των αρχών της δημοκρατίας είμαστε υπεύθυνοι όλοι, πολίτες και πολιτικοί...
Η μαγεία της δημοκρατίας δεν είναι τίποτα άλλο από την εύθραυστη και λεπτή γραμμή που την ξεχωρίζει από τα άλλα πολιτεύματα... Τα δημοκρατικά δικαιώματα του κάθε πολίτη ξεκινούν εκεί ακριβώς που τελειώνουν του προηγούμενου. Αν αυτή η ισορροπία αλλάξει, έστω και στο ελάχιστο, τότε η δημοκρατία καταρρίπτεται και μετατρέπεται σε "πλουτοκρατία", "ολιγαρχία", "μοναρχία" ή άλλες μορφές...
Ως εκ τούτου, για να μην "σπάσει" η αλυσίδα και για να συνεχίσει να λειτουργεί ο δημοκρατικός θεσμός, οφείλουμε όλοι οι πολίτες να συμμετέχουμε στις διαδικασίες της. Δεν αναφέρομαι μόνο στις εκλογές. Άλλωστε η εκλογική διαδικασία, μπορεί να είναι η "γιορτή της δημοκρατίας", όμως μετά την γιορτή ακολουθεί το συμμάζεμα.
Στην Αρχαία Αθήνα, ήταν εγγεγραμμένοι 6000 άντρες με πολιτικά δικαιώματα. Το εκλογικό σώμα, όπως ονομάζεται σήμερα. Για τις σοβαρές αποφάσεις της πόλης - κράτους, έπρεπε να συμμετέχουν όλοι, ώστε να βγει απόφαση. Υπήρχε βέβαια και η Βουλή, όπου συμμετείχαν 500 πολίτες, όμως το όργανο της Βουλής είχε πιο πολύ συμβουλευτικό χαρακτήρα. Τις προτάσεις της Βουλής, έπρεπε να τις υπερψηφίσουν ή να τις καταψηφίσουν οι 6000 πολίτες.
Επιπλέον, δεν υπήρχαν κόμματα. Κάθε πολίτης αντιπροσώπευε τις δικές του ιδέες ή κάποιο ρεύμα που είχε δημιουργηθεί. Έτσι καθένας υπερασπιζόταν και ανέπτυσσε προσωπικές απόψεις και προτάσεις, ενώ όλοι ήταν ελεύθεροι να παίρνουν αποφάσεις πραγματικά βάσει της συνείδησής τους και όχι βάσει της κομματικής γραμμής.
Το σημαντικότερο από όλα, ήταν ότι κάθε "βουλευτής" μπορούσε να έχει την θέση για δύο χρόνια σε όλη του την ζωή. Ένας αντίστοιχος περιορισμός σίγουρα θα είχε μόνο θετικά αποτελέσματα σήμερα.
Η παραπάνω μορφή δημοκρατίας ονομάζεται Άμεση Δημοκρατία. Σίγουρα, είναι ένας τύπος δημοκρατίας που δεν θα μπορούσε να είναι "εφαρμόσιμος" στην σημερινή μορφή της Ελλάδας και της κοινωνίας.
Συγκρίνοντας όμως τις έννοιες της Άμεσης και της Αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας(που έχουμε σήμερα), μπορούμε να δούμε τις βασικές διαφορές στις αρχές και τους τρόπους λειτουργίας τους...
Αυτό που φαίνεται πως έχουμε ξεχάσει ή έχουμε παρεξηγήσει όλοι οι πολίτες, είναι ότι οι βουλευτές εκλέγονται ώστε να αντιπροσωπεύσουν τους πολίτες της εκλογικής τους περιφέρειας στο κοινοβούλιο. Θέτουν τις θέσεις τους στον προεκλογικό αγώνα, αυτές αξιολογούνται και οι πολίτες τους στέλνουν σπίτι τους ή στην Βουλή. Εκεί, μπορεί να αντιπροσωπεύουν τις κομματικές τους θέσεις για το κυβερνητικό έργο, αλλά πάνω από όλα πρέπει να αντιλαμβάνονται και να υπερασπίζονται τους συμπολίτες τους.
Αυτά σε μία ιδανική δημοκρατία και κοινωνία. Γιατί αυτό που γίνεται σήμερα είναι εκ διαμέτρου αντίθετο με την θεωρία. Οι πολιτικοί μας, τρέχουν από κανάλι σε κανάλι θεωρώντας ότι η δημοκρατία έχει μεταβεί ήδη στην επόμενη μορφή που είναι η δημοσιογραφική. Κυβερνήσεις, κόμματα, υπουργοί και βουλευτές προσπαθούν να ικανοποιούν τον εκάστοτε δημοσιογράφο, αδιαφορώντας για τους πολίτες...
Το θέμα είναι τι μπορούμε να κάνουμε... Πολλά... Και το εννοώ, αν και θεωρώ βέβαιο ότι πολλοί θα με χαρακτηρίσουν (στην καλύτερη περίπτωση) ρομαντικό.
Ακόμα και ιστορικά αν το δούμε, η πτώση της χούντας είναι αποτέλεσμα της συμμετοχής των πολιτών. Αν κανένας φοιτητής δεν ήταν στο Πολυτεχνείο, αν κανένας από τους πολίτες δεν πίστευε ότι κάτι μπορεί να αλλάξει, αν όλοι γκρίνιαζαν χωρίς να κάνουν κάτι, τότε τι θα είχε γίνει?
Αναφερόμενος στην συμμετοχή, αναφέρομαι αρχικά στις εκλογές. Το λευκό σίγουρα στέλνει πολύ πιο ισχυρό μήνυμα από την αποχή. Δεν θα μπορεί κανείς να πει ότι οι πολίτες πηγαν για μπάνιο. Αναφέρομαι επίσης στο δικαίωμα του "εκλέγεσθαι", που καθένας μας έχει. Ένα δικαίωμα που έχουμε αλλά δεν χρησιμοποιούμε. Τέλος, συμμετοχή είναι και η ενεργοποίησή μας σε πολιτικά, κοινωνικά, τοπικά, ακόμα και κομματικά συμβούλια. Μπορούμε να αλλάξουμε κάτι μόνο αν είμαστε μέσα και ξέρουμε για αυτό (Οι Έλληνες νίκησαν στην Τροία, μόνο αφού μπήκαν μέσα). Ας ψάξουμε λοιπόν τον Δούρειο Ίππο της εποχής μας...
Δεν γνωρίζω τι άλλο ή τι πιο αποτελεσματικό μπορεί να γίνει σήμερα. Σίγουρα δεν μπορούμε να βγάλουμε τα τανκς στους δρόμους. Αυτά ανήκουν σε άλλες εποχές... Όμως, είναι τουλάχιστον λυπηρό (για να μην πω κατάντια) οι πολίτες να ανέτρεψαν ένα καθεστώς που ασκούσε βία και δρούσε αντιδημοκρατικά και να μην μπορούν να αλλάξουν την πολιτική μέσα στα πλαίσια των δημοκρατικών διαδικασιών.
Ας σκεφτούμε όμως κάτι ακόμα: Αν δεχτούμε ότι δεν αλλάζει τίποτα, αν δεχτούμε ότι οι πολιτικοί έχουν φτιάξει όλο το σκηνικό στα μέτρα τους, ακόμα και αν δεχτούμε ότι ούτε ένας από αυτούς ή τους επόμενους δεν αξίζει, τότε τι κάνουμε? Τι ελπίζουμε? Τι περιμένουμε? Τι προετοιμάζουμε για τις επόμενες γενιές? Τι ονειρευόμαστε? Γιατί προσπαθούμε?
Σίγουρα οι πολιτικοί μας έχουν τεράστια ευθύνη, όμως αναλόγως μεγάλη είναι και οι ευθύνη η δική μας, των πολιτών. Εμείς τους δώσαμε τον χώρο να κινηθούν και να δράσουν. Εμείς τους δώσαμε ελευθερία που δεν άξιζαν. Και τώρα εμείς είμαστε που θέλουμε αλλά δεν ξέρουμε τον τρόπο να τα πάρουμε πίσω. Πρέπει να τα βρούμε όμως, πρέπει να προσπαθήσουμε, είμαστε υποχρεωμένοι...
Αν δεν προσπαθήσουμε, αυτόματα μας αφαιρείται το δημοκρατικό δικαίωμα να αμφισβητούμε και να κρίνουμε.
Πρέπει να σταματήσουμε να ακολουθούμε τον θόρυβο... Ας αρχίσουμε να ακολουθούμε το φως!!!
Σας ευχαριστώ για την ανάγνωση,
Γιώργος Φακίτσας
Η τέχνη της πολιτικής είναι να φέρνεις τα πράγματα έτσι, ώστε να έχεις όφελος να είσαι ενάρετος.
Claude Adrien Helve'tius, 1715-1771, Γάλλος φιλόσοφος
Αναρτήσεις
