ΑΠΟΦΘΕΓΜΑ ΗΜΕΡΑΣ

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ

«Οὐκ ἔστιν ἡδέως ζῆν ἄνευ τοῦ φρονίμως καὶ καλῶς καὶ δικαίως οὐδὲ φρονίμως καὶ καλῶς καὶ δικαίως ἄνευ τοῦ ἡδέως».

• Μετάφραση: Είναι αδύνατον να ζεις ευχάριστα χωρίς να ζεις σοφά, έντιμα και δίκαια και είναι αδύνατον να ζεις σοφά έντιμα και δίκαια χωρίς να ζεις ευχάριστα.

• Στο De Rerum Natura (για τη φύση των πραγμάτων), ενα ποιητικό έργο γραμμένο πριν από σχεδόν 2.000 χρόνια, ο Ρωμαίος Λουκρήτιος λέει για τον Επίκουρο:

  Καθώς η ανθρωπότητα χαμένη

  Σ'ολη τη γης κοίτωταν νικημένη

  Εμπρός στα μάτια ολονών, απ'τη Θρησκεία-που

  Την κεφαλή επρόβαλε μέσα απ'τους ουρανούς

  Σκιάζοντας με την όψης της, της φρίκης, τους θνητούς

  Ένας Έλληνας ήταν αυτός που πρώτος τόλμησε ν'αψηφήσει

  Και σήκωσε μάτια θνητά τον τρόμο ν'αντικρύσει

  Αυτόν π'ούτε η δόξα των Θεών, μήδε η βοή του κεραυνού,

  Μήτε τ'αστροπελέκι του ανταριασμένου ουρανού

  Τον'εταπείνωνε μα τον τσινούσε με μήνιν πυρωμένη

  Η άτρόμητη καρδιά του να είναι η πρώτη που οργισμένη

  Τις πυλές που είχαν μανταλώσει αυτοί

  της Φύσης της αρχαίας να τσακίσει.

  (Liber I:62-70)

  Η φιλοσοφία του Επίκουρου αποτέλεσε τη βάση της ατομιστικής αντίληψης για το σύμπαν και της υλιστικής μεταφυσικής. Κατά τον 19ο αιώνα, η φιλοσοφία του Επίκουρου εντυπωσίασε τον Κάρολο Μαρξ, ο οποίος το 1841 έγραψε διατριβή υπό τον τίτλο: «Διαφορά μεταξύ, της φυσικής φιλοσοφίας του Δημοκρίτου και του Επικούρου», την οποία υπέβαλε στην Φιλοσοφική Σχολή τού Πανεπιστημίου της Ιέννας στη Γερμανία και με αυτήν έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα. Αργότερα όμως, ο Μαρξ ασπάστηκε τις στωικές ιδέες του Χέγκελ για το "Πνεύμα της (προδιαγεγραμμένης) Ιστορίας". Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι μαρξιστικές κοινωνίες να έχουν ως στόχο την εκπαίδευση των ανθρώπων να κάνουν το καθήκον τους στο πλαίσιο του πεπρωμένου τους, σύμφωνα με τη στωική φιλοσοφία. Και βέβαια δεν είχαν στόχο την εκπαίδευση των ανθρώπων να είναι ευδαίμονες βιώνοντας τη φρόνηση, την αταραξία και τη φιλία σύμφωνα με την επικούρεια φιλοσοφία. Πάντως, εκτός από τον Μαρξ και ο Λένιν ασπάσθηκε την περί ειδώλων γνωσιολογική αντίληψη του Επίκουρου.΄ Οι Σκανδιναβικές χώρες με τα σοσιαδημοκρατικά συστήματα, που ενδιαφέρθηκαν για την ευδαιμονία των περισσοτέρων ανθρώπων, εφάρμοσαν σε μεγαλύτερο βαθμό τις αρχές του Επίκουρου.